Beste Mijnheer van Os,
Ik lees vol belangstelling de verhalen op deze site. Toch blijf ik met een vraag zitten. Wanneer ben je nu hersteld? Wanneer ben je genezen? Een oom van mij heeft in zijn leven een aantal zeer zware depressies gehad, waarvoor hij ook opgenomen is. De laatste acht jaar gaat het zeer goed met hem. Hij heeft geen depressies meer gehad en slikt al drie jaar geen medicatie meer.
Ik zou zeggen dat hij hersteld is. Er is ook geen sprake meer van een kwetsbaarheid, want hij is al heel lang stabiel. Maar niemand uit de GGZ verklaard hem genezen. Zijn verleden blijft hem achtervolgen.
Ik vind dit heel raar. Ik snap het ook niet. Waarom kan een psychiater iemand zoals mijn oom niet gewoon genezen verklaren?
Vriendelijke Groet,
M
Antwoord
Beste M,
Goede vraag!
Ik ga er van uit – op basis van mijn interpretatie van de wetenschap – dat iedereen psychische kwetsbaarheden heeft waar hij/zij wat mee moet.
Er zijn echter wel verschillen in de mate van kwetsbaarheid tussen mensen. Sommige mensen kunnen bij een kleine hoeveelheid stress zwaar depressief worden, andere mensen zijn zelfs na de meest verschrikkelijke stress hooguit een weekje wat van slag.
Kwetsbaarheid is overigens niet onveranderlijk. Bijvoorbeeld als je kwetsbaar bent door een trauma kun je zodanig weerbaarheid leren ontwikkelen over de jaren dat de kwetsbaarheid door het trauma afneemt. Zelfs een genetische kwetsbaarheid hoeft niet stabiel te zijn over de tijd, omdat de genen die verantwoordelijke zijn voor de kwetsbaarheid over de jaren aan en uit kunnen worden gezet onder invloed van de omgeving, inclusief behandeling met medicatie, beweging, mindfulness en psychotherapie.
Met andere woorden: zowel de symptomen van depressie als de onderliggende kwetsbaarheid zijn veranderlijk. Dus mensen kunnen over de jaren een afname ervaren in zowel de depressieve symptomen als de depressieve kwetsbaarheid.
OK en dan nu het antwoord op de vraag: Er is geen objectieve definitie van ‘genezen zijn’ – ik denk dat het vooral aan de persoon zelf is om daar een uitspraak over te doen, vooral als die persoon dat belangrijk vindt (sommige mensen maakt het niet zoveel uit).
Dus: Als je oom het gevoel heeft dat zowel zijn depressieve symptomen als zijn depressieve kwetsbaarheid net zo groot zijn als die van de ‘gemiddelde’ Nederlander, en hij vindt het belangrijk om iets te kunnen zeggen over of hij al dan niet genezen is, dan lijkt het me zeer redelijk (op basis van wat ik nu weet) als hij zich genezen verklaart, en zou de GGZ hem hierin moeten volgen!
Beantwoord door: Jim van Os op 20 januari 2018
