Mijn dochter heeft sinds haar achttiende de diagnose schizofrenie. Ze heeft last van psychoses en is hiervoor inmiddels al 9 keer opgenomen geweest op diverse gesloten afdelingen voor behandeling. Gemiddeld duurden deze opnames twee en een halve maand.
Momenteel is ze ook opgenomen. Deze opname duurt nu 9 maanden. Door allerlei gebeurtenissen, ontsnapping en zelfbeschadiging zit ze nu op de strengste afdeling.
Mijn dochter meldt mij dat ze momenteel Haldol, lorazepam, Cisordinol en clozapine krijgt. Ze wil de mix van medicatie niet meer en ze wil naar huis.
Hoe kunnen wij haar helpen? Met deze lange opnameduur heb ik geen vertrouwen meer dat de professionals dit nog kunnen oplossen.
Antwoord
Beste R.,
Een nare, ingrijpende situatie voor uw dochter, en voor u als naaste betrokkene. Ik kan de specifieke, individuele context niet overzien, maar ik kan wel aangeven wat het – in algemene zin – bij mij oproept, waar ik aan denk.
Gezien de duur van de opname en verslechtering kan er sprake zijn van onmacht, onvoldoende grip op een positieve ontwikkeling, wellicht bij alle partijen. De toenemende escalatie in de vorm van intensieve zorg met vrijheidsbeperkende maatregelen en de uitgebreide mix van medicijnen (inclusief drie verschillende antipsychotica) kan daarbij passen. De onderliggende knelpunten, stress/trauma’s of levensvragen zijn vaak onderbelicht in alle turbulentie of komen zelfs niet aan bod. Dat is een lastige en onwenselijke situatie, waarbij ook betrokken zorgverleners soms niet goed meer weten hoe zij de situatie kunnen doorbreken. Door dit alles kan uw dochter een gebrek aan autonomie ervaren, zich machteloos en eenzaam voelen.
Daarnaast is het soms zo dat in een bepaalde levensfase een psychose langer duurt of heftiger verloopt. Hormonale veranderingen kunnen daar soms ook een rol in spelen. Dus de psychosen en opnames hoeven niet altijd op dezelfde manier te verlopen, dit kan door allerlei factoren beïnvloed worden.
U wilt uw dochter graag helpen en u heeft geen vertrouwen (meer) in een positieve ontwikkeling op de afdeling waar zij nu verblijft. Een paar suggesties/tips waar u misschien wat aan heeft:
- Het is mijns inziens belangrijk om uw zorgen en gebrek aan vertrouwen openlijk te delen met het zorgteam en om samen te begrijpen waarom er gebeurt wat er gebeurt tijdens deze opname van uw dochter. Lukt het de zorgverleners om de vraag om hulp van uw dochter te doorgronden vanuit ‘er zijn’ voor haar? En zo nee, waarom lukt dat niet (meer)? Wat heeft uw dochter nodig om te kunnen herstellen, om zelf weer stappen te kunnen zetten om uit deze langdurige opname te komen? Wat is er nodig om naar huis te kunnen gaan?
- Het gaat in dit soort situaties vaak om het doorbreken van de cirkel van machteloosheid. Soms is een andere benadering, gedrag, of een andere vorm van hulp of begeleiding nodig om weer (elkaars) vertrouwen te winnen en op het pad van herstel terecht te komen. Dat is niet altijd makkelijk als er gevaren zijn (geweest) zoals u ook beschrijft en zorgverleners (of anderen) mogelijk bang zijn voor herhaling. Daarom van belang dat er open reflectie plaatsvindt op het proces van de behandeling en ieders rol daarin, zodat er ruimte ontstaat voor verandering daar waar die nodig is.
- De sleutel ligt soms in het goed onderzoeken wat eerder heeft bijgedragen aan het hervinden van een mentaal evenwicht bij uw dochter. Lijkt voor de hand liggend, maar is toch niet altijd vanzelfsprekend (bijv. bij wisselingen van de wacht). Waarom lukt dat op dit moment niet, hoe begrijpen jullie dat samen met elkaar, of lukt het misschien toch nog wel? Hoe, waar en met wie zou het hervinden van haar evenwicht het beste kunnen lukken? Als deze gevonden is, wordt samen beslissen over de vervolgstappen die nodig zijn voor het verdere herstel ook weer makkelijker.
- Als de huidige afdeling vastloopt, dan zouden zij/jullie ook het CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise) mee kunnen laten denken. Ook de inzet van een ervaringsdeskundige, naaste betrokkenen, patiëntvertrouwenspersoon, of een moreel beraad kan soms nodig en helpend zijn.
Nogmaals, dit zijn slechts enkele ideeën en suggesties die ik kan delen zonder de situatie echt te kennen. Hopelijk kan het enigszins helpen om te bepalen wat wel of niet van toepassing is op de context waar jullie in zitten.
Sterkte.
Hartelijke groet,
Machteld
Beantwoord door: Machteld Marcelis op 26 april 2024
