In mijn eerste blog voor deze website schreef ik over de honderden mensen met verhoogde psychosegevoeligheid die we hebben gesproken de afgelopen jaren. Gesprekken samen met hun familie en naasten. We leerden van ze dat verhoogde psychosegevoeligheid geen doodlopende weg hoeft te zijn. We leerden nog veel meer.
Iedere gezamenlijke zoektocht naar herstel is als een reis
De precieze bestemming is helemaal niet zo duidelijk. De richting vaak wel: meestal iets met Herstel of Beter. Hoe de weg daarnaartoe loopt, wordt gaandeweg pas duidelijk. Soms gaan we samen verkeerd en moeten we weer terug. Zo’n tocht is dus niet makkelijk. Soms loodzwaar en levensgevaarlijk. En ja, er schuilt vaak ook iets avontuurlijks in. Wat ons ging opvallen is dat we onderweg dikwijls langs dezelfde plekken kwamen. Eén ervan is een bergketen die Vertrouwen heet.
Vertrouwen. Volgens Van Dale betekent het: ‘het geloof in iemands goede trouw en eerlijkheid’. Daar gaat het dus om.
We merken dat veel mensen na een psychose kampen met beschadigd zelfvertrouwen
Dat is goed te begrijpen. Een uitleg van psychose waarin veel mensen die we spreken zich herkennen is: het gedeeltelijk verliezen van het contact met de realiteit. Als dat zo is en je kan óók niet al je waarnemingen meer vertrouwen (soms zijn het hallucinaties) of je gedachten vliegen uit de bocht (wanen), dan moet het bijna wel aan je zelfbeeld gaan knagen. En aan het vertrouwen in jezelf.
Een bekend gezegde over vertrouwen luidt: het komt te voet en gaat te paard. Met andere woorden: doe één ding dat een ander eng vindt en het vertrouwen bij die ander is weg. Het vertrouwen terugwinnen duurt veel langer. Je moet dan een hele periode laten zien dat je weer te vertrouwen bent.
Het vertrouwen van familie of naasten heeft dus vaak ook deuken opgelopen. Als je ernaar vraagt, zeggen zij: ja, het gaat nu wel weer beter, maar hoe weet ik nou of hij binnenkort niet wéér in die psychose schiet?
Maar er is hoop. Praten is paramount. Delen helpt
Praat tijdens je herstel over wat je dacht en meemaakte in je psychose. Veel mensen schamen zich daarvoor. Wij merken in ons team, in gesprek met mensen en hun naasten: daar moet je doorheen. Even doorbijten. Soms moet je dokter of verpleegkundige helpen om dat gesprek tussen patiënt en omgeving op gang te brengen. Wat je ervoor terugkrijgt is dat de mensen die voor jou belangrijk zijn veel beter gaan snappen waarom je in je psychose dacht wat je dacht en deed wat je deed.
En als ze het beter gaan begrijpen, worden ze er minder bang voor. En kan het vertrouwen weer groeien.
Alexander Thissen is psychiater en werkt in een kliniek van GGZinGeest in Haarlem.
Geef een reactie