Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Zou het gedrag van mijn moeder kunnen wijzen op een psychose?

Vraag

Mijn moeder van 84 heeft sinds een tijdje een aantal nieuwe ideeën die ik niet kan plaatsen.

Zo heeft ze het gevoel dat er elk moment een oorlog in Nederland kan uitbreken. Als ik vraag: waarom denk je dat?, zegt ze: ‘dat denk ik niet, dat is een vaststaand feit’. Verder kijkt ze alle nieuwsprogramma’s en lokale TV en lijkt ze misdaad niet meer in perspectief te kunnen zien. Ze is bang als mijn vrouw overdag op straat loopt (‘mensen steken je om niets neer tegenwoordig’) en ze komt vanwege die reden zelf ook vrijwel niet buiten.

Nieuwe gebeurtenissen lijkt ze met haar ideeën te verbinden op een manier die voor mij onlogisch is.

Ik woon in het buitenland en zie mijn moeder een paar keer per jaar.

Ik schrik hier enorm van en maak me zorgen. Ze wil niet naar de huisarts.

Zijn mijn zorgen terecht, of valt dit nog onder normaal gedrag van een oudere die bezorgd is?

 

Antwoord

Beste zoon,

Belangrijk als eerste is niet zozeer de afwijkende ideeën maar dingen als:

(i) Zorgt ze nog goed voor haarzelf?
(ii) Is ze goed georiënteerd in tijd, plaats en persoon?
(iii) Heeft ze een normaal dag- nachtritme?
(iv) Doet ze gewoon boodschappen?
(v) Kan ze koken & schoonmaken?
(vi) Heeft ze sociale contacten?
(vii) Is het geheugen en praktisch handelsinzicht intact?

Als dit allemaal in orde is, is een dementerend proces minder waarschijnlijk. Dementie begint vaak met psychotische ideeën.

Het kan zijn dat ze een beetje psychotisch is zonder onderliggend dementerend proces. Zie je wel vaker bij oudere mensen. Zolang (i)-(vii) in orde zijn is er geen reden voor acute bezorgheid, hoewel het goed zou zijn om de huisarts in te lichten en te vragen om een huisbezoek te doen om te kijken of er een psychogeriater moet komen kijken.

Verder is het belangrijk bij oudere mensen die licht psychotisch zijn om een onderliggend somatisch proces (anders dan dementie) uit te sluiten. Dus dingen als vitamine B12 gebrek, een schildklierdefect of iets anders. Ook hier dient de huisarts op gealerteerd te worden.

Dus sowieso goed om de huisarts in te schakelen voor huisbezoek.

Groet,

Jim

Deze vraag is gesteld door een man in de leeftijdscategorie 53
Beantwoord door: Jim van Os op 17 juli 2020

Gerelateerd

Meer over

Naasten
Psychosegevoeligheid

Lees ook