Veel gezochte termen

Psychosenet blog

Auteur

Jim van Os

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht.

Jim van Os werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Jim van Os schreef deze toegankelijke boeken:

Trauma Begrijpen in 33 vragen

Psychose Begrijpen in 33 vragen

Neurodiversiteit Begrijpen in 33 vragen

We zijn God niet

Jim van Os over anders denken over diagnoses, behandeling en herstel

Psychiater Jim van Os over anders denken over diagnoses, behandeling en herstel. Over oude en nieuwe psychiatrie, hoop en vertrouwen.

Psychiater Jim van Os vertelt over anders denken over diagnoses. Hij studeerde, leerde en ‘deed’ psychiatrie in verschillende landen, waaronder Frankrijk, Engeland, Indonesië en Casablanca. Het viel hem op dat psychose in elk land weer anders werd gedefinieerd, gediagnosticeerd én zelfs behandeld.

Wat was nu de juiste visie? Het heersende beeld in Engeland, in Frankrijk, of in Nederland?

Tijdens zijn zoektocht kwam Jim in contact met een groep zeer actieve ervaringsdeskundigen op het gebied van psychose.  Samen zetten zij een panel op waarin psychiaters, psychologen, onderzoekers en patiënten met elkaar in gesprek gingen over allerlei thema’s.

Het leverde boeiende resultaten op:

“Als je goed ging doorvragen en luisteren naar de mensen die het zelf hadden meegemaakt, en als je goed kijkt naar wat de wetenschap erover zegt, dan kwam je er op uit dat de labels, namen en criteria die mensen leren in de opleiding, een soort cultuur vormen die weliswaar zekerheid lijkt te bieden voor de professional, maar helemaal niet matcht met de ervaringen van mensen en hoe het met ze gaat.”

Bekijk het interview waarin Jim vertelt over oude en nieuwe psychiatrie, hoop, vertrouwen en anders nadenken over diagnosen, behandeling én herstel.

Video over oude en nieuwe GGZ met Jim van Os
Opname symposium bij Hogeschool Inholland
Interviewer: Hans-Jan Kuiper
Audio-visueel technicus: Pieter van Parreeren

Heb je een vraag?

Wil je ook anders denken over diagnoses? Heb je daar vragen over? Jim van Os beantwoordt jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.

Verder lezen over goede zorg en GGZ?

Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.

Reacties

37 reacties op “Jim van Os over anders denken over diagnoses, behandeling en herstel”

  1. Jose

    Ik loop ook al lang bij ggz maar stoppen zo een hoop pillen in je waar zze je niet mee willen helpen afbouwen waardoor ik nu met de rug tegen de muur sta met een medicijnen verslaving en niemand kan me helpen

  2. Julia Bos

    Ik ben blij met een forum, waar vernieuwende inzichten tenminste worden overwogen en gezocht. Tweemaal binnen een professionele setting kreeg ik van behandelaars te horen: ‘ongeneeslijk ziek’. (betreft Dissociatieve stoornis/borderline als gevolg van langdurig en ernstig misbruik). De bijzin was: dit is over de hele globe een vaststaand feit. Voor een wetenschap die relatief ‘jong’ is, en bovendien het verschild tussen lichamelijkheid en ziel nauwelijks kent, en tussen geest en bewustzijn, heb ik nu zoiets als: hoe kan je dit standpunt innemen? Hoe overtuigd van je ‘gelijk’ kan je zijn? Welke ‘macht’ wil je met dit ‘gelijk’ uitoefenen?? En: wat heeft een persoon die gecrasht is, en zich bevindt op een dieptepunt van jewelste (onnavolgbaar) aan zo’n opmerking. Ik weet wat ik eraan had: ik dacht dat ik in een eeuwigdurend dieptepunt mij zou bevinden, omdat je noch tijdbesef hebt op zo’n moment, noch enige voorstelling van ‘anders voelen’ als van dat moment. Naar de Dr. Phil show kijkend, kijk ik mijn ogen uit: het een na het andere incestslachtoffer wordt verwezen naar ‘specialized care’ in een ‘neuro plasticity centre’… Maar er is ook een ander verschil. Dr Phil zegt vanuit zijn hart, gelijk in het begin, tegen deze slachtoffers: ‘I am so deeply sorry, this happened to you’. Hij start met empathie, diep gevoeld medeleven. Binnen een crisis sta je als persoon in de herbeleving van mensen, die nooit iets hebben gevoeld tegenover jou. Dus zou ik psychiaters willen vragen: probeer te beginnen bij het gevoel. Niet de emotie, maar het gevoel. Daar waar een ander mens voelt: ik ben bij je, ik sta achter je. (hoef je niet eens uit te spreken) Dankzij de video’s van Jim van Os kon ik deze kwetsuur die ik had opgelopen, gelijk overboord gooien. Het was een ‘haakje’ waar ik innerlijk steeds aan bleef hangen, als een klein afgebakend gebied in mijzelf, dat op slechte dagen de kop opsteekt. Hartelijk dank hiervoor.

