Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Dr. Peter C. Groot is onderzoeker en ervaringsdeskundige bij User Research Center NL, UMC Utrecht. Hij is deskundige medicatie afbouw en taperingstrips. Taperingstrips (ook wel: afbouwmedicatie) maken veilige afbouw praktisch mogelijk van medicijnen die bij te snel stoppen problemen kunnen veroorzaken.

Is het verstandig geweest om paroxetine weer op te hogen naar 20 mg?

Vraag

Dag Peter,

Ik ben nu een tijdje paroxetine aan het afbouwen met taperingstrips. Ik was bezig met een strip van 10 naar 4.5 mg. Ik ben gestrand bij 5.6 mg, toen werden de ontwenningsverschijnselen te heftig.

Ik wilde gaan stabiliseren op 6 mg, maar de ontwenningsverschijnselen werden binnen twee dagen nog vele malen erger, tot aan enorme depressieve gevoelens. Ik heb besloten terug te gaan naar mijn oude dosering van 20 mg.

Is dit verstandig, en hoelang duurt het voordat ik verbetering kan merken?

Dank je wel.

Antwoord

Beste A.,

Als je tijdens het afbouwen meer klachten krijgt dan je met stabilisatie kunt oplossen, dan helpt het vaak als je teruggaat naar een iets hogere dosis, waar je lichaam meer aan gewend is. Daardoor zullen onttrekkingsklachten in de meeste gevallen minder worden, en dat effect is vaak al snel merkbaar.

Jij ben in een keer teruggegaan naar 20 mg. Dat is een dosis waar je lichaam inmiddels waarschijnlijk niet meer aan gewend was, omdat je al een tijd bezig was met afbouwen. Omdat dit zo is heb je nu mogelijk door de snelle dosisverhoging last gekregen van klachten die eerder met gewenning dan met ontwenning te maken hebben. Als het goed is gaat je lichaam weer aan die dosis van 20 mg wennen en zullen daardoor je klachten hopelijk weer gaan afnemen. Hoe snel dat gaat kan ik niet zeggen. Het is mogelijk dat je sneller in evenwicht komt als je de dosis weer wat gaat verlagen. Dat kun je dan in stapjes doen waarna je kijkt of daardoor je klachten minder worden. Dat is een kwestie van voorzichtig uitproberen in goed overleg met je behandelaar.

Waar je dan naar gaat zoeken is een dosis waarop jij je weer beter gaat voelen. Op die dosis moet je dan proberen te blijven tot je je weer helemaal stabiel voelt. Als dat lukt dan kun je daarna vanaf die dosis weer gaan afbouwen. Alleen moet je dat dan nog een stuk langzamer gaan doen dan je eerder had gedaan. Omdat je nu weet dat je klachten krijgt als je bij het afbouwen te snel gaat. Kennelijk ben jij daar heel gevoelig voor. Dus is het voor jou zaak om voor het afbouwen voldoende tijd te nemen en niet te proberen om te snel te gaan.

Wat je in de toekomst ook beter niet meer kunt doen is de dosis in een keer sterk te verhogen, zoals je nu hebt gedaan door van 6 mg in één keer naar 20 mg te gaan. Verder raad ik je aan om bij een volgende afbouwpoging (als je klachten weer weg zijn) eerder te stabiliseren als je merkt dat je klachten begint te krijgen. Uit je huidige ervaringen blijkt dat dat voor jou heel erg belangrijk is om onttrekkingsklachten tijdens het afbouwen zoveel mogelijk te kunnen voorkomen.

Ten slotte, als het voor jou een bezwaar is om (veel) langer over het afbouwen te doen omdat je zorgverzekeraar dat niet wil betalen, laat dat dan weten aan de Nederlandse Zorgautoriteit (er zijn mensen die om die reden sneller afbouwen dan ze zelf zouden willen). Minister Kuipers van VWS heeft namelijk gevraagd om het bij NZa te melden als het niet vergoeden van afbouwmedicatie ervoor zorgt dat niet verantwoord kan worden afgebouwd.

Zie ook: www.bit.ly/3LYTsAn.

Ik hoop dat dit antwoord je zal helpen om hopelijk snel iets aan je klachten te kunnen doen en daarna alsnog verder te kunnen gaan met afbouwen.

