Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Is er een verband tussen psychose en gevaar?

Vraag

Hallo Jim,

Is er een verband tussen het hebben van een psychose en het vormen van een gevaar voor jezelf en/of anderen?

Is dat de reden waarom psychose voorkomen moet worden?

Met vriendelijke groet.

Antwoord

Beste J.,

Goede vraag!

Hoe weet je of een schijnbaar onstabiele buurman gevaarlijk is, of dat dat vreemde verre familielid dat op bezoek komt iemand is om je zorgen over te maken? Of hoe gek is die dakloze man in de buurt? Meer fundamenteel, hoe gevaarlijk zijn geesteszieken in het algemeen en psychose in het bijzonder?

Dit zijn dwingende vragen die goede informatie vereisen voordat er een redelijk antwoord kan worden gegeven. Dat komt omdat de relatie tussen psychische aandoeningen zoals psychose en geweld complex is. Ongeveer 2% van de algemene bevolking zal veroordeeld worden voor een geweldsmisdrijf binnen een periode van 5 jaar. Voor mensen die een diagnose hebben zoals ‘schizofrenie‘ is dat ongeveer 7%. Maar om dat verhoogde percentage in perspectief te plaatsen, moet men het risico vergelijken met andere niet-psychotische aandoeningen. Bijvoorbeeld, het risico op een gewelddadige veroordeling voor mensen die alcohol misbruiken is ook ongeveer 7%, en voor drugsmisbruik ongeveer 18%. Zelfs personen met een angststoornis lopen een groter risico dan mensen in het algemeen, ongeveer 4-5%.

Verder moet je bedenken dat het risico van 7% bij de diagnose ‘schizofrenie’ voornamelijk wordt gevoed door het feit dat mensen met psychose vaak verslaafd raken en daardoor terechtkomen aan de zelfkant van de samenleving – waar de kans op geweld groot is en dan veel vaker gericht TEGEN de patiënt dan dat de patiënt iemand geweld aandoet.

Bij deze cijfers is het belangrijk te bedenken dat de meeste mensen geen gewelddaden plegen, of ze nu geestesziek, alcoholist, drugsgebruiker of angstig zijn.

Dus hoe herken je een geestelijk gestoorde persoon die MOGELIJK een gevaar zou kunnen zijn? Hieronder staan enkele tekenen en symptomen.

Een persoon met paranoia is potentieel gevaarlijk. Vaak dragen mensen die lijden aan paranoia hun achtervolgingswaan op hun mouw: bijv. een heimelijke blik, een verwarde vraag die een achterdocht onthult die losstaat van de situatie, abrupte uitingen van woede, of een angstige blik. Over het algemeen voelen mensen met paranoia enorm gevaar en geloven ze dat ze bedreigd worden. Ze menen dat ze zichzelf moeten verdedigen.

Mensen met hallucinaties die opdrachten geven kunnen ook gevaarlijk zijn. In het overgrote deel is dit vooral gevaar voor zelfbeschadiging en suïcide, en veel minder vaak betreft het gevaar voor andere mensen.

Dus preventie voor psychose is belangrijk – maar niet omdat er dan een grote vermindering in geweld is te verwachten. Immers het risico op geweld geassocieerd met psychose is heel klein.

Hope this helps!

Jim

Deze vraag is gesteld door een man in de leeftijdscategorie 50-65
Beantwoord door: Jim van Os op 3 februari 2023

Gerelateerd

Meer over

Psychosegevoeligheid

Lees ook