Veel gezochte termen

Psychosenet blog

Auteur

Remke van Staveren

Remke van Staveren is psychiater. Ze werkt bij BuurtzorgT in Amsterdam, en is medeoprichter en consulent van de afbouwpoli van GGZ Noord-Holland-Noord. Ze schreef meerdere boeken, waaronder het boek Minder Slikken, een publieksboek over verantwoord afbouwen van psychofarmaca.

Hoe komen we van de DSM af? 6 tips

DSM-classificaties hebben grote impact op cliënten en de maatschappij. Hoe komen we van de DSM af? Psychiater Remke van Staveren geeft tips.

Hoe komen we van de DSM af? DSM-classificaties kunnen grote impact hebben op mensen in de GGZ en de maatschappij. Psychiater Remke van Staveren schreef eerder al een blog met 3 goede redenen om te DSM af te schaffen. In deze blog geeft ze 6 tips om van de DSM af te komen.

Mijn vorige blog ging over waarom we de DSM-classificatie voortaan uitsluitend nog zouden moeten gebruiken voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek en – voorlopig althans – als declaratiemodel in de GGZ. Maar niet als diagnose. Je leest het hier terug: ‘3 goede redenen waarom we de DSM zo snel mogelijk moeten afschaffen (en 2 waarom niet)’.

Hoe zat het ook alweer?

Mensen herkennen zich vaak niet in het label dat ze krijgen. De DSM is een simplificatie (want een classificatie) en heeft weinig met de realiteit te maken. Vervolgens blijft dat label ook nog eens eeuwig hangen. ‘Karel’ zegt daarover: ‘ik zit gevangen in de DSM’.

Gebruiken we de DSM waarvoor deze niet geschikt is, namelijk als diagnose, dan zaaien we daarmee niet alleen verwarring, maar bevorderen we onbedoeld (zelf)stigma bij mensen met psychische klachten en belemmeren we diens herstel.

‘Maar, maar’, was het commentaar op mijn vorige blog, ‘ik herken me juist wél in mijn classificatie! Eindelijk is bij mij autisme vastgesteld. Moet ik nu weer van vooraf aan beginnen?’ Goede vraag. Nee natuurlijk. Als autisme gediagnosticeerd is, dan komt die conclusie ook terug in een beschrijvende diagnose. Maar dan wel met alle nuances, mitsen en maren die een echt mens verdient.

Hoe ontkomen we aan de prominente en dubieuze rol die de DSM in onze maatschappij inneemt?

6 gouden tips:

1. Ontkoppel zorgfinanciering van de DSM-classificatie

Om te beginnen heb ik fantastisch nieuws! Als het goed is komt er in 2022 een nieuw declaratie model: het zorgprestatiemodel. Hoe dat er precies uit gaat zien is nog onduidelijk, mogelijk ontstaan er weer nieuwe ‘uitdagingen’ ?, maar de DSM-classificatie wordt als GGZ-kassabon verlaten. Hoera! Dat gaat een wereld van verschil maken!

Tot die tijd kunnen we zelf ook al veel doen. We kunnen bijvoorbeeld goed letten op ons taalgebruik. De DSM is een classificatie, geen diagnose. Een ‘DSM-diagnose’ bestaat dus niet. Als we dit maar vaak genoeg corrigeren en lang genoeg volhouden, gaat dat besef echt wel een keer indalen.

2. De DSM is een classificatie, geen diagnose. De DSM is een classificatie, geen….

Ik leg mijn cliënten aan het begin altijd uit dat ik een DSM-classificatie moet stellen omdat we anders de zorg niet vergoed krijgen. De DSM is nadrukkelijk geen diagnose, zeg ik, maar een kassabon voor de zorgverzekeraar. Daarnaast maken we samen een beschrijvende diagnose. Samen? Ja, samen. De cliënt kent zichzelf en zijn klachten als geen ander, de professional heeft kennis en ervaring op het gebied van psychische klachten. Beiden zijn expert. Als de cliënt zich niet in mijn concept-beschrijving kan vinden, zoeken we samen naar meer passende bewoordingen.

3. Maak samen een beschrijvende diagnose

Wat komt er in die beschrijvende diagnose te staan? Een prettige leidraad vind ik de vier vragen van hoogleraar Jim van Os: Wat is er met je gebeurd? Wat zijn je kwetsbaarheden (klachten) en wat zijn je weerbaarheden (krachten)? Waar wil je naartoe? Wat heb je nodig?

Het mooie van een beschrijvende diagnose is dat de cliënt zich er in herkent en dat het niet (nou ja, veel minder) tot stigmatisering leidt.

