Zijn ADHD en ADD altijd erfelijk of genetisch bepaald? Dus als je ADHD hebt, moet een van de ouders dit dan ook hebben?

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Zijn ADHD en ADD altijd erfelijk of genetisch bepaald? Dus als je ADHD hebt, moet een van de ouders dit dan ook hebben?
Hey H., dank voor je vraag!
Nee hoor, ADHD en ADD zijn niet altijd erfelijk of genetisch bepaald in de strikte zin van het woord. Er is wel een erfelijke component – dat wil zeggen: de gevoeligheid voor aandachts- en impulsregulatieproblemen kan in families vaker voorkomen – maar dat betekent niet dat een van de ouders het “moet” hebben. Het gaat niet om een enkel gen of een duidelijk overervingspatroon, maar om een complexe mix van biologische aanleg, ontwikkelingsfactoren, opvoedstijl, stress en omgevingsinvloeden.
Je kunt het beter zien als een neurodiversiteitsprofiel: sommige mensen zijn van nature wat sneller, gevoeliger, prikkelzoekend of juist dromerig. Dat hoeft niet per se een stoornis te zijn, het wordt pas een probleem als de omgeving er niet goed bij past. Kinderen met veel beweeglijkheid of concentratieproblemen kunnen floreren in een omgeving met structuur, uitdaging en begrip, maar vastlopen in een te strak of juist te chaotisch systeem.
Dus ja, er is vaak een stukje genetische aanleg, maar de uitkomst hangt af van de hele context – gezin, school, stress, voeding, slaap, en ook hoe iemand zichzelf leert kennen en zijn energie leert sturen.
Hope this helps,
Greetz Jim