Op het moment gebruik ik nortriptyline 10 mg vanwege een depressie.
Is dit een goed middel hiervoor met weinig bijwerkingen?
Ik slaap wel minder maar verder voel ik er nog weinig van. Kan dat kloppen, en wanneer begint het medicijn te werken?
Veel gezochte termen
De PsychoseNet Kennisbank
Beantwoord door
Auteur
Jim van Os
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Is nortriptyline een goed middel voor de behandeling van depressie?
Vraag
Antwoord
Hey E., dank voor je vraag!
Je zit nu op 10 mg nortriptyline — da’s echt nog een hele lage startdosis hoor, beetje als een eerste vingeroefening. Meestal begin je met zo’n lage dosis om je lijf even te laten wennen (en ook je slaap te peilen, want bij veel mensen maakt het slaperig), maar voor een antidepressief effect zit je dan nog niet echt in de gevarenzone. Pas ergens vanaf 50 mg — en soms hoger — gaan mensen wat merken qua stemming. Maar ja, dat verschilt nogal per persoon, dus niks is in steen gehakt.
Dat je merkt dat je slechter inslaapt, dat klopt wel. Nortriptyline is technisch gezien een tricyclisch antidepressivum, en dat soort middelen kan bij sommigen juist onrust geven in het begin — beetje paradoxaal. Zeker bij 10 mg in de avond. Bij anderen werkt het dan juist als een slaapmutsje. Tja, biologie blijft grillig.
En bijwerkingen? Die kunnen er helaas wel zijn. Denk aan droge mond, obstipatie, duizeligheid, duf hoofd, hartslag die opspeelt — zeker bij mensen boven de 65 moet je daar een beetje extra op letten. Dat wil niet zeggen dat het een ‘slecht’ middel is, maar het vraagt gewoon wat meer monitoren. Je huisarts of psychiater zou eventueel een bloedspiegel kunnen laten prikken als je op hogere doseringen zit — om te kijken of je in de zogenoemde therapeutische range zit.
Maar even heel eerlijk: je gevoel dat je er “nog weinig van voelt” na 10 mg is niet raar. Het is alsof je een bouillonnetje maakt met één korrel. De smaak komt pas als je wat meer toevoegt. Maar: ga niet zelf dokteren. Als je wil ophogen, doe dat dan in overleg, in stapjes, en liefst met oog voor de hele context — hoe je leeft, wat je denkt, hoe je beweegt, wie je om je heen hebt. Want zoals je vast al weet: pillen kunnen helpen, maar ze zijn niet magisch. Herstel is ook jezelf opnieuw uitvinden.
En mocht je ooit wél af willen bouwen, dan geldt: langzaam, met beleid, en liefst met taperingstrips.
Hope this helps,
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers. - Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. - Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
- Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
- Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
- Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere GGZ? Zie de website van Stichting Weerklank.
- Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet, allesovertrauma of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 13 juli 2025