Een diagnose kent een houdbaarheidsdatum. Als je bij je huisarts komt omdat je depressief bent, dan maakt zij in het elektronisch patiënten dossier (EPD) een ‘episode’ aan. Die episode wordt gekoppeld aan de ICPC-code (een classificatie gebaseerd op de ICD waar ik in mijn eerste blog over had). Reuze handig om allerlei redenen. Maar let op, het gaat om een episode, en die episode (letterlijk: zelfstandige gebeurtenis binnen het groter geheel) gaat ook weer voorbij, waarop de huisarts de episode ‘depressie’ ook weer afsluit.

Dat zouden meer mensen moeten doen! Dat zouden we in de GGZ natuurlijk ook moeten doen. Regelmatig in de koelkast kijken of classificatie en diagnose niet over hun uiterste houdbaarheidsdatum heen zijn. Laat dit nu precies zijn wat GGNet in 2018 gedaan heeft: herdiagnostiek bij 967 patiënten. Wat bleek? Bij 27% bleek de diagnose (lees: classificatie) niet te kloppen. Een derde! ‘Maar, maar,’ wil een doortastende journalist weten van GGNet, ‘waarom is een en ander niet uit tussentijdse evaluaties gebleken?’

Het ontnuchterende antwoord: ‘We voeren elk half jaar evaluatiegesprekken. Met aandacht, maar ook met een zekere gehaastheid. (…) De GGZ is een lopende band die steeds sneller draait, met als gevolg: verdunde zorg.’ (Het hele interview lees je hier).

Gehaastheid. Verdunde zorg. ‘Dunne zorg’ kan natuurlijk nooit een reden zijn om ons werk niet goed te doen. Diagnose en DSM-classificatie worden vaak aan het begin van het traject gesteld (vaak zelfs al na het eerste gesprek). Dan is het toch volstrekt logisch dat die niet altijd kloppen! We hebben de wijsheid niet in pacht. Iedere cliënt verdient regelmatige evaluaties van zijn diagnose en behandelplan. Dat staat bovendien in de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO). En voor al die mensen op de lopende GGZ band zou ik zeggen: bedenk eens hoeveel extra tijd (ellende, geld) een verkeerde diagnose kost.

4. Evalueer diagnose en behandelplan regelmatig

Goed. Dan heb je onderscheid gemaakt tussen een classificatie en een diagnose. Je hebt samen met je cliënt een passende, beschrijvende diagnose opgesteld waar jullie je allebei in kunnen vinden. Gedurende de behandeling hebben jullie diagnose en behandelplan regelmatig geëvalueerd en aangepast, want ja, met de tijd komt vaak ook voortschrijdend inzicht.

Zijn we dan nu van die DSM-classificatie af?

Nog niet helemaal.

Dat brengt ons op mijn laatste tip: vermeld geen DSM-classificatie in brief aan de huisarts.

Waaaat?! Geen DSM-classificatie noemen? Mag dat zomaar? Is dat niet tegen de regels? Nee dus. De zorgverzekeraar verplicht de huisarts weliswaar om het volkomen onzinnige zinnetje ‘er is een vermoeden op een DSM5 stoornis‘ in zijn verwijsbrief op te nemen, maar wij hoeven niet in die kolder mee te gaan.

5. Vermeld geen DSM-classificatie in de correspondentie!

Als we geen DSM-classificatie in de correspondentie noemen, maar alleen nog een beschrijvende diagnose, komt de DSM ook niet in het EPD en kan die van daaruit ook geen schade aanrichten. Blijft Karel niet tien jaar na dato ‘gevangen in de DSM’. Kan Liesbeth, die ooit de classificatie ‘borderline persoonlijkheidsstoornis’ meekreeg, met een gerust hart naar de eerste hulp, zonder daar als ‘borderliner’ behandeld te worden (je wil niet weten). Lukt het Sophie om GGZ hulp te vinden zonder afgewezen te worden en – wederom – op de wachtlijst te belanden omdat ze met ‘zes verschillende diagnoses’ te complex is (lees: zes verschillende DSM-classificaties).

Ja, alles goed en wel, maar daarmee zijn Karel en al die anderen nog niet van hun eerder gestelde classificaties af. Moet hij dan echt naar de rechter? Nee natuurlijk, geen enkele rechter gaat op de stoel van de behandelaar zitten (hoop ik). We zullen, en dat is mijn laatste tip, onze eigen cliënten herdiagnostiek moeten aanbieden, al was het maar om het label als een oude pleister met één ferme ruk van de reeds genezen wond af te trekken.

6. Durf te ont-classificeren

Durf.

En vergeet de slingers niet op te hangen.

