Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Is de kern van alle angst, angst voor de dood?

Vraag

Gaat alle angst die mensen ervaren, om angst voor de dood?

En hoe zorg je ervoor dat je loskomt van doodsangst?

Antwoord

Hey J., dank voor je vraag!

Interessant dat je de link legt tussen angst en doodsangst. Het is een gedachte die veel mensen hebben gehad en die ook een kern van waarheid bevat. Als je kijkt naar de kern van veel angsten, dan komt die vaak neer op een soort existentiële angst – het besef van kwetsbaarheid, verlies, en ja, uiteindelijk de dood. Onze hele levensinstelling en wat we doen in het dagelijks leven kunnen vaak indirect te maken hebben met de poging om die angst te vermijden. Dus ja, je zou kunnen zeggen dat veel angst te maken heeft met de dood en met het proberen grip te krijgen op het leven.

Maar nu, hoe zorg je ervoor dat je loskomt van die doodsangst? Dat is een grote vraag en het antwoord zal voor iedereen anders zijn. Voor sommigen kan het helpend zijn om naar de bron van de angst te kijken: wat maakt je zo bang? Is het de gedachte aan de dood zelf, het lijden, of misschien het gevoel dat het leven nog niet “af” is? Als je dat helder hebt, kun je gaan werken aan hoe je je anders kunt gaan verhouden tot die angst.

Een mogelijke aanpak hiervoor is bijvoorbeeld Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Daarin leer je om de angst niet te willen wegduwen, maar om hem te accepteren als een deel van je ervaring. Dit klinkt misschien raar – waarom zou je iets vervelends willen accepteren? Maar de truc zit ‘m erin dat als je de angst toelaat, hij juist minder groot en bedreigend kan worden. Denk aan het beeld van een golf: als je tegen de golf in zwemt, is hij enorm en neemt hij je over. Maar als je op de golf surft, beweeg je met hem mee en wordt hij minder angstaanjagend.

ACT heeft veel oefeningen die je kunt proberen. Bijvoorbeeld je aandacht verplaatsen naar het hier-en-nu, de wereld om je heen in plaats van in je hoofd. Of stilstaan bij je waarden: wat vind je echt belangrijk in het leven? Als je weet waar je voor staat, dan wordt de angst voor de dood soms ook minder, omdat je focus ligt op het leven dat je nu leidt, in plaats van op het eindpunt.

Daarnaast kan lichaamsgerichte therapie helpen om te voelen waar de angst in je lichaam zit en om daar rust in te brengen. Vaak dragen we die spanning en angst ergens in ons lijf, en dat kan je helpen om het stap voor stap los te laten.

De realisatie dat we allemaal kwetsbaar zijn en dat het leven eindig is, is een moeilijk gegeven. Het is eigenlijk een paradox: door de dood te accepteren en toe te laten, maak je vaak meer ruimte voor het leven zelf. Dan ontstaat er misschien zelfs een soort zingeving in de confrontatie met die eindigheid.

Dus, hoe kom je los van doodsangst? Door het niet te vermijden, door te oefenen met acceptatie, en door je aandacht te verleggen naar wat voor jou waardevol is. Soms kan die angst een grote leermeester zijn die je helpt om echt te leven, als je bereid bent hem in de ogen te kijken.

Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen!

Greetz Jim

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 1 oktober 2024

Gerelateerd

Meer over

Angst en Dwang

Lees ook