  3. De Vos Conny

    Beste Jim Van Os
    Ik woon in belgie, ik ben reeds 20 jaar psychisch patient. Komt er op neer als de psychiater mij diagnosticeerd . Manisch psychotisch onhandebaar en overactief. Ik zeg hem. Ik ben nog nooit psychotisch geweest. Antwoorde, het zal lang duren voor je ziekte inzicht krijgt, daarbij eindigde het gesprek en de pillen volgden. Ik heb ze nooit genomen. Het is zo oneerlijk. Mijn diagnose is manisch depressief te zijn. Steeds worden de hokjes ingeroepen. Het doet zo hevige pijn die hokjes waar je nooit vanaf geraakt. Ik ben voor mijn verdere leven gedoemd om lithuim te nemen, met de bijkomende nevenwerkingen vandien. Ik bewonder jou enorm Jos, ik ben er van overtuigd , en ik sta er volkomen achter van jou mooie aangrijpende inzichten .adembenemde. Bedankt

    . Bedankt

    1. Jim van Os

      Dank Conny fijn te horen, hart onder de riem ook voor ons!

  4. Anja

    Hallo Jim, wat een duidelijk verhaal wat ik alleen maar kan onderstrepen vanuit mijn ervaringen in de ambulante zorg. De relatie die je opbouwt, het vertrouwen wat groeit, de transparantie die ontstaat. De veiligheid die maakt dat je de mens mag ontmoeten onder alle opgeplakte etiketjes. zo essentieel en zo helend!
    Dank voor jouw verhelderende interview!

  5. Jens

    Beste Jim,

    Ik wil je van harte bedanken voor het creëren van een nieuw inzicht op de behandeling. Ik ben momenteel student maatschappelijk werk en dienstverlening en ik merk dat er een nadruk wordt gedaan op de dsm-4 en dsm-5. Ik pleit voor jouw vorm van werken en ik zou het fijn vinden om hier ooit met u over in gesprek te kunnen. Ik hoop dat ik u ooit mag tegenkomen op straat zodat ik gedachtes met u kan uitwisselen. Anders hoop ik u ooit eens voor de klas te hebben als gastspreker.

    U heeft mijn visie op de behandeling van cliënten binnen de psychiatrie veranderd.

    Mvg,
    Jens

    1. Anne Marsman

      Mooie te lezen Jens 🙂
      Een keer van gedachten wisselen moeten vast ergens wel gaan lukken. Tot die tijd, succes met je studie en hou je visie vast!

  6. Carla

    Wat een heldere, vernieuwende en hoopgevende visie! Wij maken als gezin voor het eerst een dergelijke situatie mee en zijn letterlijk stomverbaasd over de benadering en stigmatisering.
    Is het mogelijk dat iemand mij behandelaren (regio Enschede) adviseert die werken vanuit deze visie? Ik zou u ontzettend dankbaar zijn.