Photo credit: Remke van Staveren

Reacties

24 reacties op “Hoe komen we van de DSM af? 6 tips”

  1. Allard

    Yessssss ??

    Met een goedkeuring van het GEM (artikel jim van Os) komt wellicht óók het struikelblok DSM in een stroomversnelling.

    Zou het dan toch…..

    Allard.

  2. Stella

    Mij – als patiënt/leek – lijkt de meerwaarde van de DSM inderdaad vooral te zitten in het mogelijk maken van een gemeenschappelijke taal die onderzoek en wetenschappelijke behandelprotocollen faciliteert. Dat komt ook in de deel 1 van deze blog naar voren. Christiaan Vinkers en Sisco van Veen noemen dat in een recente opinie in de Volkskrant de DSM “een betrouwbaar maar grofmazig raster dat over de complexe en dynamische realiteit van psychische problematiek wordt gelegd” en dat vind ik mooi verwoord.

    Ik heb moeite met het gegeven dat sommige kwalificaties in de DSM voor het leven gelden. Remke van Staveren schrijft: toets regelmatig de houdbaarheid van een classificatie. Maar als iemand op enig moment terecht classificatie X heeft gekregen en dit als een stoornis voor het leven geldt, diegene vervolgens jaren (misschien voorgoed) geen klachten en symptomen meer heeft, wat dan? De classificatie blijft op zich kloppen dus op papier blijft de stoornis? Los je dat op met ont-classificeren of is dat iets dat in de DSM inhoudelijk moet veranderen?

  3. Allard

    (D)oe (S)amen (M)ee
    ?

    Max,

    Om het weekend krachtig mee in te luiden lijkt het me verstandig om niet de blog over de DSM “over te nemen”

    Er zijn van mijn kant genoeg standpunten aangeleverd die nader onder de loep genomen kunnen worden.. in afwachting van verblijf ik.
    Als ik, of jij, een repeterend betoog houd, dan worden wij de roepende in de woestijn.

    Mijn hoop gaat uit dat het onderwerp “macht” nog aangesneden wordt.
    Want “macht” in de psychiatrie is net zo verweven als het boek zélf.

    Allard.

    1. Max Oranje

      Eens! ??

  4. Trudi Mesch

    Kijk eens naar de mentale vaardighedentest volwassenen en kids van nulekkerinjevel.nl en mentaalvaardig.nl die bij het tuinmodel horen. Het model is beschreven in het boek Hekwerk en Schuttingtaal.
    In de loop van de jaren ontdekte ik dat het aanleren van de vaardigheden die horen bij autonomie, persoonlijke cg onderlinge grenzen en verbondenheid veel DSM5 diagnoses met de bijbehorende symptomen laten verdwijnen.

    1. Max Oranje

      De impact van de DSM op een individu lost niemand op met een model waarbij ‘de cliënt’ zijn leven netjes op orde krijgt. Hoe mooi ook! De cliënt is binnen de maatschappij een persoon en krijgt met de DSM een stigmatiserende verklaring voor (n)iets, tenzij hij of zij geheimhouding betracht; heeft niets met zorg te maken.

      Dat gedeeld hebbende, vind ik het mooi dat je je ervaring deelt dat aanleren van vaardigheden een aantal mensen kan helpen. En ik denk zelfs dat een jaarlijkse test iedere persoon wel kan helpen. Psychiater Bram Bakker spreekt in dit kader wel van een gezondheids-APK.

      1. Allard

        “Een jaarlijkse keuring”.. klinkt eng ?
        Heeft meer met auto’s te doen.

        Stel je voor dat de GGZ in de toekomst een (jaarlijks) gesprek voert met iedere cliënt die in behandeling is waar de DSM NOOIT AAN TE PAS IS GEKOMEN, maar met puur alleen de wetenschap tussen de arts en cliënt en het team wat er zich in het leven van de persoon heeft voorgedaan… en waar de klachten uit bestaan. In het EPD wordt alleen de klacht, de behandeling en de medicatie vermeld. De cliënt wordt dus van meet af aan niet geconfronteerd met een label.
        Tegen die tijd is er wel een alternatief bedacht op de vergoeding van de behandeling omdat behandeling nu eenmaal geld kost. Laat de politiek samen met de zorgverzekeraar maar een maas in de wet bedenken hoe dit oude systeem omzeilt wordt.

