Zou er sprake geweest kunnen zijn van een psychose?

Antwoord

Beste F.,

Dank je wel voor je vraag. Wat vervelend dat je zo een ingrijpende periode hebt doorgemaakt, waar je achteraf erg mee zit en schuldgevoelens over hebt. Je beschrijft dat er een periode van hyperactiviteit ontstond, en dat je jezelf niet was een paar weken na plots staken van fluoxetine. De periode heeft lang geduurd en tot opname geleid. Je huidige medicatie is, onder andere, fluoxetine en amisulpride.

Vooropgesteld, ik kan niet de gehele context overzien en zonder volledige informatie niet met zekerheid zeggen wat er gespeeld heeft, maar je beschrijft in mijn ogen een ernstige ontremming, mogelijk een manische periode.

Dit zou met het abrupt stoppen van fluoxetine te maken kunnen hebben gehad. Dergelijke psychische klachten kunnen namelijk soms optreden bij onttrekking van een SSRI (dat is het type antidepressiva waartoe fluoxetine ook behoort). Fluoxetine verdwijnt relatief langzaam uit het lichaam, daarom kunnen ook veel mensen er zonder problemen in één keer mee stoppen, maar dat geldt niet voor iedereen. Aangezien bij jou pas na een aantal weken deze klachten ontstonden, zou het hierbij kunnen passen. Bij medicijnen die sneller uit het lichaam verdwijnen, ontstaan de onttrekkingsverschijnselen meestal sneller (binnen een week). En als mensen onttrekkingsverschijnselen krijgen, verdwijnen ze vaak weer binnen een paar weken, maar bij sommige mensen houden ze veel langer aan.

Psychische klachten kunnen dus deel uitmaken van de onttrekkingsverschijnselen bij stoppen met een SSRI. Naast prikkelbaarheid, angst en somberheid kan ook een (hypo)manie het gevolg zijn van onttrekking. En een manie die heftig verloopt kan heel goed lijken op een psychose, of de kenmerken hebben van een psychose (dan spreken we van een manische psychose).

Het is moeilijk om vast te stellen of onttrekking de trigger van de ontremming was, of dat er los hiervan zaken speelden die deze heftige ontregeling op dat moment bij jou heeft veroorzaakt. De stemmings- of psychosegevoeligheid verschilt van persoon tot persoon en allerlei factoren in het leven kunnen een ontregeling veroorzaken. Je gebruikt momenteel naast fluoxetine, ook een antipsychoticum (amisulpride). Is de reden van voorschrijven (destijds) met je besproken? Ik weet niet wie de medicatie monitort, maar wellicht is het helpend om met de betreffende zorgverlener een en ander door te spreken.

Waardevol is dat je zelf heel goed kunt aangeven, “ik was mezelf niet, ben over mijn grenzen gegaan”. Dat is, wat de oorzaak ook was, een verdrietige constatering, waarbij het goed kan zijn om daar met mensen over te spreken, bijvoorbeeld met ervaringsdeskundigen (bijv. in een herstelacademie), of toch nog eens met een (eerder) betrokken zorgverlener. Het kan heel helpend en steunend zijn om van anderen te horen, die een vergelijkbare periode hebben doorgemaakt, hoe zij ermee om zijn gegaan.

Kortom, het lijkt een mentale disbalans geweest te zijn, waarbij ik met deze informatie een manisch-psychotische ontregeling zeker niet uitsluit. Als het jou kan helpen om er zo zorgvuldig mogelijk een benaming aan te geven zoals een (manische) psychose, dan is het denk ik helpend en waardevol om die (h)erkenning bij enkele anderen, zoals hierboven genoemd, op te zoeken. Daarmee kan je het hopelijk volledig verwerken en afsluiten, zoals je graag wilt.

Hartelijke groet,

Machteld