Antwoord
Hey B., dank voor je vraag!
ADD is inderdaad zo’n diagnose die een beetje een geschiedenis heeft als je terugkijkt in de DSM-bijbel. In de DSM-III zijn er allerlei nieuwe etiketten bijgekomen, vaak door stemming en stemming (en ja, soms letterlijk door stemmen), en sindsdien is er eindeloos gediscussieerd over wat ADD nou precies is. Het is dus niet een natuurwet als zwaartekracht, maar meer een soort beschrijving van gedrags- en concentratiekenmerken die veel mensen herkennen. Je zou kunnen zeggen: het is een label dat handig kan zijn om een taal te hebben voor je ervaringen, maar het is geen “echte ziekte” die je ergens in je brein met een microscoop kan aanwijzen.
Over dat brein: men denkt dat er bij ADD iets speelt in de netwerken die aandacht en motivatie reguleren. Het gaat vaak over de dopaminehuishouding, de prefrontale cortex en de verbindingen met de basale kernen. Dus: de systemen die normaal helpen bij plannen, focussen en op tijd remmen als je te veel afgeleid raakt, zijn bij jou misschien iets anders afgesteld. Niet kapot of defect, maar gewoon een andere configuratie. Dat maakt dat je sneller afdwaalt, moeite hebt met lange saaie taken, maar vaak ook creatief kunt denken en onverwachte verbindingen ziet die anderen missen. Dus ja: je brein doet iets anders, maar dat is niet per se verkeerd.
Wat je ermee kunt doen? Je gaf al aan: voor jou is het belangrijk dit te begrijpen zonder meteen in de medicatiehoek te duiken. Dat vind ik mooi. Medicatie kan soms helpen, maar het is zeker niet het hele verhaal. Veel mensen met deze kenmerken ontdekken dat het gaat om strategieën ontwikkelen: structuur inbouwen, taken klein hakken, hulpmiddelen gebruiken zoals timers, reminders, een buddy. Maar ook lichaamsgericht werken helpt vaak: beweging, sporten, ademwerk, meditatie, dingen die je zenuwstelsel kalmeren en je weer naar je lijf brengen. En iets als mindfulness klinkt misschien soft, maar kan heel krachtig zijn bij aandachtgevoeligheid, omdat je leert om je aandacht als een soort spier te trainen.
Of ADD vaak samengaat met psychosegevoeligheid: er is wel overlap. Niet dat het één het ander veroorzaakt, maar als je een brein hebt dat gevoelig is voor prikkels, dat snel alle kanten opgaat, en misschien ook wat moeite heeft met filteren van signalen, dan kan dat betekenen dat er soms psychose-achtige ervaringen makkelijker opkomen. Cannabis bijvoorbeeld is berucht: iemand met ADD-achtige trekken en psychosegevoeligheid kan daar veel lastiger op reageren. Dus ja, er is een zekere samenhang, maar niet een een-op-eenrelatie.
Misschien helpt het je om ADD te zien als een lens: je kunt erdoor kijken en begrijpen waarom sommige dingen voor jou lastig zijn, en andere dingen juist goed gaan. Het geeft taal, maar het hoeft niet te bepalen wie je bent. Want jij bent meer dan een labeltje. En vaak is herstel bij dit soort dingen niet dat je het moet ‘wegbehandelen’, maar dat je manieren vindt om je eigen gevoeligheden te leren kennen en gebruiken, zonder dat je kopje onder gaat in afleiding, stress of prikkelchaos.
Hope this helps en kijk vooral ook bij de informatie hieronder.
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers.
- Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
- Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
Beantwoord door: Jim van Os op 22 augustus 2025