        Dan kan ik me een Volgend gesprek voorstellen zonder het huidige formulier dat ingevuld moet worden over de kwaliteit van zorg die bestaat uit meerkeuzevragen die nóg meer bureaucratische rompslomp met zich meebrengen.. én frustratie én werkdruk én minder tijd bij de koffiemachine waar “even” samen kletsen ook nog tot de mogelijkheden behoort.
        Waar het personeel even kan lachen en over iets luchtigs kunnen hebben

        ……”zullen we samen eens nagaan wat er in het afgelopen jaar veranderd is.
        Hoe voel je je nu in tegenstelling tot toen ? Ben je tevreden over de gesprekken en de wijze van zorg die we je bieden ? Wat is je hoop of verwachtingspatroon voor de komende tijd ? Hoe kunnen we je verder ondersteunen zodat je weer in je kracht komt om verder te kunnen ? ….

        Dit zijn open vragen waarbij je de cliënt de ruimte geeft om bij zichzelf na te gaan wat er in de positieve zin veranderd is en waar hij of zij trots op mag zijn.

        Stel je zou een evaluerend gesprek voeren MÉT DE DSM ACHTER DE HAND

        ….we constateerden dat je bij binnenkomst met psychotische klachten te kampen had en dat konden we ook teruglezen in de aangeleverde dossiers.. Daar vertelde ons DSM boek het volgende over..
        We hebben je toen de voorlopige diagnose Schizofrenie gegeven en de medicatie.

        Je kunt er vergif op innemen dat het geen eerlijk gesprek meer wordt over hóe het werkelijk met de persoon gaat, het gesprek gaat over de diagnose en wat de persoon ervaart bij de diagnose en hoe de omgeving op de diagnose reageert. Je bent in no time een uur verder en wat zal de psychiater rapporteren??? Precies. Niets zinvols.
        Herhaling van zetten.

        Afsluitend wil ik meegeven, voordat iemand of meerderen zich gepasseerd voelen om wat mijn gedachten zijn, dat de kwaliteit van zorg mi écht verbeterd als de menselijke maat vanaf binnenkomst tot vertrek voorop staat.

        Als deze nieuwe manier van zorg aanbieden op landelijk niveau vruchten afwerpt dan zou dat terug te lezen moeten zijn in de jaar rapporten van GGZ instanties.

        Pas dan voelt de cliënt zich gehoord en gezien en draait hij of zij BLIJ door de draaideur naar buiten.

        1. Max Oranje

          Hey Allard, ik zie onze reacties steeds dichterbij elkaar komen.

          Wat betreft een jaarlijkse APK ging niet persé over een EPA of cliënten, maar over iedere Nederlander; gewoon een test met vaardigheden en een jaarlijks praatje, zodat mensen niet ongezien ‘wegraken’. Daar kan het tuinmodel handig bij helpen.

          De ik-gerichte maatschappij is een feit, daarbij kan het model cliënten inzicht geven, maar het lost mijn inziens geen EPA-diagnose op. Maar goed, dat kan ik mis hebben en ben benieuwd naar de ervaringsverhalen.

          Tot hier was geen DSM gebruikt. Ben het verder met je eens dat de DSM nu een behoefte invult binnen de zorg vóór de zorg en dat kan BESCHRIJVEND.

          Als het over ZORG gaat en je wilt de cliënt helpen zijn symptomen te begrijpen, zou het veel praktischer visueel gemaakt kunnen worden met gebruikmaking van het mensmodel, menselijke reacties en de individuele coping. Dat is overigens geen bestaand model oid, maar komt voor uit REFLECTIEVRAGEN wat elk individu helpt (tenzij niet kunt/wilt reflecteren) en de cliënt ook GELEERD kan worden.

          Een ‘diagnose’ heb ik hieronder al genoeg over geschreven. Betreft de medicatie: ik was uiteindelijk wel blij met medicatie, want zonder was ik niet hersteld. Gelukkig hielp mijn partner herinneren aan het belang ervan. Zelf kon ik pas inzien dat medicatie werkte toen de afbouw van antipsychotica een keer niet lukte en dat wil je voorkomen! Héél langzaam lukte daardoor afbouw. (Taperingstrips waren hier nog niet voor)

          Mooi hoe je de menselijke maat beschrijft. Als we deze voorop willen stellen dan is er wellicht geen ‘binnenkomst’ maar doek je het GGZ-gebouw (voor de helft) op en zoek je met de cliënt naar een gezamenlijke plaats; daar afspreken waar de cliënt zich het meest stabiel en veilig voelt om het gesprek aan te gaan ??

  5. Allard

    ???????

    Ze hangen al een poosje ?

    Ik heb de afgelopen jaren redelijk veel artikelen op het Internet gelezen over het onderwerp DSM, en je bent (gelukkig) niet de enigste met het standpunt dat er een andere visie zou moeten komen. Oftewel, je bent zeker geen roepende in de woestijn.

