Machteld Marcelis is psychiater en hoogleraar Transdiagnostiek in de Psychiatrie, bij de Vakgroep Psychiatrie & Neuropsychologie van de Universiteit Maastricht. Tevens is zij werkzaam bij GGzE.
Beste Machteld,
Ik heb al een tijd last van angst en paniek. Tijdens mijn REM-slaap word ik vaak ‘in paniek’ wakker en overdag voel ik mij gespannen en onrustig. Hiervoor heb ik quetiapine 25 mg voorgeschreven gekregen maar ik ben na een paar dagen gestopt vanwege nare bijwerkingen (erger dan de kwaal).
Nu gebruik ik citalopram 10 mg.
Raak ik nu niet van de regen in de drup, en kan ik verslaafd raken aan de medicatie?
Dank en vriendelijke groet.
Beste V.,
Goede vraag, want mijns inziens begint een behandeling eerst met een antwoord op de vraag wat er speelt en wat de onderliggende oorzaken zijn voor de angst/paniek tijdens de REM-slaap. Dit kan verschillende oorzaken hebben en er is niet altijd (direct) een medicamenteuze behandeling nodig. Ik kan dat niet beoordelen omdat ik niet weet wat de achtergrond is van jouw klachten.
De vraag is bijvoorbeeld of er primair sprake is van een slaapstoornis of van een psychische ontregeling/gevoeligheid al dan niet in combinatie met slaapproblemen. En welke verklarende factoren hier mogelijk voor zijn. Soms helpt het al om bij een mentale disbalans met slaapproblemen de juiste slaaphygiëne-maatregelen te nemen. Of om bijvoorbeeld psychotherapie, mindfulness of traumatherapie te volgen, afhankelijk van wat er precies speelt.
Een SSRI zoals citalopram werkt vaak tegen angst en kan ook helpen bij paniek ’s nachts. In het begin kunnen klachten soms wel even tijdelijk verergeren. Alternatieven om de slaap te bevorderen en daarin de onrust/angst weg te nemen zijn bijvoorbeeld mirtazapine, trazodon. Deze hebben in het algemeen iets meer sederend effect.
De bovengenoemde medicijnen zijn niet verslavend in de klassieke zin (zoals benzodiazepinen dat zijn), maar kunnen wel ook op de langere termijn problemen geven in de afbouw (ontwenningsverschijnselen), los van eventuele bijwerkingen. Dus zo kort mogelijk en zo laag mogelijk doseren is het algemene advies. Het is van belang om samen met je arts over alle opties te spreken en daarin een voor jou passende keuze te maken.
Hopelijk helpt dit je verder.
Hartelijke groet,
Machteld
