Beste Thijs,
Is narcisme een vorm van autisme? Hoe kijkt u hiertegenaan?
Bedankt!

Thijs van Oeffelt werkt als psychiater bij BuurtzorgT. Hij heeft veel mensen gesproken met psychotische ervaringen. Hij volgt zelf nog een opleiding tot cognitief-gedragstherapeut. Hij heeft geen gepolariseerde mening over het wel of niet behandelen van psychotische klachten, of de manier waarop.
Dag R.,
Nee, narcisme is geen vorm van autisme. Autisme wordt gezien als een ‘ontwikkelingsstoornis’, dat wil zeggen dat de aanleg voor de klachten die daarmee samenhangen op vroege kinderleeftijd al aanwezig zijn. Narcisme wordt ook wel deels als aanleg gezien, maar de algemene gedachte is dat wat je leert tijdens je jonge leven een grote rol speelt. De klachten worden daarom ook meestal pas gezien op puber- of jongvolwassen leeftijd. Daarmee is er dus een duidelijk verschil met wanneer de klachten naar voren komen.
Zoals bij alle psychische ‘classificaties’, dus die dingen die in het DSM-boekje staan, vind je overlap tussen die classificaties. Zo kan iemand met autisme in het contact met anderen bijvoorbeeld lomp en kwetsend zijn. De reden waarom dat gebeurt is dan meestal een gebrek aan het inschatten van wat passend is bij een sociale situatie, of een gebrek aan ‘empathie’ (het vermogen om je in te leven in de gevoelens en gedachten van anderen, zodat je hun standpunten en emoties kunt begrijpen).
Iemand met narcisme heeft dat vermogen vaak wel. Veel mensen met deze stoornis vinden bovendien dat ze recht hebben op een bijzondere positie ten opzichte van anderen, vaak door het idee dat ze uitzonderlijke kwaliteiten beschikken die hun privileges zouden moeten geven. Op die manier houden ze dan ook geen rekening met de belangen van anderen; ze menen alleen dat hun eigen belangen voor die van anderen gaan en dat anderen zich daar ook in moeten schikken. In die zin zou je kunnen zeggen dat iemand met autisme ‘onhandig’ is zonder intentie en iemand met narcisme ‘onhandig’ met een intentie.
Hoop dat mijn antwoord een beetje duidelijkheid geeft.
Groet,
Thijs
NB Ik probeer een zo open en eerlijk mogelijk antwoord te geven. Daar zitten op een platform als PsychoseNet wel beperkingen aan. Ik heb jou of de persoon over wie je raad vraagt niet zelf gesproken of onderzocht. Dat maakt dat mijn advies niet hetzelfde is als het advies dat je krijgt als je een live gesprek hebt met een hulpverlener. Jouw huisarts/behandelaar of die van de persoon voor wie je advies vraagt is je eerste aanspreekpunt hierbij.