    Maar.. maar.. als je de geschiedenis van het DSM, en het belang wat er vroeger door artsen aan het boek werd toebedeeld, en wellicht nu nog, in deze tijd ter discussie stelt dan vraag ik me af hoe breed het draagvlak is binnen de beroepsgroep om het boek af te schaffen om de redenen die jij beschrijft en hieronder gedeeld werden.. En daarnaast worden beschreven door collega’s die het eensgezind zijn.

    Het kan zijn dat er één deel van de beroepsgroep zich blijft hechten aan de waarde van de DSM omdat het hun zekerheid geeft terwijl een ander deel, jouw eensgezinden, er zo snel mogelijk vanaf wil omdat het tegenstrijdig werkt met de nieuwe visie.

    Als het draagvlak binnen de beroepsgroep groot genoeg is om de DSM in de ban te doen, hoe zwaar telt dan de stem van de tegenstander die de DSM wil behouden, of zelfs de stem van de politiek, om dit óóit te realiseren. Er komt namelijk nogal wat bij kijken ! Wetten, en zo. Pfff

    Er zijn genoeg aantoonbare aanwijzingen dat het voordelen heeft. Nu al !
    Maar met alleen publicaties op het internet of met interviews of kleinschalige projecten bereik je niet het beoogde doel.. de introductie !

    De visie moet collectief gedragen worden en nóg collectiever met daadkracht geïntroduceerd worden.

    Worden er landelijk pilots gehouden waarvan de resultaten naar de desbetreffende personen/instanties gaan die het in dit land over het zeggen hebben ?

    Zijn er grote landelijk pilots zónder de DSM classificaties, hebben ze een gunstig effect op een overgroot deel van de zorgvragers ?
    Zónder de DSM resulteert jullie visie in een effectievere behandeling met als resultaat dat de cliënt sneller hersteld, of in jullie termen, de productiviteit binnen de zorg wordt optimaler.
    Een streven dat de regering al jaren wenst omdat de zorgkosten de pan uit reizen, of is het rijzen ? ?

    Natuurlijk telt óók de stem van de cliënt net zo zwaar mee om de DSM af te schaffen..
    Laat de pilots zich niet alleen concentreren op de bevindingen van de vaklieden maar net zo goed op de clientenraden en de verhalen van tevreden mensen.

    Tja, hóe laat je op de korte termijn de effectiviteit aan een héle, héle grote groep bestuurders zien die het landelijk aandurven om dit plan daadwerkelijk te gaan invoeren..
    Of er op zijn minst een Kamermeerderheid uit te slepen.

    Maar zover is het nog niet, wellicht moet er éérst aandacht komen op de televisie en op de voorpagina van de krant.. lees meerdere kranten.
    Niet éénmalig, maar met blijvende aandacht, net als vroeger op school.

    Alles wat groeit krijgt aandacht.
    Zo zal dit ook moeten gaan.

    Allard.

    1. Max Oranje

      Mooi geschreven! Hoe ontstaat een groeiende beweging? En heeft de beroepsgroep wel iets te vertellen over de DSM? Of wordt de politiek in ere gehouden door achterliggende machtsverhoudingen binnen de ‘triade’: verzekeraar, zorginstituut en farmaceut?

  6. Max Oranje

    Waarom we de DSM-classificatie voortaan uitsluitend nog zouden moeten gebruiken voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek en – voorlopig althans – als declaratiemodel in de ggz, maar niet als diagnose, daarop heb ik na je vorige blog al een reactie gegeven.

    Op deze blog geef ik graag ook een reactie. Zoals ik de blogs van Remke lees – en uit eigen studie van de afgelopen jaren naar projectie duidelijk is geworden – mág de DSM-classificatie volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens helemaal niet als diagnose gebruikt worden. Ik wil niet polariseren en samen verder komen. Dus probeer ik mij hier naast de zorgverlener op te stellen, maar het tegelijk wel helder te duiden vanuit ervaringsdeskundige hoek:

    Wij psychiatrische ‘ziektebestrijders’ achten de algemene zorgverlening en een gelijke behandeling bijkans heilig. Dat betekent dat we iedereen goede zorg gunnen, maar er is natuurlijk ook een verdrag tot bescherming van de mens en de fundamentele vrijheden.

    Wanneer wij door een beschrijvende diagnose (zónder gegeven naam) geheimhouding willen betrachten van een diagnose met een onderliggende reden van schade (bijv. door maatschappelijke verstoting) getuigd dit van voorkennis omtrent de psychosociale uitwerking van een overkoepelende term voor symptomen.
    In de privésfeer en maatschappelijk beperkt deze nog steeds ieder individu en werkt in reactie zelfs een projectie of denkpatroon in de hand; één op welk gebied de zorgbehoefte van het individu ligt en waarbij behandeling dezelfde reactie wil bijstaan.