Met vriendelijke groet,

Peter


ALGEMENE UITLEG OVER VERANTWOORD AFBOUWEN IN DE PRAKTIJK
Als je medicatie gebruikt raakt je lichaam daaraan gewend. Over wat er dan in je lichaam allemaal kan gebeuren is best veel bekend maar nog lang niet genoeg om te kunnen voorspellen of en wanneer en hoe snel iemand onttrekkingsklachten zal krijgen, hoelang die dan zullen duren en hoe erg die dan zullen zijn.

Omdat je niet van tevoren precies kunt weten of de snelheid waarmee je gaat afbouwen voor jou goed is, moet je tijdens het afbouwen proberen om iedere dag bij te houden hoe goed dat voor jou gaat. Zolang het goed gaat kun je verder gaan met afbouwen volgens het schema dat was gekozen. Als je merkt dat je tijdens het afbouwen (onttrekkings)klachten begint te krijgen, dan is dat een teken dat het afbouwen voor jou te snel begint te gaan.

Wat je dan NIET moet doen is zomaar verder gaan met het verlagen van de dosis, omdat onttrekkingsklachten dan nog erger zullen worden. En dat wil je niet. Wat je WEL moet doen is contact opnemen met je behandelaar en bespreken of je bijvoorbeeld een tijdje op dezelfde dosis gaat blijven. We noemen dat stabiliseren. Stabiliseren doe je om je lichaam de tijd te geven om te wennen aan de dosis waarop je zat toen je klachten begon te krijgen. Onttrekkingsverschijnselen zullen hierdoor verminderen en hopelijk weer helemaal verdwijnen. Dat kan heel snel gaan. Als dat gebeurd is, dan kun je daarna als je je weer goed en sterk genoeg voelt verder gaan met afbouwen. Alleen moet je dat dan langzamer doen dan je eerder deed.

Als je op deze manier met je behandelaar goed kunt samenwerken dan heb je de minste kans op problemen en de grootste kans dat het afbouwen zal lukken. Als je daarvoor meer tijd nodig hebt, dan moet je die tijd ook nemen.

De beste manier om geleidelijk en verantwoord af te bouwen zoals hierboven bedoeld is, is om de dosis in een aantal kleine stapjes te verlagen waarbij ervoor gezorgd wordt dat die stapjes naar het einde toe steeds kleiner worden. In technische termen noemen we dat hyperbolisch afbouwen. Je kunt dit vergelijken met de manier waarop een kind van een glijbaan afgaat. In het begin gaat dat sneller maar door de curve van de glijbaan gaat dat naar het einde toe steeds langzamer. Dat zorgt ervoor dat het kind, ook al gaat dat in het begin heel snel, aan het eind toch zonder schok en heel gelukkig tot stilstand kan komen. Bij afbouwen probeer je hetzelfde te bereiken. Waarbij je jezelf kunt helpen door tijdens het afbouwen goed op te letten hoe dat voor jou gaat zodat het afbouwschema op tijd kan worden aangepast als je merkt dat het voor jou te snel begint te gaan (dat wil zeggen als je door het afbouwen klachten krijgt).

Bij afbouwmedicatie zit altijd een zelfmonitoringformulier dat je één keer per dag moet invullen. Dat is niet moeilijk en het kost je niet veel tijd. Als je dat iedere dag doet dan kun je veel beter zien hoe het afbouwen voor jou gaat, en als je het ingevulde formulier aan je behandelaar laat zien dan kan hij of zij dat ook zien. Dat helpt jullie om samen goede beslissingen over jouw afbouw te nemen.

PERSOONLIJK ADVIES BIJ HET KIEZEN VAN EEN AFBOUWSCHEMA
Ook kunnen behandelaars bij de apotheker een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. Hoe dit moet, wordt uitgelegd op blz. 3 van het recept/bestelformulier voor taperingstrips.

Deze vraag is gesteld door een vrouw in de leeftijdscategorie 35-50
Beantwoord door: Peter Groot op 19 april 2023

Gerelateerd

Meer over

Afbouwen
Medicatie
Paroxetine

Lees ook