Antwoord
Beste J.,
Dank voor je vraag. Het is mogelijk dat er onderliggend een geïsoleerde waanachtige overtuiging is van Capgras.
Het syndroom van Capgras is een zeldzame aandoening waarbij iemand gelooft dat zijn dierbaren of anderen die hij kent zijn vervangen door dubbelgangers of bedriegers. Het geloof is zo echt dat niets deze illusie kan corrigeren.
Daarnaast bestaat ook de zogenaamde ‘gedeelde waan’ waarbij een persoon houder is van de waan – zoals bijvoorbeeld het syndroom van Capgras – en de ander op basis van suggestie het ook gaat geloven. Die heeft dan een ‘gedeelde waan’.
Het syndroom van Capgras, of Capgraswaan, is genoemd naar de arts die er bijna 100 jaar geleden een patiënt voor behandelde. Je hoort het sommige mensen ook wel het ‘imposter-syndroom’ noemen.
Omdat het syndroom van Capgras zeldzaam is, is het moeilijk te bestuderen. Het meeste van wat we weten komt uit verslagen van artsen over individuele patiënten.
Het komt vaker voor bij mensen met hersenaandoeningen, zoals Parkinson of epilepsie, bij mensen die een beroerte of traumatisch hersenletsel hebben gehad, of bij mensen met psychosegevoeligheid inclusief bipolaire stoornis.
Mensen met de aandoening zijn meestal van middelbare leeftijd, hadden in het verleden andere psychische problemen gehad en waren twee keer zo vaak vrouw.
Er zijn twee systemen aan het werk in je hersenen wanneer je een bekend gezicht ziet. Het centrale zenuwstelsel scant de gelaatstrekken. Het uitgebreide zenuwstelsel geeft emotionele informatie door over dat gezicht. Artsen weten nog steeds niet precies hoe het syndroom van Capgras ontstaat, maar denken dat een veranderde verbinding tussen deze twee systemen een normale gezichtsherkenning verhindert.
Er zijn veel verschillende risicofactoren voor dit syndroom, waaronder het hebben van dementie of Parkinson. Sommige mensen ontwikkelen het na het gebruik van grote hoeveelheden cannabis of alcohol. Anderen hebben gezondheidsproblemen gehad, zoals een trage schildklier, een andere stofwisselingsziekte of een tekort aan voedingsstoffen, zoals een tekort aan vitamine B12.
Het meest opvallende symptoom is de overtuiging dat iemands geliefden bedriegers zijn. Geen enkele redenering kan hen op andere gedachten brengen.
De juiste behandeling hangt heel erg af van de situatie van de persoon. Het kan beginnen met de behandeling van een lichamelijke of geestelijke aandoening die het syndroom van Capgras zou kunnen veroorzaken.
Sommige deskundigen stellen eerst therapie voor om de patiënt en zijn naasten te helpen de ziekte te verdragen. Bij rehabilitatietherapie proberen naasten zich te verplaatsen in de patiënt om beter te begrijpen wat deze voelt. Validatietherapie geeft de patiënt een gevoel van veiligheid als hij of zij bang is dat de bedrieger er is om hem of haar pijn te doen. Familietherapie kan ook helpen. Echter, proberen iemand die het syndroom van Capgras heeft ervan te overtuigen dat hij zich vergist, werkt niet en kan voor iedereen meer leed veroorzaken.
Naasten moeten altijd proberen medeleven te tonen. Vergeet niet dat een onderliggende aandoening de oorzaak is van de valse overtuiging.
Hope this helps!
Groet,
Jim
Deze vraag is gesteld door een man in de leeftijdscategorie 65+
Beantwoord door: Jim van Os op 1 maart 2023