    Hartelijke groet,
    Carla

  7. Anja Valize

    Hallo Jim, is het mogelijk om in Maastricht bij jou een afspraak te maken. (ik zie jou namelijk niet bij deskundigen staan bij UMC) Ik begeleid een jongeman met autisme, OCD en depressie nu is ons sinds kort echter duidelijk dat er mogelijk sprake is van psychoses/schizofrenie mijn cliënt zegt al jaren dat zijn hoofd/gedachten overgenomen worden. Niemand heeft ooit aan psychoses of schizofrenie gedacht. Omdat we bezig zijn geweest met de diagnose OCD. Het is belangrijk dat hij de juiste hulp krijgt we hebben namelijk al een hele weg achter ons, zoals velen helaas. Ik hoop op een reactie van jou kant dat we mogelijk bij jou terecht kunnen of jij iemand anders weet die ons hierbij zou kunnen ondersteunen. Anja

    1. Jim van Os

      Hoi Anja beste even mailen naar j.j.vanos-2@umcutrecht.nl

  8. Mark Meessen

    Beste Jim,

    Ik herken mezelf helemaal in de uitspraak die je doet: ‘de DSM strookt niet met de werkelijkheid’. Tijdens de master van neuropsychologie dit jaar kwam ik aanraking met een paar artikelen van je die o.a. betrekking hadden op het meer denken in de vorm van een continuum wat betreft ziektebeelden, in de plaats van zwart-wit denken (dichotomie). Dit heeft mij heel erg aan het denken gezet en me doen realiseren dat er een stabielere brug geslagen moet worden tussen de werkelijkheid en de gezondheidszorg in de breedste zin van het woord. Ik weet dan ook zeker dat ik binnen dit veld verder zou willen gaan. Heb je misschien ideeën over waar ik een zulke carrière zou kunnen navolgen?
    Keep up the good work!

  9. Annemiek

    Hallo Jim van Os,
    Veertig jaar geleden begon ik aan mijn opleiding psychiatrisch verpleegkundige. Het was de tijd van de anti-psychiatrie, een tijd waarin de vastgeroeste normen en visie over psychiatrische patiënten en hun behandeling stevig ter discussie stonden. Onze opleiders waren bevlogen en geïnspireerd door de nieuwe tijd, zij inspireerden ons en stimuleerden ons ook om vooral kritisch te blijven kijken, en we discussieerden heel wat af….. Kritisch ben ik altijd gebleven, helaas gaandeweg de jaren meer en meer tegen de klippen op. Ik kreeg onontkoombaar te maken met de DSM dwang, precies zoals jij het omschrijft, en met collega’s die rotsvast geloven dat de DSM diagnoses werkelijk bestaande ‘ziektes’ zijn, en dat medicatie werkelijk genezend werkt. Met alle gevolgen van dien. Je zult begrijpen dat ik er boeken over vol kan schrijven!

    De boeken van Trudy Dehue, die ik aan iedereen aanbeval, brachten niets teweeg. Geen enkele discussie, niets. Ik kreeg, áls het al werd gelezen, meestal als feedback dat het saaie en onbegrijpelijke kost was. Dat geeft wel aan hoe onmogelijk het voor veel mensen is geworden om buiten de eigen vastgeroeste kaders te kijken.
    De laatste tijd ben ik gaan zwijgen over wat me werkelijk bezighield, en dat voelde weleens eenzaam. Sinds vorige week ben ik gepensioneerd.
    En nu kwam er iemand op mijn weg die me op jou wees.
    Was dat maar eerder gebeurd! Nou ja, beter laat dan nooit…..
    Ik neem aan dat jij ook veel weerstand tegenkomt, toch blijf je stevig overeind, dat bewonder ik zeer. Dank je wel, uit de grond van mijn hart.

    1. Jim van Os

      Een mooier nieuwjaarswoord had ik niet kunnen krijgen, dank voor steun aan ons project!

  10. Jim van Os

    Zeker! Heet De DSM5 Voorbij (2014). Dank voor belangstelling!

