Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Ben ik schizofreen, bipolair of schizo-affectief?

Vraag

Beste Jim,

Erg fijn dat ik hier mijn vraag kan stellen!

Ik heb ruim twee jaar geleden mijn eerste psychose gehad en vorig jaar mijn tweede psychose.

Hormonen lijken een grote rol te spelen omdat ik twee keer rond het begin van mijn menstruatie psychotisch werd. Ook heb ik sinds jaren last van stemmingswisselingen. De psychotische klachten zijn er bijna niet, behalve als ik me erg hyper ga voelen of erg angstig word. Ik heb namelijk ook last van angst- en paniekaanvallen, meestal vlak voor mijn menstruatie.

Nu is mijn huidige diagnose schizofrenie maar mijn eerste diagnose was bipolair. Wat is juist denk je? Met mijn stemmingen erbij twijfel ik aan schizofrenie. Ook vraag ik me af of psychosen die te maken hebben met je cyclus onder deze noemer vallen of niet, en of daar een aparte categorie voor is.

Nu wordt er door de huisarts en psychiater aangeraden om anticonceptie te nemen om mijn stemming en klachten te stabiliseren. Is dit de juiste aanpak volgens jou? Ik slik ook antipsychotica die de psychose en manie remt, is dit dan een juiste oplossing of is er meer nodig?

Omdat er veel discussie over mijn diagnose is geweest en ik me niet geholpen voel kom ik hier. Ik hoop dat je me kunt helpen want het is een hele zoektocht tot nu toe.

Dank je wel alvast.

Antwoord

Beste M.,

Dank voor je vraag.

Beide diagnosen zijn in principe onzin, omdat het slechts labels zijn die psychiaters gebruiken om te proberen een beetje ordening aan te brengen in het psychisch leed, maar waarvan inmiddels wetenschappelijk overduidelijk is aangetoond dat ze niet goed werken omdat ze niet doen waar diagnosen in de geneeskunde voor bedoeld zijn: (i) inzicht geven in de zorgbehoefte van de persoon (i.e. welke behandeling iemand moet krijgen) en (ii) inzicht geven in de prognose (hoe het met iemand zal gaan).

Maar het belangrijkste is dat diagnosen afleiden van waar het om gaat: wat is er met DEZE persoon aan de hand en welke factoren spelen bij DEZE persoon een rol, en wat zegt dat over wat er met DEZE persoon gedaan moet worden?

Zullen we er op deze manier eens bij jou naar kijken?

Mij valt het volgende op:

  1. Je hebt een psychische gevoeligheid die samenhangt met hormonale fluctuaties. Dit is een bekend fenomeen, en belangrijk om bij stil te staan. Meestal neemt een dergelijke samenhang met hormonale flcutaties de vorm aan van een stemmingsgevoeligheid met bipolaire ups en downs.
  2. Je hebt een psychische gevoeligheid die voortkomt uit blootstelling aan trauma. Dit is ook een bekend fenomeen en belangrijk om bij stil te staan. Niet zelden neemt een dergelijk verband met trauma de vorm aan van psychosegevoeligheid.

Een redelijke conclusie in jouw geval is dan dat er sprake is van psychische gevoeligheid die gevoed wordt door mentale gevoeligheid voor hormonale fluctuaties, zich uitend als bipolaire stemmingsgevoeligheid, in combinatie met psychosegevoeligheid die voortkomt uit trauma en die zich uit als psychotische symptomen gesuperponeerd (opgestapeld) op de bipolaire stemmingsgevoeligheid.

De kunst is dus om te proberen op basis van deze elementen een goede werkrelatie te krijgen met de ggz, dus zonder onzinnige en irrelevante disucssie over: is-het-bipolair-of-is-het-schizofrenie – want dergelijke discussies houden je weg bij een goede probleemformulering die WEL relevant is voor zorgbehoefte en prognose. De bovenstaande formulering heeft concrete behandelimplicaties dus dit zou het onderwerp van gesprek moeten zijn.

Anticonceptie kan soms inderdaad een verschil en verbetering geven. Prof. Jayashri Kulkarni in Australie, een zeer pittige persoon, heeft er onderzoek naar gedaan:

https://research.monash.edu/en/persons/jayashri-kulkarni

Het is een experiment, dus no guarantees, maar kan zeker het proberen waard zijn.

Hope this helps,

Greetz Jim

Deze vraag is gesteld door een vrouw in de leeftijdscategorie 20-35
Beantwoord door: Jim van Os op 7 september 2021

Gerelateerd

Meer over

Bipolariteit, manie, hypomanie
Psychosegevoeligheid

Lees ook