Beste heer Kupka,
Graag stel ik deze vraag nadat ik een intake heb gehad bij de afbouwpoli. Dit was een verhelderend gesprek en ik blijf gemotiveerd om mijn inname van medicatie te gaan afbouwen in de loop van 2023.
Echter in het gesprek is mij verteld dat ik met een verleden van psychosen praktisch 100% kans heb op een terugval als ik zonder medicatie ga leven. Wel, van deze opmerking ben ik best wel geschrokken!
Wanneer is er sprake van een terugval?
Mijn doel is stabiel blijven en dat lukt mij nu erg goed. Ik gebruik 74 mg lurasidon en zorg dat ik voldoende slaap en let erg op een gezonde leefstijl. Ik krijg hier veel complimenten over vanuit de ggz.
Bij voorbaat dank en hartelijke groet,
E.
Antwoord
Beste E.,
Met een ’terugval’ of ‘recidief’ bij een bipolaire stemmingsstoornis bedoelen we een nieuwe episode van manische of depressieve verschijnselen, die maakt dat je er een tijd lang veel last van hebt en daardoor niet goed kunt functioneren (dus niet eventjes een beetje down zijn of wat onrustig/opgefokt). De kans dat iemand zo’n nieuwe episode krijgt wordt bij een bipolaire stoornis als aanzienlijk ingeschat, zeker als je geen preventieve behandeling, waaronder medicatie, krijgt. Ook een goed zelfmanagement zoals jij dat beschrijft, is belangrijk.
Toch blijft altijd de terechte vraag opkomen of het zonder medicatie kan. Daar is geen standaard antwoord op, want er zijn grote verschillen tussen mensen met deze aandoening. Als je al vaker een stemmingsepisode hebt gehad ben je kennelijk gevoelig voor een terugval, en neemt het belang van preventieve medicatie toe. Ook als het in de familie voorkomt.
Op basis van mijn eigen ervaring moet ik helaas vaststellen dat de meeste mensen bij wie ik op hun verzoek weloverwogen en heel geleidelijk de medicatie heb afgebouwd, vroeger of later opnieuw een manische of depressieve episode kregen. Hoe groot dat risico bij jou is kan ik natuurlijk op afstand niet inschatten.
In alle gevallen is het verstandig om het afbouwen van medicatie in goed overleg met je behandelaar te doen, en heel geleidelijk. Voordat je daaraan zou beginnen, leg je de volgende vragen op tafel:
- Waarom kreeg ik deze medicatie?
- Heeft het mijn klachten verminderd?
- Heb ik er last van?
- Waarom zou ik eigenlijk willen stoppen?
- En wat zou daarvoor een goed moment kunnen zijn?
- Wat zouden de eerste tekenen zijn als ik onverhoopt toch een terugval krijg?
- En wat doe ik dan om verdere achteruitgang te voorkomen?
Vriendelijke groet,
Ralph Kupka
Deze vraag is gesteld door een man in de leeftijdscategorie 35-50
Beantwoord door: Ralph Kupka op 16 maart 2023
