Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Ik gebruik medicijnen omdat ik last heb van psychoses en depressies met manie. Nu wil ik graag met al mijn medicijnen stoppen maar de psychiater zegt dat dat geen goed idee is en dat het niet mag.
Kan een psychiater verplichten om toch door te blijven slikken?
Beste L.,
Dank voor je vraag, heel goed om dit te toetsen!
Het antwoord is: soms – het hangt ervan af.
In Nederland is de wetgeving rondom verplichte zorg voor mensen met een psychische stoornis vastgelegd in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), die sinds januari 2020 van kracht is.
Hieronder geef ik aan hoe dit werkt met betrekking tot verplichte behandeling zoals medicatie:
1. Verplichte zorg
Onder de Wvggz kan verplichte zorg worden opgelegd, waaronder medicamenteuze behandeling. Maar voordat een dergelijke beslissing wordt genomen, zijn er strikte procedures en overwegingen.
2. Overwegingen voor verplichte zorg
Verplichte zorg, zoals het toedienen van medicatie, kan alleen worden overwogen als aan bepaalde criteria wordt voldaan:
3. Hoe werkt de procedure?
Voordat verplichte zorg kan worden toegepast, moet een zorgverantwoordelijke (meestal een psychiater) een zorgmachtiging aanvragen bij de rechter. De rechter beoordeelt dan, met input van onafhankelijke deskundigen, of de criteria voor verplichte zorg worden vervuld. De persoon om wie het gaat heeft ook recht op bijstand van een patiëntenvertrouwenspersoon (PVP) en juridische vertegenwoordiging tijdens dit proces.
Dus:
In Nederland kan een psychiater onder bepaalde strikte voorwaarden verplichte zorg, waaronder medicamenteuze behandeling, opleggen. Maar het rechtssysteem en de wetgeving zijn erop gericht de rechten en het welzijn van de patiënt te waarborgen. Bij alle beslissingen over behandeling, inclusief medicatie, moet de werkzaamheid en het beste belang van de patiënt centraal staan.
Dus ik zou dit eerst eens gaan toetsen met de pvp-er of een advocaat. Of aan je psychiater vragen of hij dit van plan is – want misschien is dit niet zijn plan?
Groet,
Jim
