Ik ging laatst bij de LEVANTOgroep langs in Maastricht, om kennis te maken met Maurice die ik via deze site heb leren kennen. Hij heeft een groot deel van zijn leven in instellingen en beschermde woonvormen doorgebracht, maar inmiddels staat hij alweer jaren op eigen benen en levert waardevolle bijdrages als ervaringsdeskundig mens.
Voor PsychoseNet beschreef hij onder andere zijn eerste stappen naar herstel en een zelfstandig leven.
Mensen met ervaring en uitzicht op herstel
Ik ontmoette hem en zijn leidinggevende Marlie en werd geraakt door het enthousiasme dat ze allebei uitstraalden. In hun ‘toko’ geen psychiatrische patiënten met diagnoses, maar mensen met ervaringen en uitzicht op herstel.
Tijdens ons gesprek was het een komen en gaan van ervaringsdeskundigen in spe die kwamen voor een training, een projectgroep of brainstormsessie. Dat je bij de LEVANTO in Maastricht welkom bent en een plek wordt geboden om uit te zoeken wat je met je GGZ-ervaring wil en kan, bleek uit alles.
Ik wilde graag meer zien en meemaken van het moois dat hier gebeurde, en werd uitgenodigd om binnenkort een workshop bij te wonen. Iets met jongeren en ervaringen delen. De rest zou ik dan wel zien.
Welke kleur ben jij vandaag?
Ik meldde me op een woensdagmiddag in een of ander verdekt opgesteld RIBW-gebouw. Samen met een bij elkaar geraapt zooitje mensen tussen de 18 en 65 jaar. De meerderheid kende ik niet, en bleek elkaar ook niet te kennen, toch voelde het vertrouwd.
In een kring gingen we zitten en workshopleidster Marlie gaf ons twee stickervellen. Eén met gekleurde rondjes, en één met rode, groene en witte etiketjes. Ik vroeg me direct af wat de opdracht zou zijn. Misschien wel de diagnoses die we ieder voor zich in ons leven al bij elkaar hadden gespaard, opschrijven en opplakken? Om vervolgens het punt te kunnen maken dat we méér zijn dan de depressie, psychose, eetstoornis, autisme, of andere diagnose naar keuze die vast ook in ons midden was.
Maar niks daarvan. De opdracht luidde gewoon heel simpel ‘Kies een sticker met de kleur die op dit moment het beste bij je past, schrijf daar je naam op en plak hem op.’
Je mag alles van me weten, behalve…
Opdracht twee luidde: ‘Als je deze middag iets wordt gevraagd, schrijf op het groene etiket waar je wél over wilt praten, op het rode waar je het niet over wilt hebben, en op de witte wat je niet zo uitmaakt.’
Ik keek de groep rond, probeerde de namen te lezen op rode, gouden, groene en zilveren stickers. Wat mogen deze mensen van me weten, en wat absoluut niet?
Op groen schreef ik ‘bijna alles’, op rood ‘dingen waar ik me héél erg voor schaam’. Je wilt toch een beetje aan je reputatie denken, in zo’n nieuw en onbekend gezelschap…
We werden op kleur naar voren geroepen om op een groot bord onze groene, rode en witte etiketten te plakken. Vervolgens barstte een gesprek los over de dingen die we best willen delen en waarom, en die dingen die we het allerliefst verborgen en geheim houden. Omdat ze confronterend zijn, beschamend, taboe, te pijnlijk, ronduit stupide of gewoon te gek om waar te zijn. En omdat we bang zijn dat de ander ze niet kan horen, niet kan dragen, verdragen, en we nooit meer aangekeken worden als ze weten dat…
Als er iets raakt en inspireert, dan is het wel jouw kwetsbaarheid
De lijst met ‘hier wil ik het niet over hebben’ was lang, maar nog veel langer was de lijst met waar we wel open over durven én willen zijn. Omdat delen helen is, praten oplucht, herkenning en erkenning verbindt. En om een voorbeeld te zijn voor anderen, iets uit te leggen, taboes te doorbreken en iemand te raken met jouw kwetsbaarheid. Want als iets raakt en inspireert, zo bleek ook weer die bewuste woensdagmiddag, dan is dat wel een mens dat kwetsbaar durft te zijn.
Niets krachtiger dan een ongecensureerde versie van jezelf, met je toppen en je dalen, en alles daartussen in
Er volgde een koffie- en rookpauze en toen kwam de grote droom van Marlie en Catherine uit de mouw: jongeren leren open te zijn over wie ze zijn en wat ze meemaken, en hoe ze hun eigen ervaringen om kunnen zetten in iets positiefs. En dan niet alleen die jongeren die met de GGZ in aanraking komen of getroffen worden door ramp- en tegenspoed, maar jongeren in het algemeen.
Is dat dan nodig? Nou en of.
In deze tijd van Facebook en selfies lijkt het alleen nog maar over leuke, gezellige en succesvolle dingen te mogen gaan. Terwijl we allemaal wel weten dat de zon niet altijd schijnt en je leven soms om te huilen is. Daar niet open en eerlijk over kunnen of durven zijn, maakt eenzaam en niet zelden ronduit ongelukkig.
Openheid voor en door jongeren
Jongeren leren en laten ervaren dat er gewoon gepraat kan en mag worden over nare en zelfs traumatische dingen – zonder dat je eigenwaarde of zelfrespect daar ook maar enigszins onder hoeft te lijden – dát is waar Marlie en Catherine naar toe willen. En zij gelukkig niet alleen.
Over twee weken praten wij verder, stap voor stap naar wie weet waar.
Geef een antwoord