Kan een psychose aangepraat worden?

Antwoord

Hey M.,

Dank je voor deze interessante vraag!

Het idee dat iemand puur op basis van suggestie van iemand anders – narcist/Münchhausen of wat dan ook – psychotisch kan worden is complex en omstreden. Terwijl suggestie een krachtig fenomeen kan zijn, vooral in bepaalde contexten zoals hypnose, wordt het ontstaan van een psychose meestal geassocieerd met een combinatie van biologische, psychologische en omgevingsfactoren.

Het is theoretisch mogelijk dat een persoon die al vatbaar is voor psychotische symptomen, door intensieve suggestie of manipulatie tijdelijke psychose-achtige ervaringen kan hebben. Vooral als deze suggesties komen van iemand in een dominerende positie of in een situatie van grote stress of isolatie. Denk hierbij aan situaties zoals bij bepaalde sektepraktijken of extreme vormen van manipulatie en geestelijke mishandeling.

Echter, het is belangrijk om op te merken dat dergelijke situaties zeldzaam zijn en dat het overgrote deel van de psychotische episodes niet op deze manier wordt veroorzaakt.

Als iemand symptomen van een psychose vertoont die mogelijk zijn getriggerd door suggestie of manipulatie, zou de behandeling vergelijkbaar zijn met de behandeling van andere psychotische stoornissen:

Medicatie. Antipsychotica kunnen effectief zijn in het verminderen of elimineren van psychotische symptomen.

Psychotherapie. Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan helpen bij het identificeren en uitdagen van irrationele overtuigingen en gedachten.

Familie-interventies. Deze kunnen nuttig zijn om familieleden te onderwijzen over de aandoening en hen te leren hoe ze de patiënt kunnen ondersteunen.

Omgevingsverandering. Als de psychose inderdaad het gevolg is van manipulatie of misbruik, dan is het essentieel dat de persoon uit die schadelijke omgeving wordt verwijderd en wordt beschermd tegen verdere schade.

Educatie. Het is belangrijk voor de patiënt om te begrijpen wat er met hem/haar gebeurt, wat de oorzaak kan zijn van hun symptomen en hoe ze kunnen worden behandeld.

Er is ook nog de speciale situatie van ‘Folie à deux‘.

‘Folie à deux’ (of ‘gedeelde psychose’) is een zeldzaam syndroom waarbij symptomen van een waanstoornis worden gedeeld door twee of soms zelfs meerdere mensen die nauw met elkaar verbonden zijn. Meestal is er één dominante persoon (de ‘primaire’ patiënt) die de waandenkbeelden oorspronkelijk heeft, en een of meer secundaire patiënten die deze waandenkbeelden overnemen na langdurige blootstelling aan de primaire patiënt. Relatief vaak gaat het om moeder-dochter situaties.

Het is mogelijk dat, wanneer een persoon in een dominerende positie suggestieve ideeën of overtuigingen overbrengt naar een ander individu, deze laatste de waandenkbeelden of psychotische overtuigingen van de dominante persoon overneemt, resulterend in een scenario dat lijkt op ‘folie à deux’. Het is echter essentieel om te begrijpen dat dergelijke situaties zeer zeldzaam zijn, en het meestal vereist dat beide individuen al een bepaalde psychologische of emotionele kwetsbaarheid hebben.

Wat is behandeling van ‘folie à deux’ dan?

Scheiding van de betrokkenen. Dit wordt vaak gezien als de eerste en meest cruciale stap in de behandeling. Door de ‘secundaire’ cliënt te scheiden van de ‘primaire’ cliënt, kan het waanidee vaak verminderen of verdwijnen.

Medicatie. Antipsychotica kunnen worden voorgeschreven, vooral als de waandenkbeelden aanhouden na scheiding.

Psychotherapie. Zowel individuele als gezinstherapie kunnen nuttig zijn. In individuele therapie kan worden gewerkt aan het herkennen en uitdagen van de waanideeën, terwijl gezinstherapie kan helpen de dynamiek te begrijpen die heeft bijgedragen aan het ontstaan en onderhouden van de gedeelde psychose.

Educatie. Net als bij andere psychotische stoornissen, kan het voor de betrokkenen nuttig zijn om te begrijpen wat ‘folie à deux’ is en hoe het hen heeft beïnvloed.

Hope this helps!

Greetz Jim