Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Mijn moeder heeft gedachten over zelfdoding. Komt dit door de quetiapine?

Vraag

Beste Jim,

Mijn moeder is momenteel opgenomen en wordt behandeld voor een zeer ernstige depressie. Ze lijkt kenmerken te hebben van een psychotische depressie, en ze heeft sterk het gevoel dat ze hier niet meer uit komt. Ook is zij bekend met een angststoornis. Aan het begin van de coronacrisis is zij ‘preventief’ paroxetine gaan slikken vanwege risico op terugval.

De paroxetine heeft destijds samen met therapie goed gewerkt. De paroxetine heeft deze keer alleen maar heel veel bijwerkingen gegeven en na bijna 8 weken is de medicatie afgebouwd vanwege het vermoeden van een paradoxale reactie. Tijdens de afbouw heeft mijn moeder gekozen voor een opname omdat ze na maanden weinig slapen en ellende op was. Lorazepam werd gegeven ter ondersteuning.

Toen ze van de paroxetine af was en alleen nog (weinig) lorazepam had, leek het volgens ons als naasten beter te gaan. De behandelaren vonden echter dat ze achteruit ging. Waar eerst nog twijfel was over angst of depressie, gaven ze nu aan dat er sprake was van een depressie.

Vanwege de onrust en slecht kunnen slapen, is gestart met quetiapine. Na de eerste dosis van 25 mg zat mijn moeder er als een zombie bij. Ze kon niks meer. Ze hebben toen de dosering gehalveerd. Vanaf de start van de quetiapine heeft mijn moeder last van nare gedachten over de dood en zelfdoding die continu aanwezig zijn. Deze had ze hiervoor niet. Na een week alleen quetiapine is gestart met venlafaxine.

Momenteel zit ze op 200 mg quetiapine en op 150 mg venlafaxine. Verwacht werd dat de nare gedachten minder zouden worden. Deze zijn echter alleen maar heftiger en ondraaglijker geworden. Fysiek is ze wat rustiger, maar ze geeft zelf aan dat dit niet goed is omdat de gedachten blijven en ze zo helemaal de moed om te leven niet meer kan vinden.

Zouden deze gedachten na vier weken quetiapine niet al minder moeten zijn? Of kan het zijn dat ze juist door de quetiapine het gevoel heeft helemaal klem te zitten in deze gedachten? Wanneer komt het punt dat je moet evalueren of de quetiapine wel helpend is? Het verhaal is uitgebreid maar ik wist niet hoe ik dit beter en bondiger kon omschrijven.

Hartelijke groet.

Antwoord

Beste L.,

Paradoxale reacties op medicatie zijn altijd een mogelijkheid. Het is vaak moeilijk te zeggen of dit het geval is, soms kan alleen een experiment met de medicatie (omlaag of afbouwen en kijken wat er gebeurt) het antwoord geven.

Quetiapine is een antipsychoticum en een ‘demper’. Het is bekend dat het soms (zelden) paradoxale reacties kan geven – inclusief impulsiviteit en suïcidaliteit – maar het is natuurlijk ook mogelijk dat deze samenhangen met het ziektebeeld zelf.

Ook kan quetiapine iets veroorzaken wat acathisie heet: bewegingsonrust die gepaard gaat met een sterke innerlijke onrust, die ook kan maken dat het beeld lijkt te verslechteren.

Belangrijk in ieder geval is om dit te bespreken met de voorschrijver om te zien wat hij/zij denkt en of jullie een strategie kunnen bedenken.

Hope this helps, lastige situatie voor je en goed dat je schrijft!

Greetz Jim

Deze vraag is gesteld door een vrouw in de leeftijdscategorie 20-35
Beantwoord door: Jim van Os op 14 september 2020

Gerelateerd

Meer over

Bijwerkingen
Depressie
Medicatie
Quetiapine

Lees ook