Beste Jim,
Waarom zijn sommige mensen sneller beïnvloedbaar dan anderen? Wat is hiervan de oorzaak?
Op welke manier kan de kwetsbare groep zich leren te weren tegen beïnvloeding?
Dank je wel!
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim,
Waarom zijn sommige mensen sneller beïnvloedbaar dan anderen? Wat is hiervan de oorzaak?
Op welke manier kan de kwetsbare groep zich leren te weren tegen beïnvloeding?
Dank je wel!
Beste V.,
Dank je wel voor je vraag.
Goede vraag ook, en eentje die niet zo simpel te beantwoorden is. Want waarom de een sneller beïnvloedbaar is dan de ander, dat is een mix van aanleg en levenservaring. Sommigen hebben van nature een gevoeliger zenuwstelsel, meer empathie, meer openheid… prachtig in essentie, maar het maakt je ook vatbaarder voor de meningen en emoties van anderen. Voeg daar vroege ervaringen bij — bijvoorbeeld als je vroeger afhankelijk was van grillige ouders of je veiligheid hing af van hoe goed je anderen aanvoelde — en je hebt een recept voor een brein dat continu scant: “wat wil de ander?” Dat is niet dom of slap, dat is ooit een overlevingsstrategie geweest.
Hoe leer je je daartegen te weren? Nou ja, “weren” klinkt meteen als een muur optrekken, maar het gaat eerder om steviger wortelen in jezelf. Leren voelen: wat is van mij en wat is van de ander. En dat is oefenwerk. Lichaamsgerichte dingen helpen hier vaak veel beter dan praten alleen. Als je in je lijf leert voelen wat spanning doet, kun je ook sneller herkennen: hé, nu ga ik mee in iets wat eigenlijk niet klopt voor mij. Mindfulness kan daarbij ook helpen, maar dan niet als trucje, meer als nieuwsgierig leren kijken naar je eigen reacties.
En eerlijk: een beetje beïnvloedbaar blijven is niet erg, het maakt je menselijk en verbonden. Maar je kunt leren om eerst even een pas op de plaats te maken voordat je meegaat. ACT is daar trouwens ook goed in: je waarden scherpstellen, zodat je weet welke kant jij op wil — ook als anderen iets anders vinden.
Hope this helps, en mocht je hier verder over willen praten dan is de chat er ook.
Groet,
Jim