Als je stemming erg wisselt tussen die uitersten wordt dit ook wel manisch depressief, manisch-depressiviteit of een bipolaire stoornis genoemd.
Je kunt bijvoorbeeld last hebben van lichte manische klachten (dit wordt ook wel hypomaan genoemd), maar ze kunnen ook zo ernstig zijn dat ze gepaard gaan met psychotische verschijnselen. Bipolariteit kan, net als psychose, enorm variëren.
Wat is een bipolaire stoornis?
Bipolariteit gaat in essentie over de menselijke energiehuishouding. Het gaat over wat er gebeurt als de energiehuishouding te laag staat afgesteld (futloos, depressief zijn) of juist te hoog staat afgesteld (barsten van de energie, euforisch zijn). Een bipolaire stoornis wordt ook wel manisch depressiviteit genoemd. Het is een aandoening die komt en gaat.
- Bij depressies is er eigenlijk van alles te weinig: je hebt nergens meer zin in, je ziet het niet meer zitten, je hebt geen energie meer, je kan niet meer slapen, je kan niet meer eten.
- De tegenhanger is de manie, dan is er eigenlijk van alles te veel. Dan heb je ontzettend veel energie, je doet heel veel, zelfs dingen die eigenlijk niet kunnen, die niet verantwoord zijn. Je voelt je fantastisch, je hebt eigenlijk geen oog meer voor de realiteit in je omgeving. Iedereen probeert je een beetje af te remmen, maar dat vind je eigenlijk onzin, want je hebt gelijk.
- En dat je niet meer te corrigeren bent daarin, dát noemen we eigenlijk een psychose.
Dus dat je het contact met de realiteit kwijt bent.
Dat zie je ook bij depressie
Als het heel erg wordt. Dan krijg je echt waanideeën over hoe slecht je bent en wat je allemaal verkeerd hebt gedaan, niemand kan dat dan nog rechtzetten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat bipolariteit en psychosegevoeligheid samen optrekken en bij elkaar horen. Energie en stemming (bipolariteit) en de manier waarop je betekenis geeft aan de wereld om je heen (psychosegevoeligheid) beïnvloeden elkaar sterk. Je kan de een niet los zien van de ander.
Een psychose kan allerlei vormen aannemen
Bij manisch depressiviteit heeft de psychose de kleur van de stemming. Dus bij de depressieve psychose is eigenlijk alles donker en somber en negatief en is het gekleurd met ondergang en mislukking en dat soort thematiek. En bij de manie is het eigenlijk gekleurd van een soort irreëel optimisme dat je alles kan en dat alles moet, en dat je beter bent dan wie dan ook en dat het nu moet.
Dat is anders dan bij een psychose die bijvoorbeeld gepaard gaat met achterdocht. Dat je denkt dat je achtervolgd wordt, dat mensen je kwaad willen doen. Dat komt ook wel eens voor bij manisch depressiviteit, maar dat is niet de boventoon. De boventoon heeft te maken met hoe je je voelt. Of diep ellendig in een depressie of eigenlijk heel fantastisch in een manie.
Zowel de ernst als de duur van stemmings-episoden is voor iedereen anders.
