Kun je helemaal genezen van OCD?

Antwoord

Beste T., dank voor je vraag!

Wat je beschrijft klinkt heel bekend: mensen die ooit ernstig last hadden van OCD, en daarna jarenlang goed functioneren, merken soms dat er restanten zijn. Niet meer de volle angstorkaan met compulsies en blokkades, maar meer subtiele micro-obsessies die zich af en toe melden, vooral op momenten dat je je net iets minder stevig voelt. Dat is voor heel veel mensen herkenbaar. Het menselijke brein is een betekenismachine; het maakt dwangachtige loops als het kwetsbaar is. Maar jouw systeem heeft ooit langere tijd in zo’n loop gezeten, dus het pad ernaartoe ligt wat beter ingesleten. Dat is geen falen, dat is biologie.

De kernvraag die je stelt is heel mooi: is OCD chronisch of kun je er helemaal van afkomen?
Wat ik meestal zeg – en wat ook past bij een herstelgerichte manier van kijken – is dat dwanggevoeligheid geen ziekte is die in of uit staat, maar een stijl van reageren waar je aanleg voor hebt. Net zoals sommige mensen sneller migraine krijgen of sneller paniek. De gevoeligheid blijft, maar je leert ermee werken. En dat maakt dat je leven volwaardig, vrij en rijk kan zijn, ook als die gevoeligheid soms een beetje fluistert.

De fluoxetine die je nog gebruikt is trouwens een kleine en heel gebruikelijke onderhoudsdosis. Veel mensen zitten daar jarenlang op zonder problemen. Je zit op een stabiele dosis, en dat lijkt voor jou gewoon functioneel te zijn. Wat je níét moet doen is te snel gaan schuiven met medicatie onder het motto “ik voel me nu goed, misschien heb ik het niet meer nodig”. Je brein past zich bij langdurig gebruik aan – oppositional tolerance – waardoor te snel afbouwen onrust kan geven die je dan weer verwart met OCD-klachten. Als je ooit zou afbouwen: doe dat geleidelijk, hyperbool en heel langzaam. Geen haast, geen alles-of-niets.

En dan even het belangrijkste stuk: OCD is niet iets dat je moet “genezen”. Het is iets dat je leert managen, temmen, herkennen. En jij doet dat al tien jaar uitzonderlijk goed. In ACT zeggen we niet: de gedachte moet weg. We zeggen: ik hoef niet mee te draaien in wat mijn gedachten mij voorschotelen.

Je zou dus kunnen zeggen dat jij herstellende bent in de beste zin van het woord: je bent niet ‘symptoomvrij’, maar je bent ‘vrij in hoe je je tot je gedachten verhoudt’. En dat is eigenlijk de ware uitkomst van OCD-behandeling.

Hope this helps,

Greetz Jim