Hoe kun je het je voorstellen? In de diepten van de menselijke psyche ligt een complex netwerk van herinneringen, emoties en ervaringen. Voor sommigen is dit netwerk een doolhof van trauma’s, zo ingewikkeld en diep verweven dat het navigeren erdoorheen een levenslange uitdaging vormt.
Dit is het domein van de complexe posttraumatische stressstoornis (C-PTSS), een wereld waarin de geest probeert te overleven te midden van de ruïnes van verwoestende ervaringen.
Het ontstaan van c-ptss: een noodkreet van de ziel
Complex trauma, of complexe posttraumatische stressstoornis, is een term die is ontstaan uit de noodzaak om de veelzijdigheid en ernst van bepaalde traumatische ervaringen te erkennen die niet volledig worden omvat door de standaarddefinities van PTSS. Het verhaal van Madelon, een jonge vrouw die worstelt met de schaduwen van haar verleden, toont de verwoestende impact die langdurig en herhaald trauma kan hebben op de ziel.
Madelon’s wereld is er een van dissociatie, een verdedigingsmechanisme waarbij ze zichzelf loskoppelt van de pijn, wat resulteert in een emotionele verdoving en vervreemding van zichzelf en haar omgeving. De somatische echo’s van haar trauma – de hoofdpijn, buikpijn, chronische pijn – zijn de stille schreeuw van haar lichaam, een constante herinnering aan de angst en de waakzaamheid die haar dagelijkse leven doordringen. De stemmen die ze hoort zijn een echo van de kwelgeesten die haar vroeger hebben belaagd.
Meer dan PTSS
De erkenning van C-PTSS als een unieke en complexe vorm van trauma is een essentiële stap in het begrijpen en behandelen van degenen die te maken hebben gehad met langdurige, herhaalde traumatische ervaringen. Deze ervaringen gaan vaak verder dan een eenmalige gebeurtenis en omvatten situaties zoals langdurig misbruik, oorlogsgeweld, of gevangenschap. Deze vorm van trauma tast niet alleen het emotionele welzijn aan, maar heeft ook een diepgaand effect op iemands identiteit en interpersoonlijke relaties.
De strijd voor erkenning: een reis door de tijd
De weg naar erkenning van complex trauma is lang en hobbelig geweest, vaak gehinderd door verouderde opvattingen en de strikte categorisering van psychische stoornissen. Desondanks hebben de stemmen van ervaringsdeskundigen en vooruitstrevende professionals een licht geworpen op het belang van een brede en inclusieve benadering van trauma. Het is een strijd die doorgaat, maar langzaamaan wordt gewonnen.
Complex trauma en psychosegevoeligheid
Een van de meest onthullende inzichten in de studie van complex trauma is de ontdekking van zijn diepe connectie met psychosegevoeligheid later in het leven. Onderzoek wijst steeds vaker uit dat mensen die in hun jeugd of adolescentie langdurige en herhaalde traumatische ervaringen hebben ondergaan, een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van psychotische symptomen, waaronder het horen van stemmen. Dit fenomeen, vaak omgeven door stigma en misverstanden, is een prominent verschijnsel bij individuen die met complex trauma worstelen.
Het horen van stemmen kan een directe uiting zijn van het onverwerkte trauma dat diep in het onderbewustzijn is genesteld. Deze stemmen kunnen variëren in karakter en intensiteit, maar dienen vaak als een echo van het verleden, die de traumatische ervaringen en de daarmee samenhangende emoties zoals angst, schuldgevoel en schaamte weerspiegelt. Voor sommigen kunnen deze stemmen zelfs de vorm aannemen van hun misbruikers, waardoor de traumatische gebeurtenissen steeds opnieuw beleefd worden, een cyclus die uiterst moeilijk te doorbreken is.
Trauma-geïnformeerde benadering
Deze onthulling benadrukt het belang van een trauma-geïnformeerde benadering in de behandeling van psychosegevoeligheid. Het erkennen van de rol van complex trauma als een fundamentele factor in de ontwikkeling van psychotische symptomen biedt een cruciaal perspectief voor therapeuten en zorgverleners. Het stelt hen in staat om voorbij de symptomen te kijken en de onderliggende trauma’s aan te pakken die de kern vormen van de psychotische ervaring. Deze benadering vereist niet alleen een diepgaand begrip van de dynamiek van complex trauma, maar ook een toewijding aan het creëren van een veilige en ondersteunende therapeutische omgeving waarin individuen hun traumatische ervaringen kunnen verkennen en verwerken.
De erkenning van de relatie tussen complex trauma en psychosegevoeligheid is een stap voorwaarts in de destigmatisering van psychotische ervaringen en biedt hoop voor degenen die op zoek zijn naar herstel. Het is een herinnering aan de complexiteit van de menselijke psyche en de veerkracht die nodig is om de schaduwen van het verleden te overwinnen en een pad naar herstel te bewandelen.
Richtlijnen voor herstel: een pad van hoop
De ontwikkeling van richtlijnen zoals die van Blue Knot en de adviezen van de Adviesgroep Vroegkinderlijk Trauma Nederland markeren een keerpunt in hoe we complex trauma benaderen. Deze richtlijnen benadrukken het belang van veiligheid, erkenning van de impact van trauma op lichaam en geest, en de noodzaak van een individuele en holistische behandelaanpak.
De uitdagingen van de behandeling
De behandeling van complex trauma is verre van eenvoudig. Traditionele praattherapieën en EMDR schieten vaak tekort bij het aanpakken van de diepgewortelde effecten van langdurig trauma. Er is een groeiende erkenning voor benaderingen die het lichaam en de geest als één geheel zien, en die gebruikmaken van innovatieve therapieën zoals het Comprehensive Resource Model (CRM) en andere lichaamsgerichte methoden.
Het belang van de reis: voorbij de bestemming
Voor degenen die worstelen met complex trauma, is het pad naar herstel vaak lang en vol onzekerheden. Het is een reis die moed, geduld en veerkracht vereist, maar ook een die belooft te leiden naar een plek van begrip, herstel en uiteindelijk, vrede. In de zoektocht naar herstel en begrip, moeten we de moed hebben om de complexiteit van het menselijk lijden te omarmen. Complex trauma is een herinnering aan onze kwetsbaarheid, maar ook aan onze ongelooflijke veerkracht.
Meer lezen over (c)PTSS?
- Veel succes met je PTSS – Marijke Groot
- Mag ik even tegen het systeem schoppen? – over DIS en AGDS
- In de schaduw van PTSS – diverse auteurs, M. Hermes
- Stichting Trauma & Dissociatie
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Wil je PsychoseNet steunen?
Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.
