Goedendag Jim,
Hoe kan iemand met een bipolaire stoornis achter z’n triggers komen?
En zijn triggers hetzelfde als signalen (zoals in het signaleringsplan gebruikt wordt)?
Dank je wel alvast voor je reactie.
Veel gezochte termen
De PsychoseNet Kennisbank
Beantwoord door
Auteur
Jim van Os
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Hoe herken je triggers en signalen bij bipolariteit?
Vraag
Antwoord
Hey A., dank voor je vraag!
Goede vraag ook, want hier wringt het vaak: we praten over signaleringsplannen alsof dat een soort routekaart is — maar als je nog nooit echt geleerd hebt om bij jezelf in te checken, dan is het gewoon een lege landkaart. Dan staan er woorden op als “druk” of “slecht slapen”, maar wat dat nou betekent voor jou in jouw lijf, hoofd, dag, relatie… geen idee.
Dus ja, triggers en signalen zijn niet helemaal hetzelfde. Triggers zijn vaak de dingen van buitenaf die iets aanzetten: te weinig slaap, een te druk sociaal weekend, bepaalde spanningen of hormoonschommelingen, of zelfs iets ogenschijnlijk kleins als koffie of een gesprek met iemand die energie vreet. Signalen zijn wat je van binnenuit merkt als je stemming begint te verschuiven: sneller praten, minder eten, overprikkeld raken, onrust in je borst, doemdenken, of juist dat typische grootse gevoel. Dat soort dingen.
Maar het ontdekken daarvan… da’s een levenskunst. En het begint met vertraging. Niet pas kijken als je al in een piek of dal zit, maar juist in die tussenperioden. Dagboeken, voice-memo’s, samen terugblikken met een maatje of therapeut die je kent — dat helpt. En vooral: met mildheid kijken, niet met de meetlat. Je hoeft geen perfecte zelfkenner te worden. Het gaat om het opmerken van kleine verschuivingen. Dáár zit je kracht.
Een signaleringsplan kan dan best handig zijn, maar alleen als jij het echt voelt kloppen. Dus liever een persoonlijk verhaal over hoe jouw stemmingen lopen, dan een invullijst van de instelling. Maak het van jezelf, en vul het aan met dingen als: welke muziek hoor ik als ik manisch word? Wat voel ik in mijn benen als ik depressief word? Wat zegt m’n lijf eerder dan m’n hoofd?
Tot slot: praat er ook eens over met een ervaringsdeskundige, of met mensen die met resourcegroepen werken. Die kunnen je vaak op een warme manier spiegelen.
Hope this helps,
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers. - Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. - Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
- Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
- Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
- Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere GGZ? Zie de website van Stichting Weerklank.
- Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet, allesovertrauma of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 23 juni 2025
