Komen heftige klachten vaker voor bij afbouw van een SSRI en benzo’s?

Antwoord

Beste Anoniem,

Je schrijft dat je probeert om zowel een antidepressivum als een benzodiazepine af te bouwen en dat je daarbij ernstige klachten begint te krijgen: angst, onrust en ook lichamelijke klachten die soms zo heftig zijn dat je daardoor soms denkt dat je psychotisch begint te worden. Je vraag aan mij is of het handig is om nu een antipsychoticum te gaan gebruiken om iets aan die klachten te doen. En of dit vaker voorkomt bij mensen die proberen af te bouwen met SSRI’s en benzo’s.

Het antwoord op je laatste vraag is ondubbelzinnig JA, het komt veel vaker voor dat mensen klachten krijgen als ze met SSRI’s of benzo’s proberen te stoppen. Hoe snel iemand zulke klachten door zogenaamde onttrekking zal krijgen, hoe ernstig die klachten zullen zijn en hoelang die klachten zullen aanhouden, dat kan van persoon tot persoon sterk verschillen. De een krijgt daar veel minder snel last van dan de ander. Waar die verschillen tussen mensen vandaan komen, daar begrijpen we wel iets van maar nog lang niet genoeg om dit voor een individuele patiënt te kunnen voorspellen.

Hoe snel mensen bij afbouwen klachten krijgen en hoe erg die kunnen zijn hangt verder heel sterk af van het medicijn dat je probeert af te bouwen en van de snelheid waarmee je dat doet. Sommige mensen kunnen veel makkelijker en veel sneller zonder problemen afbouwen dan anderen, die daar de grootste moeite mee hebben. Ook hiervan begrijpen we wel iets, maar ook nog lang niet voldoende om dit voor een individuele patiënt goed te kunnen voorspellen.

De SSRI die jij probeert af te bouwen, paroxetine, is berucht om de klachten die dat middel kan geven als mensen te snel proberen te stoppen. Ook de benzodiazepine die jij probeert af te bouwen, alprazolam, kan heel gemakkelijk klachten geven door onttrekking. Kortom: het is helemaal niet gek of onverwacht dat jij nu de klachten hebt die je beschrijft. Die klachten hebben een duidelijke oorzaak. Wat je ervan kunt en moet leren is dat de manier waarop jij nu probeerde af te bouwen voor jou veel te snel is.

De goede manier om zulke klachten door onttrekking zoveel mogelijk te voorkomen is om heel geleidelijk af te bouwen. Dat doe je door de dagelijkse dosis in een groot aantal kleine stapjes te verlagen, waarbij ervoor gezorgd wordt dat die stapjes steeds kleiner worden naarmate de dosis lager wordt. Het is hierbij aan te raden om niet te proberen om twee medicijnen tegelijk te gaan afbouwen maar om dat één voor één te doen en om daarvoor voldoende tijd te nemen.

Afbouwen zoals ik hierboven beschrijf gaat je in de praktijk niet lukken als je dat probeert te doen met de standaardmedicatie die de apotheker kan leveren. Voor je behandelaar zal het dan ook heel moeilijk of praktisch zelfs onmogelijk zijn om je dan bij het afbouwen goed te begeleiden. Met behulp van afbouwmedicatie (taperingstrips, stabilisatiestrips), die je behandelaar aan jou kan voorschrijven, is zo’n verantwoorde afbouw wel heel goed mogelijk. En je behandelaar kan je dan wel heel goed begeleiden. Hoe dit allemaal in zijn werk gaat kun je nalezen in een aantal tips voor afbouwen van medicatie. Het kan nuttig voor je zijn om die een keer rustig door te lezen.

De snelste manier om je klachten nu te verlichten is waarschijnlijk om de dosis van je paroxetine iets te verhogen, tot een dosis waarop je klachten (veel) minder erg waren, en een tijdje op die dosis te blijven tot je je weer goed en sterk genoeg voelt om weer verder te gaan met afbouwen. Maar dan (veel) langzamer omdat je nu weet dat te snel afbouwen bij jou voor grote problemen gaat zorgen.

Antipsychotica gaan gebruiken tegen je huigige klachten is geen goede oplossing. Antipsychotica kunnen je op korte termijn misschien verlichting geven maar ze doen niets tegen de oorzaak van de klachten die je nu hebt (je bouwde te snel af), EN je loopt het risisco dat je straks drie in plaats van twee medicijnen gebruikt die allemaal bijwerkingen kunnen geven, elkaar beïnvloeden en die allemaal klachten door onttrekking kunnen geven als je daarmee niet op een goede manier stopt.

Ik hoop dat dit antwoord duidelijk is en dat het je zal lukken om in goed overleg met je behandelaar snel iets aan je huidige klachten te doen. En dat het jullie daarna zal lukken om jou op een goede, verantwoorde en veilige manier te laten afbouwen.

Met vriendelijke groet,

Peter

INFORMATIE OVER AFBOUWMEDICATIE (taperingstrips, stabilisatiestrips, switch-strips en strips op maat) en hoe die kan worden voorgeschreven is te vinden op www.taperingstrip.nl (dit is een website van het User Research Center NL).

VERGOEDING VAN AFBOUWMEDICATIE: hierover is helaas nog steeds onduidelijkheid. Enkele zorgverzekeraars (met name DSW en ENO) vergoeden afbouwmedicatie, de meeste andere doen dat (nog) niet. Meer informatie hierover is te vinden bij de Vereniging Afbouwmedicatie, die strijdt voor vergoeding.

TIPS VOOR HET AFBOUWEN VAN MEDICATIE van Prof. dr. Jim van Os: https://www.psychosenet.nl/medicatie/medicatie-afbouwen/tips-voor-het-afbouwen-van-medicatie/