Beste Thijs van Oeffelt,
Graag zou ik een vraag aan je willen stellen wat betreft drugs, angsten en psychosen.
Ik heb al een tijdje last van angstgedachten. Bij mij uit dit zich vooral in doemdenken over situaties waar ik stress van kan ervaren. Wel ga ik niks uit de weg. Ik leef mijn leven en ga ook graag naar feestjes waar ik weleens drugs gebruik. Dit gaat eigenlijk altijd goed tot afgelopen zomer een keer. Ik had al een aantal feestjes gehad dicht op elkaar dus het drugsgebruik was ook vrij kort op elkaar. Ook was er iets gebeurd tussen mijn vriend en mij waardoor ik hem niet helemaal vertrouwde.
Op een gegeven moment sloeg mijn stemming om en werd ik wantrouwend naar mijn vriend én de vrienden waarmee ik was. Ik ben de hele avond en nacht erg stil en teruggetrokken geweest. De volgende dag was dit gelukkig over, maar was ik heel verdrietig en schaamde ik me voor mijn gedrag.
Vanaf dit moment ging het wat bergafwaarts. Ik kampte met veel angst en stress. Momenteel slik ik 75 mg venlafaxine en ik merk dat ik mijn angsten wat meer onder controle heb. Ook ben ik gestart met psychotherapie.
Terugkomend op mijn vraag: betekent dit dat ik gevoeliger ben voor psychosen? Kan ik nooit meer drugs of alcohol gebruiken?
Mijn therapeut zegt dat ik wanen kreeg in de bad trip en dat dit niet gelijk psychosegevoeligheid betekent. Echter houdt het mij dagelijks bezig en maakt het me een beetje angstig ook.
Zou u mij hier een antwoord op willen en kunnen geven?
Alvast heel hartelijk bedankt!
Antwoord
Dag A.,
Goede vraag. Op de eerste plaats: ja, je hebt iets meer gevoeligheid voor psychosen dan iemand anders. Want je hebt de ervaring gehad en niet iedereen krijgt dat. We kunnen overigens allemaal psychotisch worden; als je maar genoeg middelen gebruikt, weinig slaapt en zo nog wat dingen, gebeurt het bij iedereen.
Dus wat betekent dan psychosegevoelig? Je zou het misschien nog het best op een lijn kunnen zien: sommige mensen zijn er vrijwel niet toe te brengen (Ozzy Osbourne schijnt vrij weinig psychosen te hebben gehad, een raadsel) en mensen die ook spontaan psychosen krijgen. Voor ons allemaal geldt: hoe meer stressfactoren hoe groter de kans. Dat geldt ook bijvoorbeeld voor de ‘vooraf gemoedstoestand’ waar je je in bevindt. Er is best veel onderzoek dat wanneer je emotioneel stabiel bent en de sociale context van je medegebruikers positief is, de kans minder is.
Maar dat brengt ons dan op iets als ‘minder kans’. Niet iets waar je goed op wil varen. Ik vind het in dit filmpje op PsychoseNet goed uitgelegd. Nu vind ik dat voor mensen die zo psychosegevoelig zijn dat ze regelmatig op medicatie aangewezen zijn er ook nog zoiets mag bestaan als ‘a risk to try’. Ik denk dat je altijd moet proberen om te zien of je dingen in je omgeving, leven of vaardigheden kunt veranderen waardoor je minder stress ervaart. En wellicht ook weer minder kans maakt op een psychose. En dus je medicatie probeert af te bouwen.
Hoe zit dat dan met drugsgebruik? Zoals ik al zei: niet iedereen krijgt een bad trip. En los van welke naam je het geeft, het zijn psychotische klachten die niet iedereen krijgt die drugs gebruikt. Of jij zelf het risico wil nemen zodat je er nog eens plezier van kunt hebben met de kans dat je een nare ervaring krijgt, is echt een overweging die je zelf moet maken. Ik zou dan een soort voor- en nadelen balans voor mezelf maken. Wat zijn de voordelen van wel gebruiken? Van niet gebruiken? Wat zijn de nadelen van wel gebruiken en van niet gebruiken? En dat wellicht met je naasten eens bespreken.
Hoop dat je hier iets mee kunt.
Groet,
Thijs
NB Ik probeer een zo open en eerlijk mogelijk antwoord te geven. Daar zitten op een platform als PsychoseNet wel beperkingen aan. Ik heb jou of de persoon over wie je raad vraagt niet zelf gesproken of onderzocht. Dat maakt dat mijn advies niet hetzelfde is als het advies dat je krijgt als je een live gesprek hebt met een hulpverlener. Jouw huisarts/behandelaar of die van de persoon voor wie je advies vraagt is je eerste aanspreekpunt hierbij.
Beantwoord door: Thijs van Oeffelt op 30 november 2025