    Uit onderzoek is gebleken dat het beschrijven van de situatie deze ook werkelijk maakt en in de hand werkt (zie Thomas-regel eerdere reactie vorige blog). Met deze voorkennis mógen we geen naam geven. Zeker niet aan een lijst symptomen, die geen deel uitmaken van een ‘fysiek meetbaar verschijnsel’. De classificatie en diagnose eerbiedigen hiermee niet de privésfeer, discrimineren en de DSM dient daarom in deze vorm afgeschaft te worden; mag niet gebruikt in de communicatie richting een individu bij het stellen van een diagnose.

    Sterker nog; wanneer we dit verschijnsel verklaren als helpend voor de organisatie GGZ, waarbij projectie en gedrag van cliënten onbegrepen blijft en collectief genegeerd blijft om reden van een oorzaak in het individu liggend (bijv. trauma), zijn we beperkt in reflecteren én hebben we nog een lange weg naar de vrijheid.

    Remke, je bent misschien geen ervaringsdeskundige en zo bezien komt op PsychoseNet alles mooi samen, maar kunnen we het ook daadwerkelijk eens vanuit deze kant bekijken?

    1. Allard

      Max,

      Remke schreef het artikel “je ziek zijn heeft een verhaal”
      Wellicht een tip om eens door te lezen?
      Dit heeft alles met haar ervaringsdeskundigheid te maken.

      Allard.

      1. Max Oranje

        Hey Allard, bedankt voor de tip en de verwijzing naar haar ervaringsdeskundige verhaal! Ze is dus misschien ook wél ervaringsdeskundig rondom het krijgen van een diagnose. Dubbele hoop dat ze iets doet met mijn vraag ??

    2. Remke

      Interessant standpunt, Max, zeker kunnen we het ook van deze kant proberen te begrijpen.

      1. Max Oranje

        Hoopvolle reactie, Remke. Mocht je meer algemene onderbouwing of achtergrondinformatie kunnen gebruiken dan zijn mijn contactgegevens bekend bij de redactie. Succes!

  7. Allard

    Hoi..

    Ik ben het eens met het “zelf” kunnen verwerpen van een gestelde diagnose

    Voor veel mensen is dit lastig tot ondoenlijk omdat er verandering moet komen. Veranderingen op vele leefgebieden.

    Verandering ( het anders doen dan je altijd gewend was ) lijdt tot onzekerheid en angst voor het onbekende.
    Wat als dit, wat als dat …

    Bij mensen waar stigma langdurig, lees meer dan een half decennia, heeft geregeerd kan de hulpverlener praten als brugman maar de knop die omgedraaid moet worden zit écht in de persoon zelf.

    Alles wat ten grondslag kan liggen aan de ooit gestelde diagnose.. Ik ga de hele batterij niet opnoemen.. maar specifiek trauma gerelateerde diagnoses krijgen een keerpunt tot verandering als het vertrouwen in jezelf groeit en je kunt afrekenen met het diep gewortelde verdriet.

    De verandering kan snel gaan, of langzamer maar als je openstaat voor de verandering, wat doorzettingsvermogen vraagt, dan groeit en bloeit de innerlijke ik op waar je je leven mee begonnen bent.

    Ik was letterlijk binnen één dag van het stigma af door de wens om een ander leven te gaan inluiden, de wens tot verandering en het achter me laten wat me beknelde. Let wel.. in mijn case hielp de mindering van de anti psychotica mij door de veranderingen door te voeren.

    De verandering, het achter je laten van de gestelde diagnose gaat zeker niet zonder slag of stoot maar door die slag en die stoot, stoot je het van je af.

    Je omgeving weet niet beter dan dat je bepaald gedrag vertoont wat je al jaren vertoont. Tijdens het proces van afstoten en veranderen groeit je omgeving met je mee en groei je samen uit de diagnose, want je leeft je leven nóóit alleen.

    Bovengenoemde DSM weet niets over de exacte achtergronden van trauma en wat dit bij iemand teweeg heeft gebracht… alléén de persoon zelf.

    Mbt de herdiagnostiek uit die tijd.
    Ik had in die tijd een kranten interview met een journalist van de Volkskrant ….
    Hij vroeg mij onlangs of ik zicht had op enige verandering of verbetering op dit front… Ik zei, kan alleen maar hopen dat anderen, net als ik, zélf de knoop hebben doorgehakt tot verandering.
    Want als ze opnieuw de draaideur van de GGZ binnenlopen dan begint het riedeltje van voren af aan.

