Een lesdag uit het leven van een docent op een VAVO-school*. Ik ben slecht uit de vakantieweek gekomen. Alle plannen van ‘iets voor mezelf doen’ werden opgeslokt door somberheid en lethargie. Vrijdag dan nog een wandeling met een vriendin in de duinen. ‘Ik ben aan het desocialiseren,’ zei ik gekscherend tegen haar. Daar moest ze om lachen en ik dus ook. Dat luchtte even op.
Maandagochtend in de auto op weg naar mijn werk. In de file staand ben ik nog steeds somber
Maar een deel van mij richt zich al op de lessen. Soms houd ik van in de file, want dan kan ik in gedachten de opbouw van de lessen nog eens doornemen.
Het eerste blokuur schuifelen de vwo’ers vriendelijk groetend het leslokaal binnen. Ik begin de literatuurles met de vraag: wat is literatuur? Nadat er een aardige discussie op gang is gekomen, ga ik een e-book met een vraag introduceren: is een e-boek – dat volledig bestaat uit twitterteksten – ook literatuur? Ze gaan in groepjes aan de slag met de inhoudelijke analyse van zelf gekozen twitterteksten uit het e-book. Ik hoor hun meningsverschillen. Ik merk dat ze de humor in de teksten kunnen bevatten. Geen huiswerk, want morgen gaan we hiermee verder.
Remi was niet aanwezig deze keer. De les ervoor liep hij weg toen een docent hem vroeg hoe gaat het ging.
Voorlopig is weglopen voor hem nog de beste manier om zich aan een stressvolle situatie te onttrekken
Een, twee weken zie ik hem dus voorlopig niet. Dat mag. Remi, scoort bij elke toets met examenteksten en idioom het hoogst van iedereen. Ik houd afstand en hem begaan, tot op een bepaald punt.
Daarna komt de vmbo-tl klas binnenwandelen. Ze zijn verrassend genoeg altijd op tijd. Dat verbaast me toch telkens weer. Misschien komt het, omdat ik een ‘illegale pauze’ tussen de twee lessen heb geïntroduceerd. Nu denken ze zeker, dat die niet meer doorgaat als ze niet op tijd zijn voor de les.
Ze gaan zitten en ik neem ze eerst even goed in me op. Fenna komt vandaag ontspannen over. Mooi zo! Afgelopen jaar nog, zat ze vaak nog ergens tussen imploderen en exploderen in en was ik voor haar een bron van irritatie en frustratie. Wat is zij als mens toch gegroeid dit jaar!
Voor mij werken drie leerlingen aan examenteksten. Ger, die voor dit examenjaar nog nooit één les Duits had gevolgd, zit nu ontspannen examenvragen te bespreken met Sam. Geen spoor meer te bekennen van de onzekerheid, die hij in het begin van het schooljaar had. Ik ben zo trots op hem.
Ronja doet niets. Ze speelt met haar telefoon. Lennard heeft in zijn basisschooltijd een aantal jaren in Duitsland doorgebracht. Ik heb hem vrijgesteld van mijn lessen.
Ik moet de leerlingen die keer zelf op hun pauze wijzen. Even naar buiten om te kletsen of door de gangen stuiteren. Na afloop van deze pauze moet ik me altijd haasten. Want deze klas lijkt het een leuk spelletje te vinden om te proberen telkens ietsje eerder weer voor het klaslokaal te staan dan ik. Pff, deutsche Pünktlichkeit kan ook irritant zijn op die manier.
Ik wijs Fenna erop dat ze bij de toets morgen, die een uur duurt toets, minstens een halfuur over haar toets gebogen moet blijven zitten. Ze roept: ‘Moet dat nou, juf? Als ik klaar ben, dan ben ik klaar. Punt.’ En toch blijft ze morgen een halfuur met de toets bezig zonder te morren.
Havo 5 is de volgende klas.
Tijdens dit lesuur merk ik dat de lichte depressie waar ik in zit, zich doet gelden
Ik ben eigenlijk aan een pauze toe. Als iedereen geconcentreerd aan het werk zeg ik zachtjes, dat ik even koffie ga halen. Even op adem komen. Even naar buiten. Vijf minuten later ben ik terug.
Er hangt nog steeds een goede, geconcentreerde sfeer in het lokaal. Wat ben ik toch blij met deze klas. Dit blokuur eindigt plenair. Een aantal gesprekken passeert revue. Ze worden beoordeeld door andere leerlingen. Ze geven vooral tips en onderstrepen de positieve kanten.
Dit was mijn laatste klas. Die keer geen mentorgesprekken. Ik stap in mijn auto. De deur valt met een klap dicht.
Ik kan nog even nagenieten van een mooie lesdag, dit euforische gevoel duurt misschien vijf minuten
Dan betrap ik me op sombere, peinzende gedachten. De depressie, mijn zelftwijfel en onzekerheid weer toe.
Hoe is het toch mogelijk dat ik op school meestal mijn onzekerheden voor even achter me kan laten en in de docentenrol kan stappen? Hoe doe ik dat? Wie ben ik nu werkelijk? Is en blijft mijn leven altijd een dans rondom de leegte in mijn midden?
Dit houd ik niet vol! Er moet iets veranderen! Ik moet in beweging komen!
Een week later houd ik een lezing voor mijn collega’s over leerlingen met psychische problemen.
Bij deze gelegenheid ben ik ook maar meteen ‘uit de kast’ gekomen met mijn eigen psychische kwetsbaarheid
De reacties van mijn collega’s waren overweldigend. Ik krijg nu nog tranen in mijn ogen als ik eraan denk. Dit was de tweede keer dat ik uit de kast kwam op school.
Ik durf nu meer mezelf te zijn voor mijn collega’s en merk aan hen, dat iedereen op zijn manier met mijn openheid leert om te gaan. Maar alles wat zij doen, doet me goed en voelt goed aan voor mij. Ik weet nu dat openheid over mijn psychische kwetsbaarheid op mijn werk de juiste beslissing was. Weer een stapje verder richting herstel. Weer een stukje verder met hoe te leven in plaats van alleen maar te overleven.
*Vavo = voortgezet algemeen volwassenen onderwijs voor jongeren en volwassenen. Een onderwijsvorm die is afgestemd op wat de deelnemer zélf kan en wil.
Esther Matthaei heeft CPTSS en is psychosegevoelig. Is sinds 1996 werkzaam in het onderwijs. Haalde haar inspiratie om ‘uit de kast’ te komen uit de bijdragen op deze website en durft nu ook op deze plek over haar werkervaringen op een bijzondere school te schrijven.
Meer blogs van Esther:
Geef een reactie