Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Wat is het verschil in effect tussen cannabis en antipsychotica?

Vraag

Beste Jim van Os,

Ik heb veel gelezen op PsychoseNet en ik vind alle informatie erg waardevol en interessant. Wel heb ik de volgende vraag: wat is het verschil in effect tussen cannabis en antipsychotica?

Hoe verschilt cannabis van antipsychotica in effect op psychotische symptomen op de korte termijn en op psychosegevoeligheid op de lange termijn? Hoe verschilt cannabis van antipsychotica in invloed op de hersenen? En gaan THC en/of CBD ook op de dopamine-receptoren zitten zoals antipsychotica?

De reden waarom ik deze vragen stel is omdat ik niet goed begrijp dat het gebruik van cannabis over het algemeen afgeraden wordt vanwege de risico’s, terwijl medicatie over het algemeen voorgeschreven wordt vanwege de helpende werking. Dan zou er toch een duidelijk verschil moeten zijn tussen cannabis en antipsychotica?

Alvast heel veel dank voor je antwoord.

Antwoord

Hey J.,

Het verschil in effect tussen cannabis en antipsychotica op zowel korte als lange termijn is zeer relevant en complex.

Ik maak onderscheid tussen eerst korte- en daarna langetermijngebruik, overigens.

THC (tetrahydrocannabinol) is de belangrijkste psychoactieve component in cannabis. Het kan op korte termijn effecten hebben zoals ontspanning, euforie, en veranderde waarneming, wat sommige mensen kan helpen tijdelijk te ontsnappen aan psychotische symptomen zoals hallucinaties of paranoia.

THC werkt op het endocannabinoïde systeem in de hersenen, met name door het activeren van CB1-receptoren. Dit kan leiden tot SECONDAIR veranderde neurotransmitteractiviteit, inclusief dopamine.

Antipsychotica werkingsmechanisme

Deze medicijnen zijn primair ontworpen om de symptomen van psychose te verminderen. Ze werken voornamelijk door dopamine-receptoren (vooral D2-receptoren) in de hersenen te blokkeren, wat helpt bij het verminderen van psychotische symptomen. Antipsychotica kunnen effectief zijn in het verminderen van hallucinaties, wanen, en desorganisatie van denken en gedrag.

Het langetermijnverhaal is wat anders:

Cannabis Risico op Psychose

Bij langdurig gebruik, vooral bij personen die reeds een verhoogd risico op psychose hebben, kan cannabis de ontwikkeling van een psychose bevorderen. Dit wordt mede veroorzaakt door veranderingen in de hersenen, waaronder de dopaminesystemen.

Cannabis Ontwikkeling van Afhankelijkheid

Langdurig gebruik kan leiden tot afhankelijkheid en mogelijke verslechtering van cognitieve functies.

Bij antipsychotica speelt Dopamine Supersensitiviteit Syndroom

Langdurig gebruik van antipsychotica kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid van dopamine-receptoren (oppositionele tolerantie), wat paradoxale verslechtering van psychose kan veroorzaken. Langdurig gebruik kan ook leiden tot metabole bijwerkingen, bewegingsstoornissen, en andere gezondheidsproblemen.

THC werkt voornamelijk op CB1-receptoren in het endocannabinoïde systeem en kan de dopamineactiviteit indirect beïnvloeden.
CBD (Cannabidiol) heeft een complexe werking en beïnvloedt meerdere neurotransmittersystemen maar heeft niet de psychoactieve effecten van THC.

Antipsychotica werken voornamelijk door dopamine-receptoren te blokkeren, wat een direct effect heeft op dopaminegerelateerde paden in de hersenen.

Bij antipsychotica kan de dosering nauwkeurig worden gecontroleerd en aangepast op basis van de individuele behoeften van de patiënt. Bij cannabis is dit veel moeilijker vanwege de variabiliteit in sterkte en samenstelling.

Antipsychotica hebben een uitgebreide basis van klinisch onderzoek die hun effectiviteit en veiligheidsprofiel ondersteunt, terwijl het bewijs voor cannabisgebruik bij psychose veel beperkter en gemengd is.

Dus conclusie is volgens mij: hoewel beide stoffen invloed kunnen hebben op dopamine en gerelateerde hersenfuncties, verschillen ze aanzienlijk in hun werk

Hope this helps!

Greetz Jim

Beantwoord door: Jim van Os op 26 januari 2024

Gerelateerd

Meer over

antipsychotica
cannabis
Drugs en alcohol
Medicatie

Lees ook