Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim van Os,
Er bestaan zoveel mensen die het heel erg slecht hebben, maar toch wel de wil om te blijven leven hebben. Er zijn ook mensen die de wil om te leven niet hebben, zoals ik. Zij ondergaan euthanasie of doen aan zelfdoding.
Hoe komt het dat de een wel wil leven en de ander niet? Ik vind bijvoorbeeld alles in het leven niet de moeite waard.
Met vriendelijke groet,
G.
Beste G.,
Het is een diepzinnige en belangrijke vraag waarom sommige mensen ondanks grote tegenslagen toch de wil om te leven behouden, terwijl anderen, die misschien zelfs onder minder zware omstandigheden leven, die wil verliezen. Dit verschil in levensperspectief kan door verschillende factoren beïnvloed worden, waaronder psychologische, biologische, sociale, en omgevingsfactoren.
Mensen hebben verschillende manieren van omgaan met stress en tegenslagen. Sommige mensen kunnen veerkrachtiger zijn vanwege hun persoonlijkheid of eerdere ervaringen die hen hebben geholpen om copingvaardigheden te ontwikkelen. Anderen kunnen vatbaarder zijn voor gevoelens van hopeloosheid of depressie, wat hun perspectief op het leven en hun wil om te leven kan beïnvloeden.
Er is ook een mogelijk biologisch aspect – hoewel dit vaak wordt overdreven. Neurochemische processen in de hersenen, genetische factoren, en hormonale invloeden kunnen allemaal een rol spelen in hoe iemand zich voelt en hoe zij reageren op hun omgeving. Bij sommige mensen kunnen deze biologische factoren bijdragen aan mentale gezondheidsproblemen zoals depressie, die ernstig de levenswil kunnen beïnvloeden.
De sociale omgeving, inclusief relaties met familie en vrienden, culturele achtergrond, en de aanwezigheid of afwezigheid van een ondersteunend sociaal netwerk, kan ook een grote rol spelen. Gevoelens van eenzaamheid of isolatie kunnen de levenswil beïnvloeden, terwijl een sterk ondersteunend netwerk een buffer kan vormen tegen wanhoop.
Individuele ervaringen en de context van iemands leven zijn ook belangrijk. Traumatische ervaringen, chronische ziekten, financiële stress, en andere levensomstandigheden kunnen iemands perspectief op het leven en hun wens om te leven beïnvloeden.
Maar belangrijker dan het antwoord zelf, G., is de vraag: wat ga je met het antwoord doen?
Euthanasie bij psychiatrie is onoplosbaar als kwestie: hoe kun je weten dat mensen die nog 50 jaar te leven hebben zullen persisteren in hun wens om dood te willen? Er zijn genoeg mensen die een tijd dood wilden maar na een tijd zich hiervan afkeerden en het leven gingen omarmen…
Greetz Jim
