Peter Groot is onderzoeker en ervaringsdeskundige bij User Research Center NL, UMC Utrecht. Hij is deskundige medicatie afbouw en taperingstrips. Taperingstrips (ook wel: afbouwmedicatie) maken veilige afbouw praktisch mogelijk van medicijnen die bij te snel stoppen problemen kunnen veroorzaken.
Dag Peter,
Mijn zoon heeft quetiapine gebruikt als slaapmiddel. Vanwege ernstige bijwerkingen is hij op advies van de psychiater zonder afbouwen gestopt met de quetiapine. Nadat hij gestopt is heeft hij heel veel klachten, waaronder aangezichtspijn.
Inmiddels is het ruim een jaar geleden dat hij gestopt is met quetiapine. Wel gebruikt hij nog een lage dosering escitalopram.
Is aangezichtspijn een bekende klacht bij deze ontwenning, en wat is eraan te doen?
Hartelijk dank.
Beste I.,
Adviezen om in één keer met antipsychotica te stoppen zijn lange tijd gebaseerd geweest op de aanname dat dit zonder problemen mogelijk zou zijn. Toen antipsychotica voor het eerst beschikbaar kwamen, werden ze vooral voorgeschreven aan ernstig zieke en sterk ontregelde patiënten. Voor deze groep maakten de nieuwe geneesmiddelen een groot en zichtbaar verschil. Dat leidde tot veel enthousiasme over de effecten van deze middelen, maar daardoor was er relatief weinig aandacht voor de vraag hoe mensen die eenmaal hersteld waren, vervolgens weer veilig konden stoppen.
Er werd simpelweg aangenomen dat stoppen in één keer meestal wel zou gaan. Klachten die sommige patiënten kregen na abrupt stoppen werden vaak uitgelegd als een terugval in hun oorspronkelijke aandoening. Hierdoor bleef de veronderstelling dat abrupt of heel snel stoppen verantwoord zou zijn, nog jarenlang bestaan. Ook nu wordt soms nog gedacht dat iemand die langdurig een antipsychoticum gebruikt, dit probleemloos ineens kan staken. Voor sommige mensen klopt dat misschien, maar voor heel veel anderen is dat niet zo.
Inmiddels is er steeds meer kennis én steeds meer bewijs dat het niet verstandig is om na langdurig gebruik plotseling of heel snel te stoppen met medicijnen zoals antipsychotica, antidepressiva of slaap- en kalmeringsmiddelen (benzodiazepinen). In steeds meer richtlijnen en bijsluiters wordt tegenwoordig steeds duidelijker juist een heel geleidelijke afbouw aanbevolen. Daarmee krijgt het lichaam meer tijd om zich aan te passen aan een steeds lagere dosis.
Door afbouw geleidelijk te laten verlopen kunnen veel klachten, die anders kunnen ontstaan bij een te snelle dosisverlaging, worden beperkt of voorkomen. Voor zorgverleners en patiënten is dit daarom een belangrijk aandachtspunt bij het plannen van een veilig afbouwtraject.
Zo’n heel geleidelijke afbouw in kleine stapjes is tegenwoordig gelukkig praktisch heel goed mogelijk met behulp van speciale afbouwmedicatie (taperingstrips). Daarmee kun je de dosis elke dag of om de paar dagen een klein beetje verlagen. Op die manier krijgt je lichaam de tijd om zich steeds opnieuw aan een iets lagere dosis aan te passen, waardoor de kans op onttrekkingsklachten aanzienlijk kleiner wordt.
Met behulp van deze afbouwmedicatie kan de huisarts of de psychiater je zoon nu beter en makkelijker begeleiden bij het afbouwen dan voorheen mogelijk was. Vroeger was dit voor hen veel moeilijker, omdat lagere doseringen die nodig zijn voor veilig afbouwen niet beschikbaar waren. Ik wil je in dit verband graag wijzen op het webinar over afbouwen dat voor PsychoseNet is gemaakt (zie de informatie onder dit antwoord).
Een concreet advies voor wat nu voor je zoon het beste is om te doen kan ik je helaas niet geven omdat ik geen dokter ben maar onderzoeker. Maar ik hoop dat deze informatie jou en je zoon zal helpen om hierover een goed gesprek met zijn behandelaar te hebben.
Tot slot vroeg ik me af of je zoon vanwege de aangezichtspijn medicijnen gebruikt, zoals carbamazepine. Bij sommige middelen die bij aangezichtspijn worden gebruikt, is bekend dat ze op de lange termijn invloed kunnen hebben op bepaalde B-vitaminen, zoals foliumzuur of soms vitamine B12. Als die waarden dalen, kan dat in sommige gevallen bijdragen aan klachten die op pijn of zenuwprikkelingen lijken. Of dat bij je zoon relevant is, kan ik natuurlijk niet beoordelen, maar het kan voor de behandelend arts wel nuttige informatie zijn om dit in het onderzoek naar de oorzaak van de aangezichtspijn mee te nemen.
Ik hoop dat je met dit antwoord geholpen bent.
Met vriendelijke groet,
Peter
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Webinar met uitleg over afbouwen
Informatie over afbouwmedicatie
Vergoeding van afbouwmedicatie