  11. Tine oudhuis

    Hierboven staat mijn vraag al !!!

  12. Tine oudhuis

    Jim heb je ook een boek geschreven over je
    nieuwe inzichten en werkwijze in de psychiatrie
    enpsychologie

  13. Willie

    Beste Jim, Ik kan me helemaal vinden in je verhaal. Naar mijn mening is de relatie met de behandelaar en het vertrouwen wat je van degene krijgt belangrijk. Wat denk je in dit geval van de huidige praktijk binnen de specialistische ggz waarbij bijv. patiënten met een bipolaire stoornis die al langere tijd stabiel zijn wordt verzocht over te stappen naar een andere behandelaar in de basis ggz?

    1. Jim van Os

      Beste Willie, denk dat dit een zeer schadelijke praktijk is; in de Nieuwe GGZ proberen we dit te voorkomen.

  14. SIMONE

    Prachtig verwoord. Mijn hele verhaal wil ik hier niet opschrijven maar ik denk dat het van enorm belang ook is om patiënten naar hun behoeften te vragen. Er kan niet voor patiënten gedacht of gevoeld worden, iets wat veelal nog wel gebeurt.

  15. Elles Gnodde

    Mooie uiteenzetting en voor mij als docent net zo bruikbaar binnen onze MBOschool als binnen de GGZinstellingen. Kwetsbaarheid als kracht en het aangaan van een relatie met studenten is ook in mijn ervaring de essentie van ons werk/leven. Dank voor je moed, energie en hart voor je werk Jim. Keep up the good work!

  16. joke janmaat

    Heerlijk geluid opnieuw Jim !
    Heerlijke muziek in mijn cliëntgerichte oren.

  17. Renske

    Dank voor dit prachtige en inspirerende betoog, wat mij betreft spijker op de kop. Ik heb het filmpje direct gedeeld met mijn netwerk.
    Renske Bloemer, huisarts

    1. Jim van Os

      Dank Renske!

  18. Ellen Nortje

    Heel duidelijk. Voor mij komt het hier op neer dat psychlogy en psychiatry langzamerhand naar elkaar toe groeien. Het heeft bijna voor een eeuw tegenover elkaar gestaan. De mens staat centraal, niet de ziekte. Heb ik dat goed begrepen?

    1. Jim van Os

      Ja, ik zou zeggen: naar elkaar toegroeien van psychologie, psychiatrie en ervaringsdeskundigen in een model van Multideskundigheid. Allemaal relatiedeskundigen met daarnaast verschillende competenties.

  19. Danielle

    Bedankt voor het delen van dit onderzoek en inzicht. Mooi om te horen dat de relatie/ werkelijke verbinding uiteindelijk helend werkt. Zelf heb ik ervaring met een methode die hier behulpzaam bij kan zijn. Het is de methode van geweldloze communicatie, waar op een empathische wijze contact wordt gemaakt met gevoelens en de achterliggende behoeften. Een ervaren leraar op dit gebied is Yoram Mozenson in Amsterdam.

  20. Mieke

    Helder en hoopgevend verhaal. Het helpt mij bij mijn eigen omdenken van patiënt tot mens met een eigen identiteit en een bepaalde levenservaring. Maandag voor het eerst naar een herstelacademie geweest. Bevrijdend om met een ervaringskundige te praten en om een workshop te volgen in plaats van therapie.

  21. Jerry Allon

    Dat zijn hele zinnige dingen die Jim hier zegt. Ben veel mensen tegengekomen, maar zo scherp hebben weinigen het voor de bril…

  22. Jolanda Goossens

    Ik heb persoonlijk ervaring met psychose en kan me helemaal vinden in dit filmpje.mijn eerste ervaring met psycholoog en psychiater ervaarde ikzelf als afstandelijk/zakelijk pillen voorschrijven waar ik zelf niets mee kon en het probleem alleen maar groter maakte door de bijwerkingen.ik heb gelukkig de psychiater kunnen overtuigen om op eigen kracht verder te gaan.ik ben inmiddels verhuisd en heb nu een psycholoog gevonden die wel met haar hart werkt en dat ervaar ik als een hele grote opluchting.want ik voel me nu wel gehoord en gezien.natuurlijk moet jezelf er keihard voor werken en een nieuwe levensstijl aanmeten aangepast aan je kwetsbaarheid.maar met de juiste begeleiding,inzichten,goed netwerk is er prima te leven met je kwetsbaarheid.

