Foto credits: pixabayfree van pamjpat
Je psyche is als een tuin, weelderig met diverse flora en fauna. Elke ervaring heeft bijgedragen aan de groei. Sommige als prachtige bloemen, andere als hardnekkig onkruid. Deze metafoor houdt Rianne al een tijdje bezig en deelt het met een bijpassende, zelfgemaakte video.
Je eigen tuin verkennen
Video over je psyche als tuin, door Rianne Levi
Deze week kwam meerdere malen een mooie metafoor tot mij, zowel in een video als in een boek. Onze psyche is als een stukje land, een tuintje. Je ouders zetten er plantjes in, ze geven je dingen mee voor jouw tuintje. Ze geven je mooie planten mee, met geurige bloemen en mooie vruchten, maar ook zal er onkruid groeien.
Gedrag en overtuigingen die je meekrijgt, waarvan het minder mooi is, of soms ronduit pijnlijk als een stekelplant. Ook zullen je vrienden, leraren en de mensen uit jouw omgeving betrokken zijn bij je tuintje en ze zullen effect hebben op je tuintje. Je tuin wordt gevormd door je omgeving. Maar naarmate je autonomie groeit, en je zelfstandig komt te staan, kun je naar je tuin kijken. En misschien vind je dat bepaalde planten niet zo mooi zijn en eigenlijk niet passen in je tuin.
Onkruid wieden en nieuwe planten zaaien
Je kunt jouw tuin vormgeven zoals jij dat wilt. Je zult er misschien onkruid uit moeten verwijderen of stekelplanten, en je wilt er misschien andere mooie bloemen of vruchtdragende planten in zaaien. Misschien kom je tot de conclusie dat je ouders, overtuigingen of normen en waarden hadden die je zelf wilt heroverwegen.
We worden gevormd door onze ouders en onze context. Misschien hebben ze in het verleden niet goed gehandeld en heb je vooral veel onkruid meegekregen, maar als jij jouw tuin laat definiëren door dat onkruid, dan ligt dat bij jou. Je kunt verantwoordelijkheid nemen voor jouw tuin en leven. Het is echter veel makkelijker om te zeggen: “Nou, zo ben ik nou eenmaal geworden. Mijn tuin is nou eenmaal één grote onkruidbende.”
Het is veel makkelijker om ergens in de buitenwereld iemand de schuld te geven. Of we zeggen tegen onszelf: “Ik heb nou eenmaal dit of dat, dus ik kan dat niet,” dan geven we onszelf een vrijbrief om geen verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen leven, onze eigen tuin.
Hoe wil je het onkruid wieden?
Er zijn heel wat theorieën over de gevolgen van traumatische gebeurtenissen voor een mens. Dit zijn theorieën die vooral de emotionele of psychologische aspecten belichten, of de biologische aspecten. Wat gebeurt er in het lichaam? Wat gebeurt er in het zenuwstelsel of het brein?
Ze kunnen je inzicht geven, waardoor je op lichamelijk niveau begrijpt wat er gebeurt in jezelf als je angsten voelt die te herleiden zijn naar stresshormonen. Het kan fijn zijn om bijvoorbeeld op je ademhaling te letten, aangezien bij veel stress je ademhaling omhoog zal gaan. Deze kennis van biologische factoren is een kant die je kan helpen.
Ontdek je innerlijke tuinier
Het kan heel fijn zijn als je ontdekt hoe het onkruid in je tuin is beland, maar dit helpt je nog niet om je tuin zo te maken zoals jij dat verlangt. Je moet ontdekken dat jij de tuinman of -vrouw bent van je eigen tuin. Of zoals Abraham Twerski dat misschien wel ‘het spirituele zelf’ noemt, of ikzelf ‘je diamant’, zoals ik eerder al eens schreef.
Het verschil tussen dier en mens
Wat maakt de mens anders dan de dieren? De mens kent vrije wil of vrije keuze, al zullen er mensen zijn die daar anders naar kijken. De mens heeft het vermogen, ondanks instinctieve neigingen zoals honger, te besluiten om te vasten. Of ondanks seksuele behoeften te besluiten celibatair te leven.
Terwijl een dier dit niet kan. Een mens heeft het vermogen tot creëren, mensen kunnen poëzie schrijven, schilderen, mensen kunnen reflecteren op hun eigen gedrag, en nadenken over moreel en ethiek. Terwijl een leeuw die een hert doodt, niet zal nadenken over of dit ethisch is, of dit rechtvaardig is ten aanzien van het hert. Het dier kan enkel zijn dierlijke instinct volgen.
Overeenkomsten tussen dier en mens
Biologisch zijn er aspecten van mens en dier die overeenkomen. Een mens zal na een traumatische ervaring net zo trillen zoals een dier dat zal doen, en we kunnen kijken naar de biologische werking die overeen zal komen.
En we zouden kunnen zeggen: “Maar een dier kan ook zijn instinctieve neiging onderdrukken.” Zo zal een jakhals die honger heeft en een karkas vindt, dat graag willen opeten, maar als hij ontdekt dat er een leeuw of tijger in de buurt is, toch weggaan, omdat het een gevaar is voor zijn eigen leven. Hij zal zijn behoefte naar eten kunnen onderdrukken uit angst.
Toch is dit geen vrijheid zoals een mens een keuze kan maken vanuit ‘een eigen wil’. Het dier zal bewegen vanuit angst, en niet vanuit verlangen of liefde. De mens heeft het vermogen tot creatie, tot iets groters dan zijn instincten. Twerski noemt dat ‘het spirituele zelf’.
Verander je tuin zoals je zelf wil
Jij kunt je tuin vormgeven als je dat zou willen, je bent niet enkel een slachtoffer van de omstandigheden die je getroffen hebben, en je hoeft ook niet te blijven bij de overtuigingen die je hebt meegekregen. Je kunt nieuwe wegen aanleggen in je tuin, je kunt andere gedragspatronen creëren als je dat wilt, en dat zal misschien wat spannend en onwennig zijn, immers zijn we geneigd als mens te blijven bij wat we kennen.
Creëer jouw tuin, en pluk er de vruchten van
Jij hebt de vrijheid gekregen en de verantwoordelijkheid voor jouw tuin, en dat gegeven kent twee kanten. Ik heb het in mijn adolescentie niet altijd makkelijk gevonden toen ik werd gewezen op mijn verantwoordelijkheid, op het feit dat ik een aandeel had in hoe mijn leven liep. Ik vond het confronterend en wilde er liever van wegkijken. Maar het feit dat mensen me wel hebben gewezen op mijn vrijheid en verantwoordelijkheid, heeft uiteindelijk gemaakt dat ik een leven (tuin) kon creëren die ik mooi vind en verlang in te zijn.
Inspiratiebronnen: 1. Emily Nagoski ‘Kom als jezelf’, 2. Simon Jacobson en 3. Abraham Twerski ‘The spiritual self’
Meer lezen over Herstel en trauma?
- Cassandra ging van ‘schizofrenie’ naar traumabehandeling & herstel
- Toonn ervaring – Ervaringsdeskundigheid in herstel na seksueel trauma
- Complex Trauma & C-PTSS
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ken je de hoofdstukken van PsychoseNet al?
De professionals van PsychoseNet schreven deze hoofdstukken met betrouwbare, hoopgevende informatie.
Geef een reactie