Zal ik afvallen als ik switch van clozapine naar Cisordinol?

Antwoord

Beste F.,

Dank voor je vraag. Wat goed dat je zo bewust bezig bent met voeding en sporten. Ook al heeft het bij jou (nog) geen effect op het gewicht, het is voor je algehele gezondheid en welbevinden goed om te doen. Overigens kan een diëtiste nog extra helpend zijn met specifiek op jouw situatie afgestemde voedingsadviezen. En wat betreft beweging, dagelijks dingen te voet doen, de trap nemen, wandelen et cetera, kan al helpen om af te vallen. Dus ook laag-intensief bewegen kan effect hebben op het gewicht (niet alleen intensief sporten).

Er zitten een aantal aspecten aan afvallen bij gewichtstoename door antipsychoticagebruik, die zal ik toelichten. Ik ga er daarbij even van uit dat er forse gewichtstoename is en dat er reden is om clozapine (of een ander antipsychoticum) voort te zetten en volledig afbouwen nu niet aan de orde is.

Op de eerste plaats wordt clozapine meestal voorgeschreven als andere antipsychotica niet effectief genoeg zijn. Daarom is het even de vraag (voor jou en je arts) of een eventuele switch naar Cisordinol vanwege gewichtstoename verstandig is. Je dient er in ieder geval rekening mee te houden dat het misschien minder goed werkt dan clozapine. Daarnaast kan het andere mogelijke bijwerkingen geven, zoals op de motoriek, spieren en beweging. Of je gewicht zal kwijtraken door de switch naar Cisordinol is niet met zekerheid te zeggen, omdat dit erg individueel bepaald is. Als je veel bent aangekomen vanwege toegenomen eetlust door clozapine kan het zijn dat je een beetje afvalt bij de overstap, maar weeg het goed af tegen de hierboven genoemde zaken, zoals het risico op terugval in een psychose.

Eventuele ander opties die je zou kunnen bespreken met je arts:

• Je zou kunnen overwegen om metformine te starten bij clozapinegebruik. Dit leidt vaak tot enkele kilo’s gewichtsverlies, is goed onderzocht en wordt vaak toegepast in de praktijk.
• Als leefstijl en metformine niet helpen, wordt wel eens topiramaat overwogen. Studies laten gewichtsafname zien, maar weeg het af tegen eventuele nieuwe bijwerkingen (cognitieve klachten, tintelingen, stemmingsklachten).
• Aripiprazol toevoegen aan clozapine. Dit wordt soms (off-label) voorgeschreven, maar moet worden afgewogen tegen het gebruik van twee medicijnen en eventueel extra bijwerkingen.
• Er is een Centrum Gezond Gewicht in het Erasmus MC. Zij kijken ook naar (ernstige) gewichtstoename als gevolg van bijwerkingen van medicatie, zoals antipsychoticagebruik. Wellicht hebben zij nog andere adviezen.
• De eetlustremmers liraglutide en semaglutide (GLP-1 agonisten) krijgen steeds meer aandacht binnen de psychiatrie, vanwege gunstige effecten op het gewicht bij antipsychotica-gebruikers (off-label gebruik). Ook hier geldt goed de voor- en nadelen overwegen met je arts.

Hopelijk heb je hier wat aan. Jouw arts kan samen met jou bekijken wat wel of niet van toepassing is op jouw situatie.

Veel succes!

Hartelijke groet,

Machteld