Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Machteld Marcelis is psychiater en hoogleraar Transdiagnostiek in de Psychiatrie, bij de Vakgroep Psychiatrie & Neuropsychologie van de Universiteit Maastricht. Tevens is zij werkzaam bij GGzE.

Zou er sprake geweest kunnen zijn van een psychose?

Vraag

Ik zou graag een verklaring willen voor mijn gedrag van een aantal jaren geleden. In een periode waarin ik mij heel goed voelde ben ik zonder overleg met de arts in één keer gestopt met fluoxetine. Na een aantal weken brak de hel los. Ik werd hyperactief, viel kilo’s af en werd erg ongeremd. Hoewel ik gelukkig getrouwd was ging ik contacten aan met veel andere mannen (achteraf zit ik daar erg mee en voel me daar schuldig over). Dit duurde ongeveer anderhalf jaar. Ik ben daarbij erg over mijn grenzen gegaan en ik was heel duidelijk mezelf niet. Daarna ben ik een half jaar opgenomen geweest.

Uiteindelijk ben ik er als herboren uitgekomen gelukkig.

Zou er sprake geweest kunnen zijn van een psychose?

Ik wil het gewoon erg graag afsluiten. Ik ben overigens nog naar veel hulpverleners geweest maar geen enkele heeft het woord ‘psychose’ in de mond genomen.

Bedankt voor uw antwoord.

Antwoord

Beste F.,

Dank je wel voor je vraag. Wat vervelend dat je zo een ingrijpende periode hebt doorgemaakt, waar je achteraf erg mee zit en schuldgevoelens over hebt. Je beschrijft dat er een periode van hyperactiviteit ontstond, en dat je jezelf niet was een paar weken na plots staken van fluoxetine. De periode heeft lang geduurd en tot opname geleid. Je huidige medicatie is, onder andere, fluoxetine en amisulpride.

Vooropgesteld, ik kan niet de gehele context overzien en zonder volledige informatie niet met zekerheid zeggen wat er gespeeld heeft, maar je beschrijft in mijn ogen een ernstige ontremming, mogelijk een manische periode.

Dit zou met het abrupt stoppen van fluoxetine te maken kunnen hebben gehad. Dergelijke psychische klachten kunnen namelijk soms optreden bij onttrekking van een SSRI (dat is het type antidepressiva waartoe fluoxetine ook behoort). Fluoxetine verdwijnt relatief langzaam uit het lichaam, daarom kunnen ook veel mensen er zonder problemen in één keer mee stoppen, maar dat geldt niet voor iedereen. Aangezien bij jou pas na een aantal weken deze klachten ontstonden, zou het hierbij kunnen passen. Bij medicijnen die sneller uit het lichaam verdwijnen, ontstaan de onttrekkingsverschijnselen meestal sneller (binnen een week). En als mensen onttrekkingsverschijnselen krijgen, verdwijnen ze vaak weer binnen een paar weken, maar bij sommige mensen houden ze veel langer aan.

Psychische klachten kunnen dus deel uitmaken van de onttrekkingsverschijnselen bij stoppen met een SSRI. Naast prikkelbaarheid, angst en somberheid kan ook een (hypo)manie het gevolg zijn van onttrekking. En een manie die heftig verloopt kan heel goed lijken op een psychose, of de kenmerken hebben van een psychose (dan spreken we van een manische psychose).

Het is moeilijk om vast te stellen of onttrekking de trigger van de ontremming was, of dat er los hiervan zaken speelden die deze heftige ontregeling op dat moment bij jou heeft veroorzaakt. De stemmings- of psychosegevoeligheid verschilt van persoon tot persoon en allerlei factoren in het leven kunnen een ontregeling veroorzaken. Je gebruikt momenteel naast fluoxetine, ook een antipsychoticum (amisulpride). Is de reden van voorschrijven (destijds) met je besproken? Ik weet niet wie de medicatie monitort, maar wellicht is het helpend om met de betreffende zorgverlener een en ander door te spreken.

Waardevol is dat je zelf heel goed kunt aangeven, “ik was mezelf niet, ben over mijn grenzen gegaan”. Dat is, wat de oorzaak ook was, een verdrietige constatering, waarbij het goed kan zijn om daar met mensen over te spreken, bijvoorbeeld met ervaringsdeskundigen (bijv. in een herstelacademie), of toch nog eens met een (eerder) betrokken zorgverlener. Het kan heel helpend en steunend zijn om van anderen te horen, die een vergelijkbare periode hebben doorgemaakt, hoe zij ermee om zijn gegaan.

Kortom, het lijkt een mentale disbalans geweest te zijn, waarbij ik met deze informatie een manisch-psychotische ontregeling zeker niet uitsluit. Als het jou kan helpen om er zo zorgvuldig mogelijk een benaming aan te geven zoals een (manische) psychose, dan is het denk ik helpend en waardevol om die (h)erkenning bij enkele anderen, zoals hierboven genoemd, op te zoeken. Daarmee kan je het hopelijk volledig verwerken en afsluiten, zoals je graag wilt.

Hartelijke groet,

Machteld

Beantwoord door: Machteld Marcelis op 28 april 2024

Gerelateerd

Meer over

Bipolariteit, manie, hypomanie
Psychosegevoeligheid

Lees ook