De afgelopen jaren zijn we met honderden mensen met verhoogde psychosegevoeligheid in gesprek geweest. We blijven dat doen. Samen met hun familie en naasten. We leerden van ze dat verhoogde psychosegevoeligheid geen doodlopende weg hoeft te zijn. Je kunt er een goed leven mee hebben. Er is ruimte voor hoop en perspectief. Het gaat alleen niet vanzelf. Je moet er wel wat voor doen.
Wat? Lees even mee:
Herstel steunt op vier pijlers, de vier P’s: praten, pitten, pillen en programma
Praten is misschien wel het allerbelangrijkste. Isolement is een stille killer. Delen helpt. Ieder mens heeft het nodig te sparren met een ander.
Wij zitten nou eenmaal zo in elkaar dat we het anders zelf maar gaan invullen. Door alleen-denken of piekeren wordt dat erger. Sterker nog: je kunt gaan geloven in wat je hebt ingevuld.
Als we maar lang genoeg alleen-denken dwalen we vroeger of later allemaal af van de realiteit.
Je hebt dus een ander mens nodig. Iemand die terugpraat. Iemand die je helpt op het goeie denkspoor te blijven. Praten dus. Met iemand die je vertrouwt, iemand waar je een goed gevoel bij hebt. Denk aan een vriend of vriendin, iemand in je familie, een leraar, een arts. Het is nodig dat andere mensen willen weten wat je denkt. Hoe het precies in elkaar zit. Zonder dat ze er meteen een oordeel over hebben. Onthoud: delen helpt.
De volgende stap is: praten over wat je nou eigenlijk precies hebt en een gezamenlijke zoektocht naar een verklaringsmodel.
Pitten
Slecht slapen werkt als een gaspedaal op psychosegevoeligheid. Iedereen weet: slaap één of meer nachten kort of brak en je gaat je al gauw anders dan anders voelen. Je gaat je anders gedragen. Je wordt prikkelbaar, sloom of juist hyper. Mensen met psychosegevoeligheid leren ons dat het met slapen nauw kan luisteren. We spreken in ons team geregeld mensen die na één of twee brakke nachten al een stukje opschuiven naar psychose.
Omgekeerd werkt het ook: door goed slapen schuif je weer terug. Dat werkt het best als je de natuur volgt: slaap ‘s nachts en zorg dat je overdag actief bent. Acht uur per nacht pitten helpt echt.
Pillen
Als je in een psychose zit, is het van groot belang dat je er zo snel mogelijk uit komt. Als je diep in een psychose zit, zijn medicijnen vaak onmisbaar.
In sommige gevallen kan een lagere dosis van een middel ook helpen om daarna een nieuwe psychose te voorkomen. Deze geneesmiddelen tegen psychose worden antipsychotica genoemd. Er zijn verschillende soorten medicijnen die kunnen helpen. Hoe goed ze vaak ook werken, er kunnen allerlei bijwerkingen optreden, zoals stijve spieren, dik worden of ontregeling van je zin in seks. Dat is wel het laatste waar je op zit te wachten.
Daarom is maatwerk belangrijk. En dan nóg zijn bijwerkingen helaas vaak onvermijdelijk. Als pillen een rol hebben in je herstelplan, zoek dan samen met je psychiater of huisarts naar het middel dat het beste bij je past. Het is onze ervaring dat je er met medicijnen alléén niet komt. In klinieken vormen ze vaak een onderdeel van een op maat gemaakt herstelplan.
Programma
Veel mensen die we spreken worstelen met levensvragen: hoe heeft het allemaal zo kunnen lopen? Wie ben ik? Wat wil ik met m’n leven? Hoe pak ik de draad weer op?
Het is goed om weer dingen te gaan doen. Dingen die je graag doet en waar je goed in bent. Dat is vaak niet makkelijk, maar het is ook niet onmogelijk. Laat je helpen om weer op gang te komen en te blijven. Regelmatig sporten, samen dingen doen, praten, iets nieuws leren, studeren of weer gaan werken zijn dingen die helpen. Maak een weekplan en zet het in je agenda. Een goed programma is persoonlijk. En maatwerk. Gebruik de vier p’s.
In je eentje is het lastig. Doe het samen.
Alexander Thissen – psychiater en werkt in een kliniek van GGZinGeest in Haarlem.
Geef een reactie