    Allard.

    1. Max Oranje

      Zoals je zelf al beschrijft klopt het niet als je schrijft: ‘… de knop die omgedraaid moet worden zit écht in de persoon zelf.’
      Het betreft een psychosociaal probleem en een groot aantal mensen zullen zelfs de knop hun verdere leven niet kunnen vinden, waardoor ik geloof dat iemand met trauma dit net zo goed niet verdient als iemand met een andere huidskleur een naam meekrijgt.
      Je gaat dus uit van een vreemde vorm van psychische maakbaarheid als je tegen zo iemand zegt dat het ‘in hem zelf zit’. Het lijkt me ook niet sociaal gewenst.
      Dan zou je met deze theorie de “zwarte pieten”-kwestie kunnen oplossen. Het zit in henzelf…. Hiermee wil ik te kennen geven dat het ook geen recht doet aan véél cliënten!

      1. Allard

        Max,

        Dank voor je reactie,
        Ik merkte aan je toon dat je het niet helemaal eens was met mijn statement,
        En dat mag, stel je voor dat iedereen er hetzelfde over denkt .

        Wellicht helpt het als ik mijn idee wat nader toelicht. Of liever nog, het wat meer op mezelf betrek zonder anderen daarmee tekort te doen.

        Mijn ervaring was, na 20 jaar te hebben geleefd met een onnodige diagnose Schizofrenie, waar misbruik trauma aan ten grondslag lag, dat het stigma mijn gedachten en mijn gevoelswereld hadden beïnvloed.
        De gedachten en gevoelens zaten bij mij toch echt diep van binnen.
        Ik ervaarde dat ik zélf “de knop moest gaan omzetten” (wellicht een typisch woordgebruik, maar ieder zijn ding)
        Om weer een nieuwe weg te gaan vinden. En dit lukte.
        Bij mijn misbruik trauma was gevoel van wezenlijk belang om aan te pakken.
        Het gevoel drukte minder op het stigma dan ik vermoedde.

        Om terug te komen op jouw statement blijft er natuurlijk een groep cliënten die die verandering en omzettend moeilijk vinden.
        Ga er maar aanstaan.

        Toch ben ik van mening dat onder meer ervaringsdeskundigen in samenwerking met het behandelend team samen met de cliënt een weg kunnen gaan vinden om, ondanks de klachten die er zijn, een verandering in het innerlijk proces tot stand te laten komen wat de diagnose minder zwaar laat wegen omdat er heling en/of verwerking komt.

        Allard

        1. Max Oranje

          Hoi Allard,
          ik vind dat je het mooi verwoord. Heb je de toon goed uitgefilterd, want ik ben het inderdaad deels niet met je eens 😉

          Eerst krijgt iedereen in mijn ogen onnodig een naam opgespeld. In jouw geval zelfs een verkeerde naam. Zo’n naam werkt stigma in de hand en aantasting van je gevoelswereld.

          Dan zeg jij vervolgens dat het bij jou zit diep van binnen. Natuurlijk, ik begrijp je, wanneer je zegt dat je dan de knop om moet zetten. Dat was de werkelijkheid in jouw geval, maar ook bij anderen die een ‘goede diagnose’ krijgen. Maar mijn punt is: dat is toch de omgedraaide wereld?

          In mijn ogen in ieder geval wel. Die projectie heb ik ook duidelijk proberen te maken in mijn reactie aan Remke. De DSM-classificatie en diagnose koppelen helpt niet. Elke overkoepelende naam belemmert uiteindelijk bewust of onbewust en beperkt daarmee personen onnodig in hun vrijheid.

          Ieder mag van mij blij zijn met een passende diagnosenaam, maar uiteindelijk heb je meer aan een beschrijvende diagnose zoals Remke mooi duidt, want (ook nieuwe) namen stigmatiseren. Misschien dat we een ‘mooi passende naam’ minder voelen, maar ieder mens projecteert; juist diezelfde oude reactie geeft een persoon ook op de nieuwe naam boven de lijst symptomen. Vertrouwd gevoel, maar het brengt zelfs de beschreven symptomen.

          Mijn inziens hoeft niemand deze knop in zichzelf om te draaien. De naam polariseert en zorgt bij héél véél personen voor wij-zij denken. Zónder naam heb je dat polariserende probleem van ‘ervaren vrijheidsbeperking’ namelijk niet en kun je met een behandelaar ervaringen én symptomen naast elkaar gaan leggen.

          Ervaringsdeskundigen kunnen behandelaars bijstaan in een weiland aan ervaringen, maar de DSM zet onnodig schrikkeldraad.

