Goedendag Ralph,
Mijn partner kreeg in oktober te horen dat hij een bipolaire stoornis heeft. Hij ontkent dit zelf ten stelligste en heeft de behandeling bij de psychiater gestaakt. Hij is hypomanisch en doet sinds die tijd de meest vreemde dingen, allemaal passend bij de diagnose. Via de psychiater zag ik op een site de kenmerken van iemand met een hypomanie, ik kon ze alle 10 afvinken…. Kortom, hij is op alle gebieden een totaal ander mens.
Gedurende het afgelopen half jaar heb ik met de beste bedoelingen er steeds op gewezen dat zijn gedrag mij erg bezorgd maakt. Dat mocht ik niet, want hij mankeert niets. Uiteindelijk heeft hij de relatie verbroken omdat ik te vaak had gezegd dat hij raar deed. De omgeving signaleert hetzelfde, maar geeft – vaak om begrijpelijke redenen – niet thuis en praat achter de rug.
Nu krijg ik van iedereen te horen dat ik eigenlijk niet had mogen zeggen dat zijn gedrag niet klopt. Maar wat is nu wijsheid? Moet je iemand in een hypomanische fase zijn gang laten gaan of het negeren? Ik twijfel nu erg aan mezelf en vraag me af of ik wel het juiste heb gedaan.
Alvast dank voor uw reactie.
Antwoord
Beste A.,
Dit is een zeer veelvoorkomend probleem. Een manie (of hypomanie; maar als er zoveel problemen ontstaan spreken we van een manie) gaat meestal gepaard met een verlies van inzicht in het disfunctionele karakter van deze gemoedstoestand, het daaruit voortkomende gedrag, en de afwegingen die de persoon dan maakt. Dat geeft vaak veel onenigheid met de mensen om hem/haar heen, die het allemaal niet begrijpen en tegenwerken. Het is voor de omstanders moeilijk daarmee om te gaan (ook voor behandelaren trouwens; ook ik kan iemand in een dergelijke toestand vaak niet op andere gedachten brengen).
Hoe jij beschrijft hoe je dat hebt gedaan lijkt me prima: zorg uiten, geduldig blijven, uit de sfeer van verwijten blijven, iemand op concreet vreemd gedrag wijzen. Niet in discussie gaan over manische denkbeelden. Vooral focussen op dat iemand zo anders doet dan je hem kent. Vaak is een conflict niet te vermijden, dat kan je behoorlijk machteloos maken. Soms moet je als hulpverlener iemand zelfs onder dwang verhinderen om roekeloze en schadelijke dingen te doen. Dat kun je als privépersoon niet doen, hoewel soms bankpassen, autosleutels, etc. worden ingenomen als het echt te gek wordt. Maar dat zijn de extreme gevallen.
Je hebt er goed aan gedaan om je partner te wijzen op zijn afwijkende gedrag; anderen hebben altijd makkelijk praten vanaf de zijlijn. Meegaan met manische ideeën en gedrag leidt tot niks, blijf eerlijk over wat je vindt. Hou altijd het beeld voor ogen van de normale gemoedstoestand van je partner. Het is soms pijnlijk, maar ik zie meestal dat een relatie na een manische fase weer goed komt, hoewel dat wel enig reparatiewerk behoeft.
Vriendelijke groet,
Ralph Kupka
Deze vraag is gesteld door een vrouw in de leeftijdscategorie 50-65
Beantwoord door: Ralph Kupka op 25 maart 2022
