Veel gezochte termen

Hoe werken antidepressiva?

Auteur

Jim van Os

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht.

Jim van Os werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Jim van Os schreef deze toegankelijke boeken:

Trauma Begrijpen in 33 vragen

Psychose Begrijpen in 33 vragen

Neurodiversiteit Begrijpen in 33 vragen

We zijn God niet

Hoe werken antidepressiva?

Hoe werken antidepressiva? Hoelang moet je ze slikken? Kan en mag je ze bij een bipolaire stoornis slikken? Wat zijn neurotransmitters?

Waarom antidepressiva soms kunnen werken weten we niet. In je hersenen zijn een heleboel chemische boodschappers (neurotransmitters) actief die er voor zorgen dat informatie van het ene deel naar het andere deel van je hersenen wordt gezonden.

Hoe werken antidepressiva?

Er zijn een aantal neurotransmitters waarvan in de biologische psychiatrie wordt verondersteld (maar bewezen is het niet) dat ze misschien invloed hebben op je stemming en emoties, zoals serotonine en noradrenaline. Antidepressiva werken op deze neurotransmitters.

De onbewezen hypothese is dat wanneer er een tekort zou zijn aan deze stoffen, of ze niet actief (genoeg) tussen de hersencellen aanwezig zijn, depressieve klachten kunnen ontstaan. Antidepressiva zouden er voor zorgen dat mogelijke tekorten aan serotonine en of noradrenaline worden aangevuld en de stoffen langer als ‘boodschapper’ actief blijven.

De rol van neurotransmitters bij depressie is onduidelijk

Het is belangrijk te beseffen dat we geen idee hebben of neurotransmitters een rol spelen bij depressie. Het feit dat antidepressiva soms werken via neurotransmitters wil niet zeggen dat die neurotransmitters de oorzaak zouden zijn van depressie. Sommige mensen worden gelukkig van chocola, maar dat betekent niet dat er in het brein een gelukscentrum is dat loopt op chocola.

Ieder brein functioneert verschillend

Wat dan de oorzaak zou zijn van het veronderstelde tekort aan serotonine of noradrenaline is niet bekend, het idee van een ’tekort’ is immers slechts een hypothese en ieders brein functioneert verschillend. Omdat elk type antidepressiva een iets ander werkingsmechanisme heeft is het moeilijk te voorspellen welk antidepressivum effectief is voor welke gebruiker. Soms is het een kwestie van verschillende middelen uitproberen om er achter te komen welke voor jou voldoende effectief werkt.

Heb je een vraag?

Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.

Antidepressiva werken niet direct

Het kan een aantal weken duren voor je een merkbare verbetering ervaart. Je hersenen hebben blijkbaar tijd nodig om aan het middel te wennen er op te reageren. Merk je na 4-6 weken nog geen verschil, dan is het goed om contact op te nemen met je arts. Misschien dat verandering in je dosering of overstappen op een ander middel een oplossing is.

Het kan ook gebeuren dat je klachten juist wat verergeren als je net bent gestart met een antidepressivum. Na een week of twee zou dit beter moeten worden. Is dat niet zo, of worden je klachten steeds heftiger, neem ook dan contact op met je behandelaar.

Antidepressiva Keuzetool

Wist je dat je diverse antidepressiva en hun bijwerkingen met elkaar kunt vergelijken met onze handige antidepressiva Keuzetool?

Vergelijk de bijwerkingen van verschillende soorten medicatie

Antidepressiva kunnen forse bijwerkingen geven. Dit verschilt per medicijn. Je kunt niet van tevoren voorspellen welk middel bij jou het beste zal werken, het is een kwestie van proberen.

Pagina - vergelijk antidepressiva

Gelukkig zijn de bijwerkingen van de verschillende medicijnen wat beter te voorspellen. Je kunt het beste kiezen op de bijwerkingen. Met onze antidepressiva Keuzetool kun je de bijwerkingen met elkaar vergelijken.

Hoe lang moet je antidepressiva slikken?

Het is belangrijk om kritisch te zijn met betrekking tot hoe lang je antidepressiva gebruikt.

  • Ten eerste gebruiken veel mensen ze zonder dat ze eigenlijk werken – en dat wil je niet.
  • Ten tweede blijkt dat langdurig gebruik bij sommige mensen kan leiden tot een chemische verhoging van de depressiegevoeligheid.
  • Ten derde blijkt dat hoe langer je gebruikt, hoe moeilijker het kan zijn om weer te stoppen wegens het optreden van vervelende ontwenningsverschijnselen.

Het staat niet van te voren vast hoelang precies je antidepressiva moet gebruiken. Dit hangt van een aantal factoren af, bijvoorbeeld of je in het verleden al eens een depressie hebt doorgemaakt, hoe lang je al klachten hebt en of er belastende omgevingsfactoren zijn die blijven voortbestaan.

Over het algemeen word je geadviseerd om de medicatie nog zeker zes tot negen maanden na dat je hersteld bent te blijven gebruiken. Dit om te voorkomen dat klachten weer terugkeren.

In sommige gevallen slikken mensen jarenlang antidepressiva. In dat geval wordt het ingezet om een nieuwe depressie te voorkomen en heeft het vooral een preventieve werking. Maar het is belangrijk om altijd kritisch te blijven kijken of ze nog wel nodig zijn.

Regelmatig je medicatiegebruik evalueren met je arts is belangrijk, ook bij langdurige inname.

Bipolaire stoornis en antidepressiva

Als iemand bekend is met manisch-depressiviteit ofwel bipolaire stoornis mag niet zo maar een antidepressivum worden voorgeschreven. Wanneer een antidepressivum zonder stemmingsstabilisator (zoals lithium) wordt gegeven kan dit een manische episode uitlokken.

Wil je PsychoseNet steunen?

Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.