Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Is het mogelijk om steunend contact te houden met een psychiater?

Vraag

Beste Jim,

Ik heb te kampen met diverse psychische kwetsbaarheden. Mijn energie, mijn prikkelgevoeligheid, mijn draagkracht, mijn organisatievermogen, mijn gevoel van veiligheid en noem maar op, verlopen met ups en downs. Of we het nu een bipolaire stoornis moeten noemen of neurodivergent weten we niet precies, mijn behandelaars en ik, maar duidelijk is wel dat alles soms goed loopt en dan weer wat ontregelt.

Inmiddels heb ik mijn leven zo ingericht dat ik het allemaal aankan, ook tijdens pittiger periodes. Nu merk ik dat er binnenkort geen plek meer is voor mij in de ggz, want het gaat té goed. Ik ben blijkbaar uitbehandeld. Mooi, maar ook lastig want ik weet ook dat mijn kwetsbaarheden blijven en dat ik de gesprekken met de psychiater als zeer steunend ervaar.

Moet ik nu mijn plek afstaan aan mensen die het harder nodig hebben dan ik?

Is het tegenwoordig nog gangbaar om langdurig, misschien zelfs sporadisch, steunend contact te hebben? Of verwacht ik te veel en moet ik het elders zoeken?

Mijn grote angst is dat mensen zullen denken dat mijn vragen voortkomen uit het niet kunnen omgaan met de normale ups en downs die bij het leven horen. Mensen die mij kennen weten dat ik het lijden niet verleerd ben.

Is het realistisch om van een psychiater te verwachten dat hij of zij een klankbord kan zijn voor zeer lange tijd? Iemand die er is, eventueel soms langere tijd op de achtergrond?

Hartelijk dank voor je antwoord!

Antwoord

Beste A.,

Dank voor je vraag! En wat een rake, kwetsbare en tegelijk stevige vraag stel je hier. Want je zegt het eigenlijk al zó mooi zelf: het gaat goed, maar niet vanzelf. Je hebt een leven gebouwd dat werkt ondanks je gevoeligheden — en misschien ook wel dankzij die gevoeligheden. En dan nu: “uitbehandeld”. Tsja.

Laat ik meteen helder zijn: jij bent niet uitbehandeld. Jij bent op koers. En koers houden in een wereld die nogal snel uit het lood slaat, vraagt soms om een klankbord. Geen grote interventies, geen behandelplannen vol actiepunten, maar gewoon: een plek waar je af en toe mag landen. Reflecteren. Verkennen. Herijken. Vooral als je systeem zó bekend is met pieken en dalen.

Het idee dat de ggz alleen bedoeld is voor crisis of stoornis — dat is een beetje alsof je zegt dat een huisarts pas relevant wordt als je een hartaanval krijgt. Flauwekul natuurlijk. Steunend contact, al is het maar eens in de paar maanden, is niet luxe of ‘zonde van de capaciteit’ — het is juist preventie. En het is ook een manier om te erkennen dat herstel niet iets lineairs is, maar iets cyclisch, kwetsbaars, menselijks.

Het is dus helemaal niet gek dat je dat vraagt. Je stelt het ook zo respectvol: je wil niemand iets afnemen. Maar laat ik je dit teruggeven: je hoeft je plek niet te verdedigen. Je hebt je lijden niet ‘verleerd’. Je draagt het met je mee, op een manier die nu leefbaar is. En dáár zit de winst — niet in symptoomvrij zijn, maar in betekenisvol omgaan met je gevoeligheid.

En ja, ik weet het, de ggz is vaak krap, bureaucratisch en gericht op ‘productie’. Maar ook daarbinnen zijn er psychiaters die gewoon mens zijn. Die begrijpen dat je soms iemand nodig hebt die de grote lijnen met je bewaakt. Iemand die je niet telkens opnieuw hoeft uit te leggen hoe je systeem werkt.

Dus nee: je verwachting is niet onrealistisch. Maar je moet het misschien wel expliciet maken. Vraag het gewoon aan je psychiater: “Wil jij op afstand blijven, een beetje in de coulissen?” Grote kans dat het antwoord ja is, als daar de ruimte voor is. En anders kun je ook denken aan een POH-GGZ, een psychotherapeut die je kent en vertrouwt, of een goede ervaringsdeskundige als sparringpartner.

En weet: je gevoeligheid is geen defect. Het is een onderdeel van wie je bent. En dat verdient af en toe onderhoud.

Hope this helps en als je behoefte hebt aan meer intensief contact, dan kun je ook terecht op onze chat.

Greetz Jim

Meer informatie

Disclaimer

Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts

Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.


Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet

Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.

Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.

Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.

Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?

  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
    Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers.
  • Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
    Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.

Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?

  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.

Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?

Beantwoord door: Jim van Os op 1 juni 2025

Gerelateerd

Meer over

Behandeling
GGZ

Lees ook