Beste Jim,
Hoe komt het dat met mijn depressie mijn lichaam ook onrust, stress en angst ervaart?
En hoe kan ik weer rust krijgen? Mediteren is lastig als je midden in een storm van onrust zit.
Dank je wel.
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim,
Hoe komt het dat met mijn depressie mijn lichaam ook onrust, stress en angst ervaart?
En hoe kan ik weer rust krijgen? Mediteren is lastig als je midden in een storm van onrust zit.
Dank je wel.
Hey T., dank je wel voor je vraag!
Wat er vaak gebeurt bij depressieve én angstgevoelige mensen — en jij hebt duidelijk die mix — is dat het lijf als eerste in actie komt. Alsof je zenuwstelsel zegt: Ho wacht even, er dreigt iets! En dan, zonder dat je erom gevraagd hebt, gooit je brein er een stressreactie overheen. Dat is dus niet jouw “schuld”, dat is een soort overbeschermend alarmsysteem. Hyperalert, gevoelig, en vaak totaal niet helpend.
En inderdaad: mediteren als je lijf in paniek is voelt als proberen een vulkaan te kalmeren met een theedoek. Niet handig. Meditatie is dan pas zinnig als je eerst wat ontlaadt. Dus denk eerder aan: wandelen, warm douchen, voeten op de vloer, ademhaling in je buik, schudden (letterlijk — TRE kan daar goed bij helpen), en iemand die even naast je zit en niks hoeft te zeggen. Dat kalmeert het systeem meer dan ‘moeten ontspannen’. Want je merkt het vast al: hoe harder je rust wilt, hoe minder die komt.
En de medicatie niet je neemt kunnen op papier rust brengen, maar ook juist intern meer verwarring veroorzaken als je systeem toch al gevoelig is. Lorazepam bijvoorbeeld, helpt vaak eventjes, maar als je het dagelijks gebruikt kan het je lijf ook een soort afhankelijkheid aanleren: onrust = pil. Terwijl dat lijf misschien eigenlijk wil: onrust = beweging, ontlading, of contact. Dus bespreek dat met je behandelaar, of kijk eens naar het Ashton Manual als je wil afbouwen. Want minder is soms echt meer.
Je vraagt: hoe krijg ik weer rust? Nou, niet door te vechten tegen die storm. Maar door te gaan meebewegen. Niet overgave in de zin van “ik geef het op”, maar meer: ik ga kijken wat dit lijf wil vertellen. Misschien zegt het: ik ben overprikkeld. Of: ik heb iets te lang m’n verdriet ingeslikt. Of gewoon: ik ben moe. En weet dan — het gaat voorbij. Echt. Al voelt het nu als voor altijd.
Hope this helps,
Greetz Jim