Antwoord
Beste S.,
Dank voor je vraag!
Oppositional tolerance is het mechanisme onder onttrekkingsverschijnselen. Het zit als volgt:
Psychoactieve medicatie zoals antipsychotica kan bij langdurig gebruik leiden tot aanpassingen in de neurotransmittersystemen van de hersenen. Deze aanpassingen zijn een vorm van neuroplasticiteit, waarbij de hersenen reageren op de aanwezigheid van het medicijn. Een van de reacties kan oppositional tolerance zijn.
Oppositional Tolerance (OT)
Wanneer een geneesmiddel een bepaald effect in de hersenen heeft, kunnen de hersenen in sommige gevallen in de loop van de tijd een tegenovergesteld effect ontwikkelen, een zogenaamde ‘oppositionele tolerantie’. Bijvoorbeeld, als een medicijn de activiteit van een bepaalde neurotransmitter vermindert, kunnen de hersenen in reactie hierop de gevoeligheid voor die neurotransmitter verhogen. Dit betekent dat wanneer het medicijn wordt gestopt er een overreactie van dat neurotransmittersysteem kan zijn, die aanleiding kan zijn tot de volgende dingen:
1. Onttrekkingsverschijnselen
Bij het stoppen van antipsychotica kan deze overreactie leiden tot onttrekkingsverschijnselen. Deze kunnen variëren van ongemakkelijke sensaties tot ernstigere symptomen zoals misselijkheid, slapeloosheid, tremor, angst en zelfs psychose.
2. Spontane recidief psychose
Omdat oppositional tolerance het dopaminesysteem kan hebben veranderd (door bijvoorbeeld de gevoeligheid van de dopaminereceptoren te verhogen), kan abrupt stoppen met het medicijn leiden tot een overactiviteit van dopamine, wat kan resulteren in een psychose.
3. Tardieve Dyskinesie
Dit is een ernstige bijwerking van antipsychotica, vooral de oudere (eerste generatie) antipsychotica. Het wordt gekenmerkt door onwillekeurige bewegingen, vooral rond de mond. Het is gedacht dat tardieve dyskinesie kan ontstaan door langdurige veranderingen in het dopaminesysteem als reactie op het medicijn. De precieze mechanismen achter tardieve dyskinesie zijn nog niet volledig begrepen, maar het kan gerelateerd zijn aan een overgevoeligheid van dopaminereceptoren na langdurig gebruik van antipsychotica.
Dus… bij het overwegen van het stoppen met antipsychotica is het belangrijk om dit te doen onder begeleiding van een arts, die kan helpen de dosis geleidelijk te verlagen om het risico op ernstige onttrekkingsverschijnselen of recidief van symptomen te minimaliseren. Het plotseling stoppen van antipsychotica kan gevaarlijk zijn vanwege de mogelijke reacties van het lichaam, zoals hierboven beschreven.
Wat je ervaart is dus wellicht een gevolg van de OT. Het kan ook een uiting zijn van psychosegevoeligheid buiten OT – met de tijd zal dat duidelijker worden, denk ik.
Hope this helps,
Greetz Jim
Deze vraag is gesteld door een vrouw in de leeftijdscategorie 35-50
Beantwoord door: Jim van Os op 9 september 2023