  23. nele

    Soms denk ik dat een ommezwaai in de psychiatrie, psychoses kan veroorzaken bij psychiaters die hun ´waarheid´waarmee ze al te lang hun werk doen, ineens moeten laten varen als de grootste leugen en onder ogen zien wat er mee is aangericht… ipv dat het de ´zin´ van hun bestaan is geweest. Ja, soms ben ik bitter over de verstrekkende gevolgen voor clienten en niet alleen voor hen, maar ook hoe hele gezinnen zijn ontwricht omdat het werk van psychiaters al veel te lang voorbijgaat aan de essentie. Daarmee alle, door hen aangestuurde hulp ook is belemmerd om de mens en het vertrouwen en het verhaal te gaan onderzoeken. En het is zo verschrikkelijk helder, dank om het uit te spreken Jim van Os!!

    1. Fleur

      Jim van Os dank je wel voor je andere kijk!
      Ben vroeger mijn moeder verloren aan de psychiatrie: ik had een moeder maar na opname was ze volgestopt met pillen waardoor er weinig meer over was van haar spontane zelf.
      En psychoses in verband brengen met schizofrenie is ook al zo slecht: psychose is vaak een uiting van in het onderbewuste leeft (aan traumatische ervaringen).
      En kinderen moet je niet bestempelen met de diagnose van een ouder
      Hsp die voor bipolair aangezien wordt bijv
      Ik ben van mening dat zich onder psychiaters ook veel autisten bevinden die niet in staat zijn tot een andere kijk en die ter verklaring van zichzelf de studie zijn gaan doen.
      En verkeerde medicatie die heel verkeerd uit kan vallen met alle consequenties van dien,laat daar ook zorg voor zijn.

  24. E.T

    “nieuwe” psychiatrie lijkt op de antipsychiatrie. Het wiel word opnieuw uitgevonden. Ongelooflijk. Stilgestaan al die jaren?

    1. Jim van Os

      De pendulum beweegt inderdaad over de decennia heen en weer: in de wetenschap, het onderwijs, de zorg en de politiek. Maar dat is nodig, want de omgeving van mensen verandert voortdurend waardoor dingen telkens weer heruitgevonden moeten worden – aangepast aan de nieuwe omgeving.

  25. Jojo

    Wanneer de ‘professionele distantie’ de relatievorming in de weg zit is het dan reeel om van de hokjes-hulpverlener te vragen deze competentie eigen te maken / Is ‘relatie-aangaan’ iets wat je kunt leren als old school professional?

    1. Jim van Os

      Hoop op verandering betreft niet alleen patiënten….. waarom niet ook de GGZ zelf en haar professionals?

  26. Clara Koek-Michels

    Hallo Jim, ik ga deze video aan mijn factteam laten zien. Ik vind je verhaal helder en vooral bemoedigend. Het is, zo ervaar ik dat zelf, mogelijk om binnen gegeven GGZ-structuren de relatie met mensen gewicht te geven en het hokjes denken op de achtergrond te houden. Ik heb wel het geluk hier vrijheid in te krijgen van de mensen met wie ik samenwerk.
    De komst van ervaringswerkers in onze instelling, 10 jaar geleden kwam de eerste, heeft enorm bijgedragen aan verandering van betekenisgeving, waar jij ook over spreekt. Er vallen zekerheden weg,de zekerheden van de oude psychiatrie, maar het levert ruimte op voor herstel en hoop. Dat is toch echt een goede ruil!

  27. Guy

    Jim,

    Knap en leerrijk interview.

    Guy (www.ervaringpsychose.be)

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *