Clara Koek is psycholoog en psychotherapeut, werkzaam bij GGZ-NHN, en tevens ervaringsdeskundig op het gebied van psychosegevoeligheid. Ze schrijft regelmatig blogs voor PsychoseNet.
Hi Clara,
Tijdens mijn psychose had ik lichamelijk en mentaal een aantal nare ervaringen waar ik af en toe nog aan denk.
Is het mogelijk om EMDR toe te passen op gedachten en gevoelens? Of is het alleen mogelijk bij externe ervaringen?
Zijn er wellicht nog andere manieren om van deze nare gedachten en gevoelens af te komen die ik heb ervaren tijdens mijn psychose?
Hartelijk dank!
Beste J.,
EMDR is een behandeling die aangetoond werkt bij mensen met PTSS (posttraumatische stress-stoornis). Ervaringen tijdens een psychose in de zin van nare gedachten, fysieke sensaties, hallucinaties of zaken die te maken hadden met de behandeling (opname, toedienen medicatie, een incident etc.) kunnen zo heftig zijn dat ze PTSS tot gevolg kunnen hebben. Dus zowel interne als externe ervaringen kunnen die impact hebben.
De kern van PTSS is bang zijn voor je meest nare herinneringen, proberen deze niet te hebben maar er toch regelmatig door overvallen worden. Mensen vermijden dan bijvoorbeeld plaatsen, tv-programma’s, het donker, alleen zijn etc., uit angst voor die herinneringen (beelden, gevoelens, fysieke sensaties).
Of er bij jou sprake is van PTSS zou je kunnen laten uitzoeken door een psychiater of psycholoog met expertise op dat gebied. Als je wekelijks last hebt van herbelevingen of nachtmerries over die nare ervaringen, je vaak gespannen voelt en bepaalde zaken vermijdt om maar niet weer aan die ervaringen te denken, zou het kunnen zijn dat er sprake is van PTSS. Met herbelevingen wordt bedoeld dat het net lijkt alsof je die nare situatie opnieuw beleeft, met alle nare beelden/sensaties en angstgevoelens erbij.
Er zijn meerdere behandelingen waarbij je onder veilige omstandigheden en begeleiding de herinneringen gaat herbeleven om vervolgens te merken dat je dit aankan, en ze hun angstige lading verliezen. EMDR en imaginaire exposure worden het meest toegepast bij PTSS. Omdat je schrijft dat je er af en toe aan denkt, klinkt het niet als PTSS maar dat neemt niet weg dat het vervelend kan zijn.
Ik had zelf flink enge hallucinaties tijdens mijn psychose en het duurde wel een poosje voordat ik daar neutraal over kon denken of over kon praten. Wel merkte ik dat door er juist over te praten, ik dat steeds minder naar vond. Nu kan ik die herinneringen ophalen wanneer ik dat zelf wil en voel ik mij er prima onder.
Praten met mensen die je vertrouwt, je hulpverlener en ook met lotgenoten die vergelijkbare ervaringen hebben helpt beslist. Het is dan eigenlijk ook exposure maar behoeft geen PTSS-behandeling. In de loop van de tijd zal je merken dat de gedachten, herinneringen zich minder aandienen en minder invloed op je hebben. Ze onderdrukken werkt meestal averechts, maar proberen je er niet geheel door te laten afleiden is wel helpend. Geef ze even de ruimte maar ga daarna weer verder met waar je mee bezig was.
Ik hoop dat je hier wat aan hebt.
Met vriendelijke groet,
Clara Koek
