Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim,
Ik gebruik nu nog een hele lage dosis clozapine. Ik heb een tijd lang 300 mg gebruikt en slik nu nog 62.5 mg per dag. Ik wil dit uiteindelijk helemaal afbouwen.
Ik leef momenteel in een meer heldere wereld dan in de periode dat ik nog 300 mg gebruikte.
Kan mijn identiteit ook veranderen? Ik heb het idee dat ik momenteel op een andere manier naar mijzelf en de wereld kijk.
Met vriendelijke groet,
J.
Hey J., dank voor je vraag!
Ja, wat je beschrijft raakt precies aan de kern van iets wat veel mensen ervaren tijdens het afbouwen — je komt jezelf weer tegen. Of misschien moet ik zeggen: een andere versie van jezelf, eentje die al die jaren een beetje bedolven was onder de chemische deken van medicatie. En clozapine… da’s niet niks hè. Dat is geen paracetamolletje. Het is een van de zwaarste antipsychotica die we hebben, en dat merk je ook: het werkt verdovend, dempend, maakt je vaak minder scherp, minder verbonden, minder jezelf. Dus dat jij nu op 62.5 mg zit en zegt dat je de wereld helderder ziet? Klinkt héél herkenbaar.
En dan die vraag: verandert mijn identiteit?
Tja. Mooie vraag. Filosofisch bijna. Kijk, je identiteit is natuurlijk geen vaststaand ding — het is een soort werk-in-uitvoering. Het is het verhaal dat je jezelf vertelt, over wie je bent, waar je vandaan komt, en waar je naartoe wil. En als je jarenlang leeft in een toestand van demping, van disconnectie, van overleven misschien — dan kleurt dat verhaal mee. Maar als je langzaam terugkomt in een meer heldere, meer voelbare wereld, dan ga je andere keuzes maken. Je voelt andere dingen, denkt anders, kijkt anders. En dus ja: je identiteit kan verschuiven. Niet omdat je ineens iemand anders bent, maar omdat je weer in contact komt met lagen van jezelf die lang zijn ondergesneeuwd.
Let wel, dat kan ook spannend zijn. Want je komt niet alleen maar kracht tegen — je komt ook oude pijn tegen, gekwetste stukken, stukjes verwarring. Het is een beetje alsof je opnieuw moet leren lopen. En dat is ook waarom ik altijd zeg: doe het rustig aan. Zeker bij clozapine. Hyperlangzaam. Want het is een med met een lange halfwaardetijd, een complexe werking, en het zenuwstelsel is eraan gewend geraakt. En daarbij: jij slikt óók nog citalopram 40 mg, en dat speelt natuurlijk ook mee in hoe je je voelt. Let op polyfarmacie, want wat je afbouwt aan de ene kant, kan subtiel ‘gecompenseerd’ worden aan de andere kant.
Check sowieso even dit formulier van de Regenboog Apotheek als je richting afbouwadvies wil. En kijk ook eens bij de vereniging afbouwmedicatie.
Als je echt serieus aan het afbouwen wil, en je ervaart onderweg rare klachten — van slapeloosheid tot ontregeling of onverklaarbare angsten — dan weet je: dat is niet altijd ‘ziekte terug’ maar gewoon het zenuwstelsel dat opnieuw moet kalibreren. Verdragen, rust, slapen, eten, bewegen, praten, daglicht — dat soort simpele dingen zijn dan geen luxe maar essentieel.
En als je merkt dat je identiteit in beweging is: praat daarover. Liefst met iemand die ervaring heeft met herstel. Want dit soort dingen zijn lastig in woorden te vangen, maar zó belangrijk om te delen.
Hope this helps,
Greetz Jim
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
