Beste Jim,
Ik heb last van depressie en heb de volgende vraag:
Hoe verweer je je tegen wanhoop?
Vriendelijke groeten,
H.
Veel gezochte termen
De PsychoseNet Kennisbank
Beantwoord door
Auteur
Jim van Os
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Hoe verweer je je tegen wanhoop?
Vraag
Antwoord
Hey H., dank voor je vraag!
En wat een vraag ook. Hoe verweer je je tegen wanhoop? Dat is zo’n vraag die je stelt als je allang hebt geprobeerd om je schrap te zetten, om vol te houden, om “gewoon door te gaan” — en dat het dan tóch voelt alsof de bodem onder je vandaan schuift.
Eerlijk? Je verweren tegen wanhoop is vaak precies wat ‘m erger maakt. Want hoe harder je duwt, hoe meer hij terugduwt. Wanhoop is geen tegenstander die je moet verslaan, het is een golf waar je op een bepaalde manier doorheen moet leren drijven. Niet fijn, ik weet het. Maar wél waar.
Wat vaak helpt, is om wanhoop niet als vijand te zien, maar als signaal. Niet dat er iets mis is met jóu, maar dat je systeem overbelast is geraakt. Dat je lang op wilskracht hebt geleefd. Misschien teveel alléén hebt gedragen. Misschien te vaak hebt gedacht: dit moet ik zelf kunnen.
En ik zeg dit niet zomaar. Je bent 65-plus, je draagt al een heel leven met je mee. Met patronen, verlies, teleurstellingen, misschien ook met trots en prestaties, maar ook met dingen die niet gelukt zijn. En als dat dan allemaal samenkomt, en je voelt dat je geen kant meer op kan — ja, dan komt die wanhoop. Die zegt niet: “je faalt”. Die zegt: “het is te veel”.
Dus wat dan? Dan heb je geen strijdplan nodig, maar vertragen. Even uit de loopgraven van je hoofd. Wandelen. Bellen met iemand die je niet probeert te fixen. Een hond aaien. Iets maken met je handen. Simpel eten koken. Structuur. Ritme. Slapen. Praten. En ja — misschien ook huilen. Want dat lucht op, hoe pijnlijk ook.
Therapie? Dan graag iets dat je lijf meeneemt. Geen praattherapie die je nóg verder de analyse in duwt. Eerder iets van lichaamswerk, ademwerk, somatic experiencing, misschien zelfs ACT — als het maar helpt om de zwaarte te dragen in plaats van ‘m steeds te moeten uitleggen.
En vergeet die ervaringsdeskundigen niet. Die zijn goud waard. Niet omdat ze alles weten, maar omdat ze zeggen: ik ken dit.
Kijk eens op de sociale kaart.
Je schreef niks over medicatie, dus ik weet niet of je daar wel of niet iets mee doet, maar weet dat geen pil de wanhoop oplost. Soms helpt iets een beetje bij het dempen van de overtoon, maar uiteindelijk gaat het om verbinding, betekenis, ritme, licht, liefde — ja echt, ook al klinkt dat soft.
En als het echt te donker wordt, en je denkt: ik zie het niet meer zitten — praat er dan over. Met je behandelaar, of anders via deze chat.
Je bent niet alleen, ook al voelt dat nu misschien wel zo. Je hoort erbij.
Hope this helps,
Greetz Jim
Meer informatie
Disclaimer
Bespreek eventuele verandering van medicatie of andere aspecten van je behandeling altijd eerst met je voorschrijvende arts
Ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van de adviezen van de experts van PsychoseNet. Bedenk je dat de adviezen van experts altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Onze expert heeft je immers niet persoonlijk onderzocht.
Empower jezelf met Kennis van PsychoseNet
Wil je met iemand chatten?
Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet?
Kijk hier voor informatie.
Lees deze toegankelijke boeken over Goede Zorg:
- Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
- Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen?
- Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
- Kijk ook naar ons tweedelige WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN over afbouwen van psychiatrische medicaties met Jim van Os en Peter Groot;
Deel 1 is vooral voor afbouwers bedoeld; Deel 2 vooral voor voorschrijvers. - Wil je een PERSOONLIJK ADVIES bij het kiezen van een AFBOUWSCHEMA?
Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. - Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik dan de KNMP-rekenhulp.
- Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
- Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
- Wil je meer leren over bewegingsstoornissen door psychiatrische medicaties en wat eraan te doen is? Kijk dan op de website Bewegingsstoornissen in de Psychiatrie.
Ben je op zoek naar informatie over Persoonlijk Herstel?
- Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van PERSOONLIJK HERSTEL? Kijk dan onze animatie hierover of bekijk ze allemaal.
- Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan het mini-college van Jim van Os.
- Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan naar het mini-college van Jim van Os.
- Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is ‘in je hoofd’, wat is het dan wel? Bekijk het mini-college WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan? van Jim van Os.
Ben je op zoek naar de JUISTE HULP?
- Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
- Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
- Ben je op zoek naar stemmenhorengroepen buiten de reguliere GGZ? Zie de website van Stichting Weerklank.
- Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet, allesovertrauma of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 6 augustus 2025