  8. Maartje

    Hiep hiep hoera!!! Vanochtend las ik betekenisvolle woorden, als je een mens tegemoet treedt /waarneemt met liefdeloze gedachten. ‘Er kann lieblos werden. Dass dies nicht der Fall sei, muss eben mit allen nur erdenkbaren Mitteln angestrebt werden. Beobachtet man so, dann soll man even durchaus schon auf der Hoehe stehen, in der es einem zur voelligen Gewissheit geworden ist, dass GEDANKEN wirkliche Dinge sind. Man darf sich da nicht mehr gestatten, ueber seinen Mitmenschen so zu DENKEN, dass die Gedanken mit der hoechste Achtung der Menschenwuerde und der Menschenfreiheit nicht vertraeglich waeren. Dass ein Mensch nur ein Beobachtungsobjket fuer uns sein koennte: dieser Gedanke darf uns nicht einen Augenblick erfuellen. ………, die volle Selbstgeltung eines jeden Menschen uneingeschraenkt zu schaetzen und das als etwas Heiliges, von uns unantastbares – auch in Gedanken und Gefuehlen – zu betrachten, was in dem Menschen wohnt. Ein Gefuehl von heiliger Scheu vor allem Menschlichen, selbst wenn es nur als Erinnerung gedacht wird, muss uns erfuellen. Ra, ra wie schreef deze tekst…? Mijn tip zou zijn dat de mensen die als ‘psychiatrisch patient’ op welke manier dan ook gelabeled worden, zelf hun ‘diagnose’ refraimen. Je kunt niet je eigen ‘verhaal’ – dat afgrijselijke gebeurtenissen verteld in je hoofd blijven houden – in de cognitieve molen vastzetten… Je moet met een ‘nieuw verhaal’ in de survival mentaliteit terecht komen.

    1. Allard

      Maartje…

      Mijn Duits leerde ik op de skipiste, maar niet dit dialect !
      Trostdem verstehe ich es sehr gut !

      Ik kon niet achterhalen wie het geschreven heeft maar wellicht kun je een tipje van de sluier geven?

      De phrase over “das gefuhl” wat in de tekst verweven is vind je exact terug in mijn antwoord op de blog van Remke.
      Wellicht is het waardevol om de tekst te vetalen zodat alle lezers die de Duitse taal niet machtig zijn het óók kunnen lezen ?

      Dank.
      Allard.

  9. Michael

    De essentie, waar de hele psychiatrie de mist in gaat, is dat alles wordt uitgedrukt in symptomen. Oorzaak wordt amper aandacht aan geschonken. Denk aan dopamine, op deze website wordt nog steeds beweerd dat het de oorzaak is van een psychose. Als ik nies of hoest, zou een arts dan zeggen dat de oorzaak van mijn niesen, niesen is, de cluster van niesen en hoesten noemen ze dan het nies-hoest syndroom. Of heeft het te maken met het immuun-systeem, waar de oorzaak ergens anders ligt?

    1. Remke van Staveren

      Mooie vraag zeg! Dank Michael. Kijk, psychiatrie is een ongelooflijk boeiend en ingewikkeld vak, omdat mensen nu eenmaal boeiend en verrekte ingewikkeld in elkaar steken. Psychische klachten zijn multicausaal, hebben allerlei oorzaken. Een aangeboren gevoeligheid, jeugdtrauma’s, middelen gebruik, schulden of een slecht huwelijk… Er is van alles waar je van kan ontregelen. Als het goed is komen al die aspecten in een beschrijvende diagnose aan de orde.

      1. Michael

        Inderdaad, de individuele psyche is complex. Net als het immuun-systeem. Als iemand koorts heeft, en niet onderzocht wordt of de persoon, bijvoorbeeld, malaria heeft, dan is alleen het dempen van de koorts geen goede behandeling, ik kan mij voorstellen dat het juist averechts kan werken. Koorts is juist een actief deel van het immmun-systeem. Hetzelfde zou je kunnen zeggen over een psychose. Als men zich voornamelijk richt op het dempen van dopamine, kan het probleem op lange termijn erger worden. De verhoogde dopamine gedurende een psychose zou juist een poging van de hersenen kunnen zijn om het evenwicht terug te krijgen. Als we dopamine met (rationele) besluitvorming associeren, en niet alleen met psychose.

        Ik las een tijdje terug van een Engelse onderzoeker, John Reed denk ik, dat hij had uitgerekend dat er minstens 15 verschillende manieren zijn om een diagnose schizofrenie te krijgen, zonder overlap van symptomen. Een psychose is zelfs niet noodzakelijk. Al reden genoeg om het niet in academische studies te gebruiken, laat staan om iemand er mee te bestempelen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *