Beste heer Van Os,
Mijn man heeft een waan waarbij hij denkt dat ik hem bedrogen zou hebben maar hij heeft verder geen psychotische kenmerken meer (wel heel lang gehad). De waan is nog wat ervan over is gebleven.
Betekent dit dat hij dan uit zijn psychose is? Staat de waan los van een psychose?
Ik probeer te begrijpen hoe dit zit omdat hij tegen iedereen zegt dat ik lieg over de psychotische symptomen die hij had. Ik weet nu niet of hij zich dit kan herinneren of dat hij bewust liegt hierover. In ieder geval is hij er nog steeds van overtuigd dat ik hem ontrouw ben. Hierdoor is ons leven helemaal veranderd.
Kan deze waan ook overgaan zoals zijn psychotische symptomen?
Hij heeft geen ziektebesef en wil geen hulp hiervoor. Verder is hij totaal vervreemd van mij en wil mij niet meer spreken en zien.
Kan het zijn dat hij zich schaamt voor alles wat er is gebeurd?
Ik probeer in te schatten hoe hij nu precies denkt. Ik hoop eigenlijk dat hij hierover gaat nadenken en in gaat zien dat hij verkeerde conclusies heeft getrokken wat betreft de ontrouw. Kan dat? Eigenlijk zoek ik nog steeds een manier om hem te overtuigen hulp te zoeken.
Via familie waar hij komt heb ik het ook geprobeerd maar zij zien eigenlijk niets vreemds aan hem, behalve dan dat hij na 30 jaar huwelijk zijn gezin heeft verlaten met de reden dat hij wil scheiden omdat ik een andere man zou hebben. Niemand kan hem overtuigen. Ik zit met zoveel vragen hierover om het te begrijpen en te accepteren…
Alvast bedankt.
Antwoord
Beste S.,
Een waan is een symptoom van psychose. Er zijn verscheidene symptomen die je ziet bij psychose, zoals:
- Wanen. Dit zijn overtuigingen die niet overeenkomen met de realiteit en die sterk worden vastgehouden, zelfs wanneer ze worden geconfronteerd met tegenstrijdig bewijs. Er zijn verschillende soorten wanen, zoals achtervolgingswanen, grootheidswanen en referentiewanen.
- Hallucinaties. Dit zijn zintuiglijke ervaringen die niet overeenkomen met de realiteit. Hallucinaties kunnen voorkomen in verschillende zintuigen, zoals horen (auditieve hallucinaties), zien (visuele hallucinaties), voelen (tactiele hallucinaties), ruiken (olfactorische hallucinaties) en proeven (gustatoire hallucinaties). Auditieve hallucinaties, zoals stemmen horen die er niet zijn, zijn de meest voorkomende vorm van hallucinaties bij psychose.
- Verward denken en spreken. Mensen met psychose kunnen moeite hebben met het organiseren van hun gedachten en zich concentreren op één onderwerp. Hun spraak kan onsamenhangend, snel of langzaam zijn en ze kunnen van het ene onderwerp naar het andere springen.
- Verstoorde emoties. Dit kan zich uiten als ongepaste emoties (bijv. lachen of huilen zonder duidelijke reden), een afgevlakte emotionele respons (bijv. weinig of geen emotionele reactie op gebeurtenissen), of stemmingswisselingen.
- Gedragsveranderingen. Mensen met psychose kunnen veranderingen in hun gedrag vertonen, zoals zich terugtrekken uit sociale situaties, verwaarlozing van persoonlijke hygiëne, of het vertonen van vreemd of bizar gedrag.
- Cognitieve problemen. Psychose kan leiden tot problemen met het geheugen, de aandacht en het concentratievermogen.
Dus je man is niet uit zijn psychose, want hij heeft nog actieve ontrouwwanen. Het kan zijn dat de andere symptomen zijn verbeterd, maar de wanen blijven aanwezig, blijkbaar. Deze kunnen zeer hardnekkig zijn – het is niet dat hij bewust liegt of zich schaamt, het meest waarschijnlijk is dat hij in de psychose zit nog.
Het klinkt, al met al, alsof je te maken hebt met een ZEER uitdagende situatie, waarin je man chronische wanen heeft dat je hem ontrouw bent. Dit kan ongelooflijk moeilijk zijn, vooral omdat hij geen ziektebesef heeft en hulp weigert. Het is belangrijk om te proberen manieren te vinden om met deze situatie om te gaan en je eigen welzijn te beschermen. Hier zijn enkele suggesties:
- Acceptatie. Accepteer dat je man op dit moment lijdt aan wanen en geen ziektebesef heeft. Het kan moeilijk zijn om te accepteren dat je hem misschien niet kunt overtuigen van de waarheid. Probeer te begrijpen dat zijn gedachten en overtuigingen voortkomen uit zijn aandoening en niet uit een gebrek aan vertrouwen in jou.
- Loslaten. Hoewel het moeilijk kan zijn, probeer los te laten wat je niet kunt veranderen. Je hebt geen controle over de gedachten en overtuigingen van je man. Focus in plaats daarvan op wat je wel kunt beïnvloeden, zoals je eigen reacties, emoties en welzijn.
- Zoek steun. Praat met vrienden, familieleden of steungroepen die begrijpen wat je doormaakt. Het delen van je ervaringen en gevoelens met anderen kan helpen om de last te verlichten en je het gevoel geven dat je er niet alleen voor staat.
- Stel grenzen. Hoewel je empathie kunt tonen voor de situatie van je man, is het belangrijk om ook grenzen te stellen. Laat hem weten wat voor jou acceptabel gedrag is en wat niet. Bescherm jezelf tegen eventuele emotionele of fysieke schade die kan voortvloeien uit zijn wanen.
- Onderzoek hulpbronnen. Informeer jezelf over de beschikbare hulpbronnen voor mensen met wanen en hun familieleden, zoals Ypsilon. Dit kan je helpen beter te begrijpen wat je man doormaakt en je beter voorbereiden op eventuele veranderingen in zijn toestand.
- Zorg voor jezelf. Het is essentieel om voor je eigen emotionele en fysieke welzijn te zorgen terwijl je omgaat met deze situatie. Zorg voor voldoende rust, eet gezond, beweeg regelmatig en zoek manieren om te ontspannen en stress te verminderen.
Wees geduldig met jezelf en onthoud dat het omgaan met de wanen van een geliefde een moeilijk en complex proces is. Door te focussen op acceptatie, loslaten en het vinden van steun, kun je beter navigeren door deze uitdaging en zorgen voor je eigen welzijn.
Hope this helps!
Groet,
Jim
Deze vraag is gesteld door een vrouw in de leeftijdscategorie 50-65
Beantwoord door: Jim van Os op 14 april 2023
