Op het eSpreekuur van PsychoseNet kun je anoniem vragen stellen aan onze experts, waaronder een aantal psychiaters, een psycholoog en twee ervaringsdeskundigen. Deze vraag, gesteld aan ervaringsdeskundigen Jeroen Zwaal, lichten we er graag uit. Omgaan met iemand in een psychose kan heel lastig zijn. Jeroen deelt in zijn antwoord waardevolle tips.
Wat te doen bij een psychotische crisis?
“Hallo Jeroen, ik ben net gebeld door een vriendin van mij, zwaar in paniek. Haar zus is afgelopen vrijdag (voor het eerst) in een psychose terecht gekomen. Ze heeft medicatie gekregen maar ze heeft wanen dat iedereen tegen haar is en wil dus niet haar medicatie innemen. Mijn vriendin heeft al een aantal nachten de crisisdienst gebeld dat het erger wordt en dat ze het niet meer trekt in haar eentje. De wanen worden erger en nu maakt mijn vriendin zich zorgen over haar veiligheid.
Wat kan mijn vriendin doen? En hoever moet het komen voordat de crisisdienst haar opneemt?”
———————————————-
Hoi Linda,
Je eerste vraag: wat je vriendin doet is goed. Deze situatie vraagt om serieuze ondersteuning door professionals. Het liefst ook met een ervaringsdeskundige erbij.
Dus 1: ze moet blijvend aan de bel trekken en het liefst met feiten komen waar ze haar zorgen op baseert. Dan is het hopen dat deze feiten juist worden geïnterpreteerd en opgepakt.
Gedwongen opname geschiedt (soms) helaas op voorwaarde: gevaar voor de persoon zelf of voor de omgeving. Je vriendin kan dus de rol op zich nemen om deze signalen van gevaar door te geven en er op aan te dringen dat de crisisdienst tot ondersteunende actie komt.
De tweede vraag – hoever moet het komen – is een zeer goede vraag om aan de crisisdienst zelf te stellen
Maak ze verantwoordelijk en maak het samen concreet. Wanneer is een grens bereikt? Beslis met elkaar wat deze grens is.
Actie 2: Je vriendin is natuurlijk erg ongerust. Die zorgen brengen ook spanning mee in deze situatie. De vriendin kan haar zus vragen met welke persoon zus zou willen spreken, wie mag langskomen om er te zijn mét haar zus. Iemand die rust kan brengen en als baken kan zijn. Die ook kan zorgen voor realiteit: samen wat eten, een wandeling maken. Ondertussen vertrouwen opbouwen.
Iemand waar het op relatie-niveau oké is en die zich niet laat verleiden tot zorgen of redden. Iemand die er zowel voor jouw vriendin is als ook voor de zus. Die persoon behoort er te komen! Professioneel of uit het eigen netwerk.
Medicatie niet innemen is een teken van te weinig ziektebesef in combinatie met wantrouwen en geen hulp willen aanvaarden. Dat zal gedrag zijn dat niet ineens nu pas ontstaat en zal ook niet ineens weg zijn…
Nu het escaleert is het dus zaak om te accepteren dat er veel leed zal zijn en met elkaar proberen om de schade te beperken
Het gecontroleerd laten vallen en na het vallen helpen opstaan, is waarschijnlijk het hoogst haalbare.
Zie ook de animatie 10 tips, wat te doen bij psychose. En weet dat het zo moeilijk is, om juist te handelen.
Wat kan helpen is de volgende mindset: gebruik je intuïtie en weet met elkaar dat je met de beste intenties handelt én dat je daarmee in tijden van crisis niets fout kan doen, er is namelijk geen handleiding en iedereen doet wat in zijn of haar macht ligt.
Ik hoop van harte dat dit in gezamenlijkheid lukt.
Als je op een ander moment meer handvatten nodig hebt? Psycholoog Tom van Wel is ook in ons eSpreekuur en hij weet veel over een goede methode rondom crisissen als deze. Open Dialogue heet dat.
Sterkte en wijsheid gewenst!
Jeroen
Heb je ook een vraag over psychose, medicatie, herstel of iets anders? Stel hem op het eSpreekuur!
Geef een antwoord