Thijs van Oeffelt werkt als psychiater bij BuurtzorgT. Hij heeft veel mensen gesproken met psychotische ervaringen. Hij volgt zelf nog een opleiding tot cognitief-gedragstherapeut. Hij heeft geen gepolariseerde mening over het wel of niet behandelen van psychotische klachten, of de manier waarop.
Onlangs ben ik gestart met sertraline 25 mg, maar ik kreeg hele heftige angst op dag 9 waardoor ik heb moeten stoppen.
Is het normaal dat ik na vier dagen nog altijd last heb van verhoogde angst?
En kun je een antidepressivum starten met een hele lage dosis, nog lager dan de laagst verkrijgbare dosis?
Dag D.,
Dank voor je bericht. Alle SSRI’s – dat is de groep van antidepressiva die je hebt voorgeschreven gekregen – kunnen in het begin een toename van angst geven. Dat zien we met name bij mensen met paniekaanvallen en mensen die heel erg piekeren. En in het algemeen gezegd zou je kunnen zeggen: voor hoe meer je bang bent, hoe groter de kans dat er toename van klachten is bij het starten. Kan dat dan na vier dagen nog aanhouden? Ja. Op zich zal het grootste gedeelte van de sertraline wel uit je lijf zijn, maar als de schrik er eenmaal in zit, zoals dat ‘gewoon’ in het leven vermoedelijk ook wel eens met je gebeurd is, dan kan het even duren voordat het evenwicht hersteld is.
Wat kan er nu aan de hand zijn? (1) wat ik beschreef: je hebt een aanleg voor angst die meer uitgesproken is dan bij anderen (2) misschien breek je de medicatie wat minder snel af dan andere mensen. Wat kun je hiermee doen?
(1) ‘Go low, go slow’. Je kunt veel lager beginnen met druppels van een antidepressivum. Die heb je van sertraline niet, je hebt wel een soort vloeistof, maar in mijn ervaring werkt die minder makkelijk én is die vaak niet zo makkelijk leverbaar. Maar om een ander voorbeeld te noemen. Een normale dosering van SSRI citalopram is 20 mg. Je kunt daar druppels uit een flesje van gebruiken waarbij één druppel = 2 mg. Dan kun je veel rustiger opbouwen, bijvoorbeeld om elke 5 dagen een druppel meer te nemen. Gaat dat echt zonder problemen, kun je nog proberen of het wat sneller kan.
(2) Blijkt ook dan een ‘normale’ dosering niet te verdragen te zijn, zou ik eens bloedonderzoek doen. Ik zou dan meten hoeveel van het antidepressivum er in je bloed komt. Is dat veel hoger dan je zou verwachten, dan zou ik verder onderzoek doen. Alle antidepressiva worden in je lever afgebroken in verschillende ‘fabriekjes’. Soms werkt een van die fabriekjes te traag, waardoor er te weinig antidepressivum wordt afgebroken. Dat zou dan betekenen dat je eigenlijk ook bij lage dosering SSRI een hoeveelheid in je bloed hebt die je pas verwacht bij een hoge dosering van die pillen.
(3) Daarnaast is er nog één strategie. Niet zelden starten we in het begin ook tijdelijk – 1, 2, 3 weken – een rustgevend middel als lorazepam 1 mg 2-4/dag. Dat kan helpen de opbouwfase door te komen.
Hoop dat ik je vraag beantwoord heb,
Groet, sterkte,
Thijs
NB Ik probeer een zo open en eerlijk mogelijk antwoord te geven. Daar zitten op een platform als PsychoseNet wel beperkingen aan. Ik heb jou of de persoon over wie je raad vraagt niet zelf gesproken of onderzocht. Dat maakt dat mijn advies niet hetzelfde is als het advies dat je krijgt als je een live gesprek hebt met een hulpverlener. Jouw huisarts/behandelaar of die van de persoon voor wie je advies vraagt is je eerste aanspreekpunt hierbij.
