Het is een regenachtige morgen en ik sta met een slecht humeur in een overvolle trein. Er komt een groepje meisjes bij me staan, met allemaal hetzelfde kapsel, dezelfde outfit en dezelfde ‘goede zin’. Ik bekijk ze van een afstand en voel me plots klein, en verdrietig. Alsof hun samenzijn mijn eenzaamheid benadrukt en mijn binnenwereld nog een tintje grijzer kleurt.
Een van de meisjes komt naar me toe om iets te vragen, ik doe mijn muziek uit, zet mijn sociale gezicht op en we raken aan de praat. Ze zijn op weg naar een festival, voornemens om ‘echt helemaal los te gaan’ en drinken vast in met bier en vodka jus.
Net wanneer ik het een soort van gezellig begin te vinden, gaat de trein vanuit het niets vol in de remmen. Ik grijp me aan de deur vast, een mevrouw naast me valt om.
Ergens in the middle of nowhere komen we tot stilstand. De trein staat scheef op de rails en helt over naar één kant. Ik hou mijn adem in. Dan volgt een mededeling van de machinist: “Dames en heren, ik heb erg slecht nieuws. We hebben een persoon geraakt”.
Het gebrek aan ook maar iets van begrip en empathie is stuitend
Een meisje begint te huilen, ik staar verstomd voor me uit. Heel even is het stil, maar het duurt niet lang voor de meest respectloze opmerkingen door de coupé worden geslingerd en er een hoop frustratie wordt geuit. Ik hoor de reacties met een mix van verbazing en boosheid aan. Het gebrek aan ook maar iets van begrip of empathie van sommigen is stuitend. In mijn oren klinkt het schandalig om überhaupt van egoïsme te spreken in deze context. Want voor een trein springen is niet egoïstisch. Voor een trein springen is in en in triest.
De ultieme wanhoopsdaad van iemand voor wie het leven teveel pijn doet om het nog te leven
“Ik begrijp gewoon écht niet dat iemand dat doet“, roept een van de meisjes.
Het is ook niet te begrijpen, denk ik. Niet als je zelf nooit op dat punt gestaan hebt waarop de dood een uitkomst lijkt. Niet als je denkt dat ‘depri zijn’ hetzelfde is als ernstig depressief, en je geen idee hebt hoe donker en uitzichtloos het in een hoofd kan worden. Hoe gekmakend eenzaamheid kan zijn. En zelfs als je dat allemaal wel weet, kun je er met je hoofd soms nog niet bij. Ondanks het feit dat afgelopen jaar ruim 1800 mensen zelfmoord pleegden, nog heel veel meer een poging deden daartoe en nóg weer heel veel meer met zelfmoordgedachten rondliepen, rust op zelfdoding nog steeds een groot taboe.
De gedachten ‘je moet er vooral niet over praten, want straks breng je iemand nog op een idee’ is niet zelden een dodelijke misvatting gebleken. Net als ‘mensen die zeggen dat ze zelfmoord willen plegen doen het nooit echt.’
Praten over zelfmoordgedachten is ongemakkelijk en zwaar beladen
Te vaak gebeurt dat dan ook niet, of pas na lange tijd. Uit angst dat niemand je begrijpt bijvoorbeeld, je meteen gedwongen wordt opgenomen zodra je er iets over zegt, of omdat je anderen er niet mee wilt belasten. Er zijn genoeg redenen te bedenken om zelfmoordgedachten voor jezelf te houden, toch is erover praten van levensbelang. Letterlijk. Omdat het kan helpen je gedachten te delen, je gepieker voor even te onderbreken en wat afstand te creëren tussen jezelf en jouw gedachten.
Zoek hulp en maak je gedachtes en gevoelens bespreekbaar
Wil je er wel over praten maar weet je niet met wie? Zoek contact met 113 Zelfmoordpreventie. In België kun je terecht bij ‘Zelfmoordlijn1813‘.
Bij zowel 113 als CPZ kun je anoniem en 24/7 met iemand praten of chatten over zelfmoord, zelfdoding, suïcide, of hoe je het ook wilt noemen. Er zitten deskundige mensen klaar om naar je te luisteren, onbevooroordeeld en geheel vrijblijvend. Daarnaast bieden ze ook verschillende zelfhulp tools om inzicht te krijgen in suïcidale gedachtes en gevoelens en is er een mogelijkheid tot lotgenotencontact.
Weten dat iemand aan zelfmoord denkt of misschien al eens een poging heeft gedaan is net zo goed heel heftig. Zeker als die iemand een dierbare van je is. Want wat moet je in vredesnaam doen? Wat moet je zeggen? Hoe kun je er het beste voor deze persoon zijn? Blijf niet alleen rondlopen met alle angsten en vragen maar zoek hulp. Lees wat je kan doen wanneer je je zorgen maakt om iemand en zoek contact met 113 of CPZ. Zij zijn er ook ter ondersteuning van naasten en nabestaanden.
Ook voor naasten en nabestaanden geldt: praat erover
Drie uur na het dodelijke ongeval mogen we de trein eindelijk verlaten. De gratis koffie en thee die ons op het station wordt aangeboden voelt ongepast. Doen alsof er niks gebeurd is en gewoon weer verder leven, voelt ongepast. Maar wat moeten we dan? Als ik ’s avonds met mijn nichtje van nog geen zes maanden op de bank zit krijg ik voor het eerst tranen in mijn ogen. Ze kraait en lacht en ik druk haar dicht tegen me aan.
Als ik de persoon die vandaag de dood zocht en vond een stukje van dat simpele geluk had kunnen geven, dan had ik het gedaan.
Photo credit: Lifybouy hires, Jeshu John, Designerpics.com
Geef een reactie