Wanneer je psychotische ervaringen hebt waar je veel last van ondervindt en/of die je leven dreigen te ontregelen, kan je arts of psychiater adviseren om hiervoor medicatie te gebruiken. Antipsychotica kan soms helpen om weer uit de psychose te komen — maar het is belangrijk te beseffen dat ze de achterliggende sociale en andere problemen niet oplossen. Soms kunnen ze iemand er door de bijwerkingen zelfs verder van af brengen.
Wanneer je een psychose hebt kan het zijn dat je dingen hoort of ziet die anderen niet waarnemen (hallucinaties), of dat je ideeën of overtuigingen hebt die anderen om je heen niet kunnen volgen en waarover conflicten kunnen ontstaan (waanideeën). Sommige mensen beschrijven het als een breuk met de gedeelde realiteit. Artsen beschrijven het vaak als psychotische symptomen, een psychotische episode of een psychotische ervaring.
Wat zijn antipsychotica?
Je arts of psychiater kan adviseren om hiervoor medicatie, een antipsychoticum, te gebruiken om je te helpen om weer uit de psychose te komen. Een antipsychoticum heeft geen genezende werking; het neemt de oorzaak van de psychose niet weg en lost achterliggende problemen niet op. De medicatie zorgt er wel voor dat angst en agitatie worden gedempt. Dit kan je helpen weer meer controle te krijgen op je leven, zeker als je merkt dat de psychotische ervaringen voor veel stress en angst zorgen.
Bekijk de animatie “Moet ik medicatie nemen?”
Hoe werken antipsychotica?
Hoe ze precies werken weten we niet. Er is wel een hypothese met een beetje wetenschappelijke steun – maar zeker weten doen we het niet. Antipsychotica zijn in feite experimenteel.
Je hersenen bevatten namelijk chemische boodschappers (neurotransmitters) die ervoor zorgen dat informatie van het ene deel van je hersenen naar het andere deel wordt overgedragen. Eén van deze stoffen die hiervoor zorgt heet dopamine. De vooralsnog onbewezen hypothese is dat hoge concentraties dopamine maken dat de hersenen anders gaan werken en dat informatie anders wordt doorgegeven, waardoor er een staat van ‘hyper-betekenis’ kan ontstaan — dus psychose. Antipsychotische medicatie verminderen de signalen van dopamine in je hersenen, waardoor de staat van ‘hyperbetekenis’ weer vermindert.
Welk middel is het beste voor mij?
Welk middel bij iemand gaat werken is niet te voorspellen. Het is een kwestie van trial-and-error. Wat bij de een goed werkt doet bij de ander niets. Wat je wel tot op zekere hoogte kunt voorspellen bij de verschillende middelen zijn de verschillende bijwerkingen. Hier hebben we dan ook een tool voor gemaakt (zie hieronder).
Antipsychotica Keuzetool
Aanrader! Vergelijk diverse antipsychotica en hun bijwerkingen met onze handige Antipsychotica Keuzetool.
Antipsychotica kunnen forse bijwerkingen geven. Dit verschilt per medicijn. Je kunt niet van tevoren voorspellen welk middel bij jou het beste zal werken, het is een kwestie van proberen. Gelukkig zijn de bijwerkingen van de verschillende medicijnen wat beter te voorspellen. Je kunt het beste kiezen op de bijwerkingen.
Met onze Antipsychotica Keuzetool kun je de bijwerkingen van diverse antipsychotica met elkaar vergelijken.
Dus je kunt wel kiezen op basis van bijwerkingen!
Meer lezen over medicatie en goede zorg?
Jim van Os is auteur van deze boeken:
