Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim,
Wanneer iemand opgenomen is met een rechterlijke machtiging (RM) voor drie weken maar na een week gaat het zo goed dat hij eigenlijk naar huis zou kunnen, mag er dan afgeweken worden van die drie weken?
Ik vraag dit omdat een naaste dit is overkomen, en de afdeling ouderenzorg waar hij terechtkwam erg vasthield aan de tijd van de RM.
Alvast bedankt voor uw antwoord.
Hey R., dank voor je vraag!
Goede en ook terechte vraag, want ja: dit is precies zo’n voorbeeld van hoe iets wat bedoeld is als beschermend, al snel kan verworden tot logica van het systeem. Terwijl jij denkt: maar wacht eens even, als iemand zich beter voelt, waarom dan blijven vasthouden aan een juridische maatregel alsof het een soort hotelreservering is die moet worden uitgezeten?
In theorie is het simpel: een rechterlijke machtiging (RM) is een maximumduur. Het is geen verplichting om iemand die hele periode vast te houden. Als iemand na een week opknapt, goed meewerkt, geen gevaar vormt voor zichzelf of anderen, en er is voldoende steun of zorg buiten de instelling, dan mág iemand gewoon naar huis. De wet zegt: zo kort als mogelijk, zo lang als nodig.
Maar ja, dat is de wet. In de praktijk zie je dan vaak dit soort gedoe: instellingen die zeggen “we houden vast aan de termijn”, of “we willen zeker weten dat het stabiel blijft”, of “we willen het oordeel van de psychiater afwachten” — en zo wordt het een soort bureaucratische rekstok, terwijl het om een mens gaat.
Ouderenteams zijn daar soms extra voorzichtig in, zeker als het gaat om mensen met cognitieve klachten of kwetsbaarheid. Maar ook dan geldt: zolang er geen actueel gevaar is, en de persoon zelf wil naar huis en kan dat aan — dan moet dat bespreekbaar zijn. En nee, dat hoeft niet per se via een rechtbank. De psychiater kan gewoon beslissen dat iemand met ontslag mag, en daarmee vervalt de RM in de praktijk.
Als dat niet gebeurt, dan mag jij (of de persoon zelf) gewoon een gesprek aanvragen met de geneesheer-directeur van de instelling. Dat klinkt zwaar, maar dat is gewoon de arts die verantwoordelijk is voor het juridisch kader van de opname. Die kan uitleggen waarom iemand nog vastgehouden wordt — of, hopelijk, zeggen: we gaan kijken of het eerder kan.
En mocht het echt vastlopen, dan kun je ook contact opnemen met een patiëntenvertrouwenspersoon (pvp). Die kunnen helpen bij het opkomen voor rechten en meedenken in dit soort situaties. Want het is natuurlijk niet de bedoeling dat iemand die eigenlijk herstelt, nodeloos blijft vastzitten omdat er een vinkje op een formulier staat.
Hope this helps,
Greetz Jim
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
